Η ώρα των φόρων για τους πλούσιους Γαλάτες

Σάλο έχει προκαλέσει στη Γαλλία η απόφαση του Ζεράρ Ντεπαρντιέ να εγκατασταθεί στο Βέλγιο για να γλιτώσει από τους υπερβολικούς φόρους. Η απόφασή του έχει πυροδοτήσει μια έντονη συζήτηση στη Γαλλία σχετικά με τη φορολόγηση των πλουσίων, τον οικονομικό πατριωτισμό και την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική. Άρθρο στη Le Monde αναλύει την κατάσταση.

Πριν από δύο αιώνες, η γαλλική

αριστοκρατία επέλεγε την εξορία για να ξεφύγει απ’ τον οργισμένο όχλο και την γκιλοτίνα. Νέα εποχή, νέες τάσεις. Σήμερα, οι (πολύ) πλούσιοι επιλέγουν τη δημοσιονομική εξορία για να μην φορολογηθούν, επειδή θεωρούν ότι αυτό θα τους σκοτώσει ή, τουλάχιστον, θα τους «απαλλοτριώσει».

Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ είναι ένας από αυτούς τους ανθρώπους. Και, όπως συμβαίνει με αυτό το σύμβολο του γαλλικού κινηματογράφου, η υπόθεσή του έχει πάρει διαστάσεις τεράστιες και παράλογες. Η επιλογή του, που την ανακοίνωσε στις αρχές Δεκεμβρίου, να διαμείνει στο Βέλγιο είναι ξεκάθαρη: ο ίδιος σκοπεύει να επωφεληθεί από τις ευνοϊκές φορολογικές πολιτικές στην άλλη πλευρά των συνόρων.

Δεν φοβήθηκε να πυροδοτήσει ένα εθνικό δράμα αντάξιο της φήμης του. «Πολύ αξιολύπητος», σχολίασε ο πρωθυπουργός Ζαν-Μαρκ Ερό. «Ποιος είσαι εσύ που θα με κρίνεις με αυτόν τον τρόπο;» απάντησε ο Ντεπαρντιέ με το καλύτερο δραματικό ύφος του, απειλώντας ακόμη και να επιστρέψει το διαβατήριό του ή να αφήσει την γαλλική ιθαγένεια.

Αλληλοβρίσιμο

Όλα αυτά έκανε τον υπουργό Εργασίας να κάνει λόγο για «ένα είδος προσωπικής παρακμής» και τον υπουργού Πολιτισμού, που έδειξε περισσότερο χιούμορ, να ζητήσει από τον ηθοποιό να «επιστρέψει στις βουβές ταινίες». Ένας σοσιαλιστής βουλευτής προχώρησε τόσο πολύ, ώστε πρότεινε να αφαιρεθεί η ιθαγένεια στους φοροφυγάδες. Τα πονηρά μυαλά θα δουν σε αυτή την «υπόθεση» μια σουρεαλιστική φάρσα. Τα πιο πολιτικά μυαλά θα δουν μια ψυχρή απάντηση των πλουσίων στη σοβαρότητα των γαλλικών φορολογικών αρχών, καθώς και την επίδειξη, ότι, γι’ αυτούς, η διαχείριση των κεφαλαίων τους είναι πολύ μεγαλύτερη από το εθνικό συμφέρον. Παρ ‘όλα αυτά, ο καθένας θα κάνει καλά να σκεφτεί την αιτία αυτού του δράματος.

Οι ρίζες του βρίσκονται στην προεκλογική εκστρατεία. Θέλοντας να κάνει εντύπωση και να παράσχει ορισμένες εγγυήσεις για την Αριστερά, ο Φρανσουά Ολάντ προκάλεσε έκπληξη, προτείνοντας φορολόγηση 75% για έσοδα πάνω από 1 εκατ. ευρώ.

Όπως διαβεβαίωσε, το ποσοστό αυτό που οι συντηρητικοί θεωρούν απαλλοτρίωση –αν και παρόμοια ποσοστά υπήρχαν και στη δεκαετία του 1970 [κάτω από συντηρητικές κυβερνήσεις] – ήταν δικαιολογημένο από το καθήκον της αλληλεγγύης και την ανάγκη να αποκατασταθούν οι καταστροφικοί δημόσιοι λογαριασμοί. Προφανώς, τα επιχειρήματα αυτά δεν έπεισαν τους ενδιαφερόμενους. Υπάρχει ένας λόγος για αυτό.

Ποσοστό -τιμωρία

Από τη μία πλευρά, το 75% φαίνεται σαν τιμωρία. Αν ο Ολάντ ήθελε να σεβαστεί το πνεύμα της Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σύμφωνα με το οποίο οι πολίτες πρέπει να κάνουν φορολογικές εισφορές «ανάλογες των δυνατοτήτων τους», θα είχε επιβληθεί δύο, τρεις, ακόμα και τέσσερις επιπλέον κατηγορίες, φθάνοντας, αν χρειαστεί, το ποσοστό του 75%. Από την άλλη πλευρά, δείχνει ότι η δημοσιονομική πολιτική σε μία μόνο χώρα είναι ανεπαρκής σε αυτές τις μέρες της παγκοσμιοποίησης και της ελεύθερης κυκλοφορίας των ευρωπαίων πολιτών.

Ο Ολάντ διατρέχει τον κίνδυνο να πληρώσει το πολιτικό τίμημα για την ανακοίνωσή του την περασμένη άνοιξη. Μπορεί να παρατείνει αυτή τη διαμάχη με τον ίδιο τρόπο που ο πρώην συντηρητικός πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί ρυμούλκησε τη φορολογική ασπίδα του [η οποία, αντιθέτως, κάλυπτε τους φόρους για τους πλουσιότερους].

Η αύξηση των φόρων είναι απαραίτητη. Ο πλουσιότερος πρέπει να συμβάλει περισσότερο από τους άλλους. Αλλά, στο τέλος, η συμβολική βία του ποσοστού 75% υπονομεύει αυτό το μήνυμα.

Ο βελγικός Τύπος

Ενώ η απόφαση του Ζεράρ Ντεπαρντιέ να γίνει φοροεξόριστος στο Βέλγιο αντιμετωπίστηκε ως ύβρις στη Γαλλία, ο βελγικός Τύπος μάλλον το διασκέδασε. Η La Libre Belgique γράφει στο πρωτοσέλιδο της 17ης Δεκεμβρίου «Ηθοποιός που φεύγει από την χώρα του αναζητά εκλεπτυσμένο φορολογικό κλίμα» και παραθέτει μια λίστα σχετική με πληροφορίες για τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληροί κάποιος για να αποκτήσει τη βελγική ιθαγένεια. Η Le Temps σχολιάζει τη βελγική σιωπή επί του θέματος. Η στάση του βέλγου πρωθυπουργού Έλιο Ντι Ρούπο, ο οποίος αρνήθηκε να σχολιάσει εν όψει της άφιξης ενός ακόμα φοροεξόριστου, του δισεκατομμυριούχου Μπερνάρ Αρνό, είναι ενδεικτική της πολύπλοκης πολιτικής κατάστασης που επικρατεί στην χώρα, αλλά και της ανάγκης μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής.

Presseurop