Μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης η Παλαιστίνη

Την Τετάρτη 1 Απριλίου 2015 η Προπαρασκευαστική Επιτροπή του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης (ΔΠΔ) θα επικυρώσει την επίσημη είσοδο της Παλαιστινιακής Αρχής στις τάξεις του οργανισμού. Με την είσοδο της στο διεθνές δικαστήριο, η Παλαιστίνη θα αποκτήσει πρόσβαση στα κατάλληλα έννομα μέσα για την εκκίνηση ερευνών για πιθανά εγκλήματα πολέμου στις πρόσφατες συρράξεις με το Ισραήλ στις αμφισβητούμενες παλαιστινιακές περιοχές.

Η εκστρατεία για την είσοδο στις τάξεις του ΔΠΔ

ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2009, όταν η Παλαιστίνη ζήτησε για πρώτη φορά την παρέμβαση του διεθνούς δικαστηρίου για να ερευνήσει τη νομιμότητα της ισραηλινής επέμβασης στην Γάζα, η οποία διήρκησε τρεις εβδομάδες. Η αίτηση είχε απορριφθεί εκείνη την εποχή από το δικαστήριο επειδή η Παλαιστινιακή Αρχή δεν κατείχε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Το δικαστήριο βασίστηκε πάνω στην αρχή πως η Παλαιστίνη δεν ήταν αναγνωρισμένο κράτος της διεθνούς κοινότητας ούτως ώστε να έχει το δικαίωμα συμμετοχής στους θεσμούς του οργανισμού.

Η κατάσταση αυτή άλλαξε το Νοέμβριο του 2012, όταν η Παλαιστινιακή Αρχή αναγνωρίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως κρατική οντότητα με την ιδιότητα του παρατηρητή στις διεργασίες του οργανισμού. Οι Παλαιστίνιοι απέφυγαν εκείνη την εποχή να κάνουν αίτηση συμμετοχής στο ΔΠΔ εξαιτίας των διπλωματικών πιέσεων που δέχθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και άλλες περιφερειακές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής. Δύο κομβικά γεγονότα ωστόσο έπεισαν τους Παλαιστίνιους να κινήσουν τις διαδικασίες ένταξης στο διεθνές δικαστήριο. Το πρώτο γεγονός ήταν το διπλωματικό αδιέξοδο των ειρηνευτικών συνομιλιών, οι οποίες έληξαν άδοξα τον Απρίλιο του 2014. Ως συνέπεια αυτού του αδιεξόδου, οι ισραηλινές δυνάμεις επέλασαν για ακόμα μια φορά στην Γάζα τον Ιούλιο 2014 για να επιβάλλουν σταθερότητα στην περιοχή. Η επέμβαση αυτή διήρκησε πενήντα μέρες.

Η Παλαιστινιακή Αρχή το Δεκέμβριο του 2014 υπέβαλλε αίτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επικύρωση ενός ψηφίσματος εναντίον της επικυριαρχίας του Ισραήλ πάνω στις αμφισβητούμενες περιοχές. Το ψήφισμα θα ζητούσε την άμεση διακοπή της ισραηλινή κατοχής και σταδιακή αποχώρηση των στρατευμάτων του από τα παλαιστινιακά σύνορα που είχαν θεσπιστεί πριν τον εξαήμερη πόλεμο τον Ιούνιο του 1967. Το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν επικύρωσε ποτέ την πρόταση των Παλαιστινίων και αυτό τους οδήγησε να καταθέσουν τα απαραίτητα έγγραφα συμμετοχής στο διεθνές δικαστήριο. Η είσοδος της Παλαιστίνης στο ΔΠΔ επισφραγίστηκε με την υπογραφή των όρων της Συνθήκης της Ρώμης, το επίσημο καταστατικό του δικαστηρίου, την 1 Ιανουαρίου 2015. Η επικύρωση αυτής της διαδικασίας θα παρέλθει την 1 Απριλίου 2015, όπου η Παλαιστίνη θα αναγνωριστεί ως επίσημο μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης.

Οι Παλαιστίνιοι ελπίζουν πως η παρουσία τους στο ΔΠΔ θα πιέσει τον οργανισμό να ερευνήσει δύο σημαντικές υποθέσεις. Η πρώτη αφορά την ανέγερση παράνομων εποικισμών από την ισραηλινή κυβέρνηση στις αμφισβητούμενες περιοχές της Παλαιστίνης – μια πρακτική η οποία είναι εκτός πλαισίων του διεθνούς δικαίου και έχει επικριθεί εντόνως από τη διεθνή κοινότητα. Η δεύτερη υπόθεση ασχολείται με τη διερεύνηση πιθανών παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου εν καιρώ πολέμου από τα ισραηλινά στρατεύματα στις πρόσφατες επεμβάσεις τους στην Λωρίδα της Γάζας. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο πως το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ. Εντούτοις, οι πολίτες τους μπορούν να καταδικαστούν για αδικήματα που ενδεχομένως να έχουν διαπράξει σε παλαιστινιακά εδάφη.

Ωστόσο για να αρχίσει η δικαστική έρευνα για εγκλήματα πολέμου στην Γάζα, οι εκπρόσωποι του ΔΠΔ θα πρέπει πρωτίστως να επιλύσουν αρκετά βασικά θέματα που αφορούν το παλαιστινιακό κράτος. Το πρώτο θέμα σχετίζεται με τον ακριβή ορισμό των γεωγραφικών συνόρων της Παλαιστίνης, καθώς οι πολλαπλές συγκρούσεις και η συνεχής ανέγερση ισραηλινών εποικισμών τα τελευταία χρόνια έχουν αλλοιώσει τα σύνορα των αμφισβητούμενων παλαιστινιακών περιοχών. Επιπλέον, οι δικαστικοί ερευνητές θα πρέπει να αποφασίσουν για τον χρονικό ορίζοντα της έρευνας εφόσον η αναζήτηση για εγκλήματα πολέμου μπορεί να πάει χρονικά μέχρι τα όρια του εξαήμερου πολέμου το 1967. Παρεμπιπτόντως, η Παλαιστίνη έγινε μέλος του ΔΠΔ τον Ιανουαρίου του 2015 και αυτή είναι μια ακόμα πρόκληση για το χρονικό εύρος των ερευνών που η αποστολή του ΔΠΔ μπορεί να θεσπίσει. Τέλος, το ΔΠΔ δεν μπορεί να παρέμβει σε υποθέσεις οι οποίες ήδη εκδικάζονται από τα αντίστοιχα δικαστήρια των εμπλεκομένων κρατών. Σε αυτή την περίπτωση το ΔΠΔ δεν μπορεί να αποφανθεί για τη διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και πολέμου στον πρόσφατο πόλεμο της Γάζας, εφόσον τα ισραηλινά δικαστήρια έχουν ήδη ξεκινήσει μια παρόμοια έρευνα. Παρόλα αυτά, το ΔΠΔ θα μπορούσε να πρωταγωνιστήσει στο θέμα των εποικισμών καθώς δεν υπάρχει πουθενά σε εγχώριο ή διεθνές επίπεδο, αντίστοιχη έρευνα.

Όλα αυτά τα θέματα συντελούν στην δημιουργία μιας εκρηκτικής ατμόσφαιρας στον ισραηλινό χώρο και δεν θα προκαλέσει εντύπωση αν η νεο-εκλεγείσα κυβέρνηση Νετανιάχου δεν υιοθετήσει ακόμα σκληρότερα αντίμετρα στις παλαιστινιακές προκλήσεις σε διπλωματικό επίπεδο.

Πηγή: Telegraph

Διαβάστε περισσότερα