Η ευρωπαική συνταγή λιτότητας οδηγεί σε αργό θάνατο

Η Ελλάδα κήρυξε επίσημα χρεοκοπία, όσον αφορά στις οφειλές της προς τους ιδιώτες δανειστές. Ήταν μια συντεταγμένη χρεοκοπία, κατόπιν διαπραγματεύσεων. Η ιστορία όμως δεν τελείωσε εδώ. Ακόμη και με αυτήν την ανακούφιση, η Ελλάδα, όπως και όλες οι πληγείσες από την λιτότητα ευρωπαϊκές χώρες, είναι καταδικασμένη σε πολλά ακόμη χρόνια βασάνων.

Εδώ και δυο

χρόνια, η ελληνική περιπέτεια αποτελεί μια παραβολή για τα ρίσκα της δημοσιονομικής σπατάλης. Κάθε μέρα που περνάει, όλο και κάποιος πολιτικός, με αέρα σοφίας, τονίζει την ανάγκη περιστολής των δημοσίων δαπανών, μη τυχόν και μετατραπούμε σε Ελλάδα…

Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι ο κυβερνήτης της Indiana Mitch Daniels, που σε επίσημη ομιλία του ανέφερε ότι βαδίζουμε στα χνάρια της Ελλάδας, της Ισπανίας, και όλων των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, που οδεύουν προς καταστροφή. Μάλλον όμως, κανένας δεν του υπενθύμισε ότι πριν την κρίση, η Ισπανία είχε ελάχιστο δημόσιο χρέος, και πλεονασματικό προϋπολογισμό. Οι μπελάδες της οφείλονται στον ιδιωτικό τομέα, και όχι στις υπερβολές του δημοσίου.

Το ελληνικό παράδειγμα μας δείχνει ότι τα ελλείμματα στις καλές εποχές, μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρό πρόβλημα, όταν προσπαθείς να τα μειώσεις σε φάσεις οικονομικής δυσπραγίας. Αυτή είναι η συνταγή της ύφεσης.

Το τελευταίο διάστημα, η ύφεση εξαιτίας της λιτότητας είναι ορατή σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή περιφέρεια. Η Ελλάδα αποτελεί την χειρότερη περίπτωση, με ανεργία στο 20%, και τον δημόσιο τομέα της (υγεία, κλπ) να καταρρέει. Το ίδιο όμως συμβαίνει και στην Ιρλανδία, που έκανε όλα όσα της ζητήθηκαν, στα πλαίσια της λιτότητας. Η ανεργία της είναι 15%, και το πραγματικό ΑΕΠ πέφτει συνεχώς. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην Ισπανία, και στην Πορτογαλία.

Η λιτότητα σε περίοδο ύφεσης είναι ότι χειρότερο. Πρόκειται για μια μάταιη προσπάθεια, ακόμη και σε καθαρά δημοσιονομικά πλαίσια. Ο συνδυασμός μειωμένων εσόδων χάρη στη πεσμένη οικονομία, και οι μηδενικές προοπτικές, απογοητεύουν τις αγορές, αυξάνουν την αβεβαιότητα, και συνεπώς δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την μελλοντική διαχείριση του χρέους.

Είναι άξιον απορίας το πώς κράτη που συστηματικά αρνούνται το μέλλον των νέων τους (η ανεργία των νέων στην Ιρλανδία είναι 30%, και στην Ελλάδα 50%) ελπίζουν να μπουν σε φάση ανάπτυξης.

Όλα αυτά, υποτίθεται ότι δεν έπρεπε να συμβούν. Πριν δυο χρόνια, οι υποστηρικτές της λιτότητας υπόσχονταν επιτυχία. Όπως είχε πει το 2010 ο Jean-Claude Trichet της ΕΚΤ, «η άποψη ότι η λιτότητα θα οδηγήσει σε στασιμότητα, είναι λάθος». Επέμενε μάλιστα, πως η δημοσιονομική πειθαρχία θα φέρει την εμπιστοσύνη, και θα οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη.

Η κάθε μικρή επιτυχία της λιτότητας χαιρετίζεται ως θρίαμβος. Η ιρλανδική λιτότητα επικροτήθηκε ήδη δυο φορές ως μεγάλη επιτυχία, παρά την γρήγορη απογοήτευση που ακολούθησε.

Το ερώτημα που τίθεται είναι για το τι εναλλακτικές λύσεις έχουν χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία. Καμία, πλην αυτής της εξόδου από το ευρώ, που είναι μια δραματική λύση, την οποία θα