Γιατί η Goldman αγόρασε 2,8 δισ. δολάρια σε ομόλογα της Βενεζουέλας

Τα ομόλογα της Βενεζουέλας είναι μάλλον ένας απίθανος στόχος για τους παγκόσμιους επενδυτές. Στη χώρα συμβαίνει μια εξέγερση και έχει ελάχιστα έτοιμα μετρητά για να θρέψει τους ανθρώπους της, και πολύ λιγότερα για να πληρώνει τα χρέη δισεκατομμυρίων δολαρίων που η κυβέρνηση οφείλει στους ξένους δανειστές της. Ωστόσο, ομόλογα που εκδίδονται από την εθνική πετρελαϊκή εταιρεία της Βενεζουέλας, Petróleos de Venezuela ή Pdvsa, έχουν προσελκύσει μερικούς από τους πιο σημαντικούς επενδυτές

παγκοσμίως. Στοιχηματίζουν ότι η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει τη συρρίκνωση της προσφοράς της σε δολάρια για να πληρώσει τους ομολογιούχους αντί να εισάγει τρόφιμα και φάρμακα για τους ανθρώπους της.

Τώρα, η απόφαση της Goldman Sachs να αγοράσει ομόλογα της Pdvsa ύψους 2,8 δισ. δολαρίων, που λήγουν το 2022, με έκπτωση 70% στην τιμή της αγοράς, εξέπληξε πολλούς.
Η επένδυση προκάλεσε πολιτικό σάλο στη Βενεζουέλα, όπου οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης βγήκαν τους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την αυταρχική κυριαρχία του Νικολάς Μαδούρο. Σχεδόν 60 άνθρωποι έχουν πεθάνει σε συγκρούσεις, κυρίως μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας, στο Καράκας και σε άλλες πόλεις τους τελευταίους μήνες.
Ο Χούλιο Μπόρχες, βουλευτής της αντιπολίτευσης και επικεφαλής της Εθνικής Συνέλευσης, έγραψε μια επιστολή διαμαρτυρίας στον Λόιντ Μπλάνκφαϊν , τον επικεφαλής της Goldman Sachs, κατηγορώντας την εταιρεία της Wall Street ότι προσπαθεί να "εκμεταλλευτεί άμεσα τα δεινά του λαού της Βενεζουέλας".

Η Goldman Sachs υπερασπίστηκε τη συμφωνία, λέγοντας ότι πολλοί άλλοι επενδυτές κατέχουν τα ομόλογα και ότι το τμήμα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων αγόρασε τους τίτλους στη δευτερογενή αγορά, χωρίς να αλληλεπιδρά με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας.

Ωστόσο, η συναλλαγή υπογραμμίζει το βαθμό στον οποίο οι επενδυτές είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν αυξανόμενα επίπεδα πολιτικού και οικονομικού κινδύνου καθώς επιδιώκουν επενδύσεις υψηλής απόδοσης όταν τα επιτόκια εξακολουθούν να πλησιάζουν το μηδέν.

"Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για αυτό το εμπόριο", δήλωσε ο Κάρλος ντε Σούσα, οικονομολόγος της Oxford Economics, ερευνητικής εταιρείας με έδρα στο Λονδίνο. "Είμαστε σε ένα περιβάλλον χαμηλού επιτοκίου, και αυτά είναι ομόλογα του δολαρίου με πραγματικά υψηλές αποδόσεις".

Μεταξύ των μεγάλων κατόχων των ομολόγων Pdvsa είναι οι BlackRock, T. Rowe Price, Fidelity, JPMorgan Chase και Ashmore. Όμως, καμία από αυτές τις εταιρείες δεν έχει τη φήμη της Goldman, ότι έχει πολιτική επιρροή και καιροσκοπεί οικονομικά - ένας συνδυασμός που την έχει καταστήσει εύκολο "στόχο" παγκοσμίως.

Στη ρίζα του τι κάνει τα ομόλογα τόσο ελκυστικά για τους επενδυτές, πέρα από το περισσότερο από 20 τοις εκατό επιστροφές, είναι ο κρίσιμος ρόλος που διαδραματίζει η πετρελαϊκή εταιρεία της Βενεζουέλας στην παροχή ξένου συναλλάγματος στην κυβέρνηση Μαδούρο. Ενώ η Βενεζουέλα βρισκόταν σε οικονομική κρίση για περισσότερα από δύο χρόνια, ο λαός βγήκε στους δρόμους μόνο αφού το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο είναι πιστό στον Μαδούρο, προσπάθησε να διαλύσει την Εθνική Συνέλευση της χώρας στα τέλη Μαρτίου. Η ομάδα των βουλευτών, που ελέγχεται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, θεωρείται το μόνο κρατικό θεσμικό όργανο ανεξάρτητο από τον πρόεδρο.

Ο αυξανόμενος αυταρχισμός του Μαδούρο είναι μόνο το ένα πράγμα για το οποίο διαμαρτύρονται από τότε που ανέλαβε την κυβέρνηση από τον Ούγκο Τσάβες, το 1999.

Η πτώση των τιμών πετρελαίου και τα έτη οικονομικής κακοδιαχείρισης, όταν τα έσοδα από το πετρέλαιο ήταν υψηλά, οδήγησαν σε τριψήφιο πληθωρισμό και άφησαν την πλειοψηφία των κατοίκων της Βενεζουέλας ανίκανους να αγοράσουν επαρκείς ποσότητες τροφίμων και άλλων αναγκαίων ειδών. Ακόμα και εκείνοι που μπορούν να πληρώσουν την τροφή τους τις περισσότερες μέρες έχουν πρόβλημα να βρουν βασικά αγαθά όπως το ψωμί, τα αυγά και η ζάχαρη εξαιτίας των τρομερών ελλείψεων.

Η Pdvsa φέρνει περίπου το 95% των δολαρίων της οικονομίας, κι έτσι οι ξένοι επενδυτές πιστεύουν ότι η κυβέρνηση, ακόμη και στη χειρότερη περίπτωση, θα κάνει ό, τι μπορεί για να διατηρήσει τη λειτουργία της. Ο Ντε Σούσα επισημαίνει επίσης ότι, σε αντίθεση με τα καθαρά κρατικά ομόλογα που εκδίδει η κυβέρνηση, τα χρεόγραφα της Pdvsa δεν διαθέτουν νομικούς μηχανισμούς, όπως οι ρήτρες συλλογικής δράσης, που μπορούν να βοηθήσουν μια κυβέρνηση να διαπραγματευτεί ευνοϊκούς όρους με τους ξένους κατόχους ομολόγων εάν χρεοκοπήσει.

Επιπλέον, οι επενδυτές σημείωσαν ότι το τελευταίο έτος, καθώς η οικονομική κατάσταση της Βενεζουέλας έχει επιδεινωθεί δραματικά, η κυβέρνηση έχει καταβάλει δισεκατομμύρια δολάρια σε ξένους επενδυτές που κατέχουν τα ομόλογα της πετρελαϊκής εταιρείας. Η διαπραγμάτευση της Pdvsa είναι το τελευταίο σημάδι ότι οι ξένοι επενδυτές γίνονται όλο και πιο τολμηροί στην επένδυση σε ομόλογα κυβερνήσεων σε μακρινές τοποθεσίες. Τους τελευταίους μήνες, χώρες υψηλού κινδύνου όπως η Τουρκία, η Ρωσία και η Βραζιλία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της τάσης.

Την τάση αυτή, λένε οι αναλυτές, στηρίζει η άποψη ότι οι αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς, ανεξάρτητα από τις πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις τους, δεν είναι πλέον πρόθυμες να αντιμετωπίσουν την οργή των επενδυτών ομολόγων αθετώντας τα χρέη τους. Αυτό συμβαίνει επειδή οι παγκόσμιοι επενδυτικοί κολοσσοί όπως η BlackRock και η Goldman έχουν γίνει έτοιμες πηγές χρηματοδότησης, δανείζοντας γρήγορα δισεκατομμύρια σε δολάρια ή ακόμα και σε τοπικά νομίσματα σε κυβερνήσεις στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Ασία, που στο παρελθόν βασίζονταν σε τράπεζες.

Ίσως καμία χώρα να μην εξαρτάται τόσο από την "καλοσύνη" των επενδυτών ομολόγων σε ευνοϊκές συνθήκες κινδύνου όπως η Βενεζουέλα. Σύμφωνα με την ερευνητική εταιρεία Exotix, η Βενεζουέλα έχει χρηματοδοτική απαίτηση ύψους 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2017, ωστόσο τα αποθέματα της κεντρικής τράπεζάς της είναι πενιχρά -μόλις 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Όπως το βλέπουν οι επενδυτές, εάν μπορείς να αγοράσεις ένα δάνειο της Pdvsa με 30 σεντς στο δολάριο, το οποίο παρέχει επίσης μια διψήφια απόδοση, ακόμη και αν αυτή η κυβέρνηση - ή οποιαδήποτε άλλη- πρέπει να αποπληρώσει, τα κέρδη που θα προκύψουν από την επένδυση αρκούν για να ξεπεραστεί οποιαδήποτε απώλεια.

Ενώ η Goldman Sachs υπερασπίστηκε την συναλλαγή της λέγοντας ότι αγόρασε τα ομόλογα στην ανοικτή αγορά από έναν broker, οι τραπεζίτες και οι χρηματιστές λένε ότι τα χρήματα κατέληξαν τελικά στο θησαυροφυλάκιο της Βενεζουέλας επειδή ο πωλητής ήταν οργανισμός με σχέσεις με την κυβέρνηση.

Παρ'όλα αυτά, η απειλή του Μπόρχες, ηγέτη της αντιπολίτευσης, ότι μια νέα κυβέρνηση δεν θα αντισταθμίσει αυτά τα ομόλογα, φαίνεται απίθανη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα εν λόγω ομόλογα φέρουν διακανονισμούς που αποσκοπούν στην αποτροπή του να ωφεληθεί ένας κάτοχος ομολογιών έναντι ενός άλλου. Έτσι, η πληρωμή της BlackRock ή της JP Morgan και όχι της Goldman θα οδηγούσε τη Βενεζουέλα σε αγωγές. Όλα αυτά δείχνουν ότι, παρά τη διαμάχη για τη συναλλαγή της Goldman, οι ξένοι επενδυτές θα συνεχίσουν να αγοράζουν ομόλογα Pdvsa. "Αυτή είναι η μοναδική πηγή ξένου νομίσματος που έχει η κυβέρνηση", δήλωσε ο Ντε Σούσα, εμπειρογνώμονας της Βενεζουέλας στην Οξφόρδη. "Πιστεύω λοιπόν ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να πωλεί περισσότερους από αυτούς τους τύπους ομολόγων σε ξένους επενδυτές".

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα