«Για κάποιους στο ΣΥΡΙΖΑ, η έξοδος από το ευρώ είναι αυτοσκοπός»

Ο αριστερός συνασπισμός του Αλέξη Τσίπρα είναι διχασμένος για τον καλύτερο τρόπο όσον αφορά την προώθηση του σοσιαλισμού στην Ελλάδα, σχολιάζει ο Simon Nixon.

Οι πέντε πρώτοι μήνες πρωθυπουργίας του Αλέξη Τσίπρα ήταν οι πιο καταστροφικοί. Η Ελλάδα

ήταν η δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία στην ευρωζώνη κατά το τρίτο τρίμηνο του περασμένου έτους, η ανεργία έπεφτε και οι επενδυτές άρχιζαν να αγοράζουν ξανά κρατικά ομόλογα και τραπεζικές μετοχές.

Σήμερα, η χώρα έχει επιστρέψει σε ύφεση, οι τράπεζες είναι κλειστές, τα δημοσιονομικά έχουν επιδεινωθεί και οι επισφάλειες αυξάνονται. Ο Τσίπρας έχει μέχρι την Κυριακή προθεσμία να πείσει τους ηγέτες της ευρωζώνης να παράσχουν ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης ειδάλλως η κυβέρνηση και οι τράπεζες θα χρεοκοπήσουν και η Ελλάδα κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να εγκαταλείψει το ευρώ, καθώς και οι όροι είναι πλέον βέβαιο ότι θα είναι ακόμη πιο σκληροί από εκείνους που προέτρεψε τους ψηφοφόρους να απορρίψουν στο δημοψήφισμα το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Κανείς δεν έχει καμία ψευδαίσθηση σχετικά με το τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα: Η χώρα αντιμετωπίζει οικονομικό και κοινωνικό χάος. Τίποτα στους τελευταίους πέντε μήνες δεν υποδηλώνει ότι ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του έχουν την τεχνική ικανότητα να αναλάβουν κάτι τόσο περίπλοκο όπως η εισαγωγή ενός νέου νομίσματος. Η οικονομική δραστηριότητα θα παγώσει, αυξάνοντας τον κίνδυνο ελλείψεων αναγκαίων αγαθών.

Ανώτεροι αξιωματούχοι της Ελλάδας και της Ευρωζώνης ανησυχούν για το ενδεχόμενο της πολιτικής αναταραχής και μιας ανθρωπιστικής κρίσης. Το «Grexit» θα ήταν επίσης ένα ψυχολογικό πλήγμα για την ευρωζώνη: ακόμη και αν η άμεση οικονομική μετάδοση είναι περιορισμένη, όπως υποψιάζονται τώρα πολλοί επενδυτές και πολιτικοί, υπάρχει ο κίνδυνος της μακροχρόνιας βλάβης στην εμπιστοσύνη στο νόμισμα.

Επιπλέον, η πλειοψηφία των κρατών-μελών είναι έτοιμη να αναλάβει αυτόν τον κίνδυνο. Πάρα πολύ διακυβεύονται για αυτούς αν συνθηκολογήσουν με τα ελληνικά αιτήματα για άνευ όρων χρηματοδότηση. Η αρχή ότι μια χώρα μπορεί να λάβει βοήθεια μόνον υπό τον όρο ότι αναλαμβάνει μεταρρυθμίσεις για να καταστεί ανταγωνιστική η οικονομία της και να θέσει τα δημοσιονομικά της σε μια βιώσιμη βάση είναι ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα του νομίσματος. Δεν μπορεί να αναμένουν ότι οι φορολογούμενοι της Ευρωζώνης θα χρηματοδοτούν πολιτικές που είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσουν στην ανάγκη για μόνιμες δημοσιονομικές μεταβιβάσεις.

Η πολιτική υπαγορεύει, επίσης, ότι δεν μπορεί να επιτραπεί στο Τσίπρα να διεκδικήσει τη νίκη από την ακραία πολιτική του. Αυτό θα τραβήξει το χαλί κάτω από όλες εκείνες τις κυβερνήσεις που έχουν προωθήσει σκληρά οικονομικά μέτρα και θα ενισχύσει την υποστήριξη στους λαϊκιστές που πλασάρουν δήθεν ανώδυνες λύσεις. Η κατάλυση των κανόνων της ευρωζώνης θα οδηγήσει σύντομα σε οικονομικό χάος.

Εν τω μεταξύ, ο Τσίπρας και πολλοί ακόμα στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν τους δικούς τους ιδεολογικούς λόγους για να υψώσουν το ανάστημά τους. Σε αντίθεση με την εντύπωση που δίνεται από ορισμένους διεθνείς υποστηρικτές του, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένα συμβατικό πολιτικό κόμμα που κάνει έναν καλό κεϋνσιανό αγώνα για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής. Ούτε είναι μέρος των ευρωσκεπτικιστών αγωνιστών της ελευθερίας. Είναι μάλλον μια χαλαρή συμμαχία αριστερών ομάδων, μερικές εκ των οποίων έχουν μαρξιστικές ρίζες, και πολλές από τις οποίες μοιράζονται ένα στόχο: να χτίσουν ένα σοσιαλιστικό κράτος με βάση την επέκταση της κρατικής εξουσίας και την ριζικά αναδιανεμητική φορολογία.

Αυτές οι ομάδες έχουν από καιρό χωριστεί μεταξύ εκείνων που πάντα πίστευαν ότι ο σοσιαλισμός ήταν δυνατός μόνο έξω από την ευρωζώνη και σε όσους υποστήριζαν ότι το Grexit ήταν πολύ επικίνδυνο και ότι ο δρόμος προς το σοσιαλισμό στην Ελλάδα ήταν μέσω μιας ευρωπαϊκής, αντικαπιταλιστικής επανάστασης. Αλλά τώρα είναι σαφές ότι δεν πρόκειται να είναι μια ευρωπαϊκή αντικαπιταλιστική επανάσταση, τουλάχιστον όχι πριν από την Κυριακή. Οι προλετάριοι της Ευρώπης δεν έχουν εξεγέρθηκαν για να απαιτήσουν από τις κυβερνήσεις τους να αυξήσουν τους φόρους για να χρηματοδοτήσουν τον δυσλειτουργικό ελληνικό δημόσιο τομέα και το μη βιώσιμο συνταξιοδοτικό σύστημα.

Αντ 'αυτού, είναι οι κυβερνήσεις των φτωχότερων χωρών της ευρωζώνης που έχουν λάβει την σκληρότερη γραμμή ενάντια στις πολιτικές που έχουν φέρει μόνο δυστυχία, όπου και αν έχουν προσπαθήσει, ιδίως εκείνες στα πρόσφατα κομμουνιστικά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης.

Αυτό έχει αφήσει τον Τσίπρας αντιμέτωπο με μια διπλή επιλογή: εάν επιμείνει να παραμείνει προσκολλημένος στους όρους του, τότε το μέλλον της Ελλάδας βρίσκεται εκτός της ευρωζώνης και ίσως ακόμη και της ΕΕ. Αλλά αν θέλει να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ, τότε θα πρέπει να δεσμευτεί να μετατρέψει τη χώρα σε μια δυναμική, ανοιχτή, ευέλικτη δημοκρατία της ελεύθερης αγοράς.

Ορισμένοι αξιωματούχοι της ευρωζώνης -ιδιαίτερα στη Γαλλία και στην Ιταλία- πιστεύουν ότι τώρα ο Τσίπρας είναι έτοιμος να παραδεχθεί την ήττα του, έχοντας τρομάξει από την αναπάντεχη προθυμία άλλων χωρών να σκέφτονται το Grexit. Οι εν λόγω αξιωματούχοι ανακουφίστηκαν από την απόφαση αντικατάστασης του πολιτικά τοξικού υπουργού Οικονομικών Γιάννη Βαρουφάκη με τον πιο ευγενικό Ευκλείδη Τσακαλώτο, παρότι ο νέος υπουργός είναι το πιο σκληροπυρηνικός αριστερός, σύμφωνα με πρώην συναδέλφους του.

Ο Τσίπρας έχει εξασφαλίσει διακομματική υποστήριξη για το αίτημά του να ξεκινήσει συνομιλίες για ένα τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, είπε ότι είναι έτοιμος να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις και έχει μειώσει τη συζήτηση για την άμεση διαγραφή του χρέους.

Αλλά μερικοί Έλληνες πολιτικοί της αντιπολίτευσης και πολλοί υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης τον αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό, αφού τα έχουν ξανακούσει όλα αυτά. Υποπτεύονται ότι ο Τσίπρας θέλει ένα Grexit και ψάχνει τρόπους για να εξαπλώσει τις ευθύνες.

Αλλά ακόμη και αν ο Τσίπρας είναι ειλικρινής όσον αφορά την επιθυμία του να παραμείνει στο ευρώ, η πρόκληση του σήμερα είναι να πείσει γρήγορα την υπόλοιπη ευρωζώνη να τον εμπιστευτεί. Το γερμανικό κοινοβούλιο, για παράδειγμα, θα πρέπει να δώσει τις ευλογίες του, ακόμη και για να ξεκινήσουν νέες συνομιλίες για ένα νέο πακέτο διάσωσης. Ο λογαριασμός για τη διάσωση της Ελλάδας είναι πλέον τεράστιος και τα μέτρα που ενδέχεται να απαιτηθούν για να επανέλθει η οικονομία σε μακροπρόθεσμη βιώσιμη πορεία έχουν γίνει ακόμη πιο απαιτητικά.

Είναι ο Τσίπρας πρόθυμος να χωρίσει το κόμμα του, αψηφώντας τους συναδέλφους που πάντα πίστευαν ότι ο δρόμος προς το σοσιαλισμό χρειάζεται ένα Grexit; Είναι πρόθυμος να αναβάλει την επανάσταση και να συνεργαστεί με τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα ώστε να μετατρέψει την Ελλάδα σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος;

Οι απλοί Έλληνες έχουν ήδη πληρώσει ένα πολύ υψηλό τίμημα περιμένοντας τον Τσίπρα να αποφασίσει.

wsj.com

Διαβάστε περισσότερα