Λύσεις για την επόμενη ημέρα του δημοψηφίσματος στην Κριμαία

Mε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Κριμαία να θεωρείται δεδομένο υπέρ της προσάρτησης της στη Ρωσία, διεθνείς αναλυτές και κυβερνητικοί παράγοντες σε Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρώπη, αρχίζουν να σκέφτονται την επόμενη ημέρα και να επεξεργάζονται λύσεις οι οποίες δεν θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερο χάσμα των σχέσεων της Δύσης με τη Ρωσία.

Πάρα πολλοί αναλυτές αρχίζουν να συζητούν έντονα για επιβολή μια λύσης Βελγίου στην Ουκρανία. Για παράδειγμα ο πρώην Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του αμερικανού Προέδρου Κάρτερ και ένας από τους μεγαλύτερους διανοητές σε θέματα διεθνούς στρατηγικής ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, πρότεινε πρόσφατα «Φιλανδοποίηση» της Ουκρανίας. Η χώρα θα έχει τη δυνατότητα ευρύτατων οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά καμία συμμετοχή σε οποιαδήποτε στρατιωτική συμμαχία που το Κρεμλίνο θα βλέπει ότι στρέφεται εναντίον τη ς Μόσχας.

Ο άλλος μεγάλος Γκουρού της διεθνούς διπλωματίας Χένρι Κίσσινγκερ, προειδοποίησε τη Δύση ότι η δαιμονοποίηση του Βλαντιμίρ Πούτιν δεν αποτελεί πολιτική, αλλά άλλοθι για την έλλειψη στρατηγικής. Όπως τόνισε ο ρεαλισμός πρέπει να οδηγήσει τη Δύση στην παραδοχή ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να συμμετέχει ποτέ στο ΝΑΤΟ.

Μέσα από όλο αυτό τον προβληματισμό αρχίζει να αναδύεται μια πρόταση για «βελγική λύση», δηλαδή διεθνώς εγγυημένη ουδετερότητα της Ουκρανίας. Από το 16ο αιώνα μέχρι τις αρχές του 19ου στρατοί παρέλαυναν από τα εδάφη του Βελγίου. Όταν το Βέλγιο κήρυξε την ανεξαρτησία του από το Βασίλειο της Ολλανδίας το μέλλον του φάνταζε αβέβαιο. Η Γαλλία πρότεινε διαμελισμό μέσα από τον οποίο θα προσάρτιζε τη στρατηγική πολύ των Βρυξελλών. Αλλά κάποιοι άλλοι είχαν μια καλύτερη ιδέα. Στη Συμφωνία του Λονδίνου, η Αγγλία, η Γαλλία, η Πρωσία, η Ρωσία, η Αυστρία και η Ολλανδία, δεσμεύτηκαν να σεβαστούν την εδαφική ακεραιότητα του Βελγίου και τη μόνιμη ουδετερότητά του. Σαν αποτέλεσμα της συμφωνίας το Βέλγιο απόλαυσε σχεδόν ένα αιώνα ειρήνης, κάτι το οποίο σταμάτησε όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Η διεθνώς εγγυημένη ουδετερότητα έχει αποτελέσει μια εφικτή λύση για μια σειρά από χώρες όπως η Ελβετία (Συμφωνία Βεστφαλίας) και η Αυστρία (Συμφωνία μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μεταξύ της Αγγλίας, ΗΠΑ, Γαλλίας, και Σοβιετικής Ένωσης).

Βέβαια ακούγοντας αυτό το σενάριο πολλοί αναρωτιούνται για η Ουκρανία να μην είναι ελεύθερη να προσχωρήσει σε οποιαδήποτε οικονομική η στρατιωτική σχέση επιθυμεί, όπως π.χ. η ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Αυτοί που προτείνουν τη «Βελγική Λύση», δίνουν μια μονολεκτική απάντηση, ιστορία. Όπως τονίζουν, όσο και να είναι δυσάρεστο η επιβίωση και η ευημερία της Ουκρανίας θα παραμείνει κατά το μεγαλύτερο μέρος εξαρτημένη από τους γείτονές της και ειδικά τη Ρωσία. Ενεργειακά και βιομηχανικά η Ουκρανία εξαρτάται από τη Ρωσία. Και πάντα θα υπάρχει το μεγάλο μέρος του πληθυσμού στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας που είναι φιλικά προσκείμενο στη Ρωσία.

Όπως επισημαίνουν αναλυτές όπως ο Γκράχαμ Άλισον του Κέντρου Μπέλφερ για τις Επιστήμες και τις Διεθνείς Σχέσεις της Σχολής Κέννεντι του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, τα σημερινά σύνορα της Ουκρανίας έχουν προέλθει από ατύχημα και είναι πλασματικά. Η Σεβαστούπολη χτίστηκε από την Αικατερίνη τη Μεγάλη σαν μεγάλη βάση για το Ρωσικό Ναυτικό. Εάν ο Νικίτα Κρούτσεφ δεν είχε κάνει τη συμβολική κίνηση να δώσει διοικητική αυτονομία στην Κριμαία, αυτή θα είχε περιέλθει στη Ρωσία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Όπως μάλιστα αναφέρει ο Άλισον επιτυχημένη διπλωματία σημαίνει να αναγνωρίζεις ψυχρές πραγματικότητες και υλοποιήσιμες πιθανότητες. Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το πλαίσιο η πραγματικότητα σήμερα και ειδικά μετά το δημοψήφισμα στην Ουκρανία, καθιστά μια διεθνώς εγγυημένη ουδετερότητα της Ουκρανίας με τα σημερινά της σύνορα αποτελεί μια πολύ καλή λύση για όλες τις πλευρές. Η συμφωνία θα προβλέπει ότι η Ουκρανία, δεν θα αποτελέσει ποτέ μέρος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, θα δώσει στη Ρωσία 100 χρόνια συμβόλαιο ενοικίου της ναυτικής βάσης για το Στόλο της Μαύρης Θάλασσας, θα θέσει υπό διεθνή ιδιοκτησία τους αγωγούς που μεταφέρουν το αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη, και θα εγγυηθεί τα δικαιώματα των μειονοτήτων με βάση τα ευρωπαϊκά στάνταρ. Αυτό το πλαίσιο θα δώσει πριν και πάνω από όλα στο λαό της Ουκρανίας τη δυνατότητα να αφιερωθεί στην οικοδόμηση της χώρας.

Επίσης, θα δώσει ένα αξιοπρεπή τρόπο διαφυγής από το μονοπάτι της σύγκρουσης και της εισόδου σε ένα νέο ψυχροπολεμικό κλίμα σε Ουάσινγκτον και Μόσχα, αφού και οι δυο θα εξέλθουν νικητές. Όσο αφορά την ΕΕ, θα εξασφαλίσει ενεργειακή σταθερότητα κάτι που είναι κρίσιμο για την έξοδο από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών.

Διαβάστε περισσότερα