Φράχτη και στα σύνορα με τη Ρουμανία θέλει η Ουγγαρία

Το 1946, καθώς η Σοβιετική Ένωση ενοποιούσε το κομμουνιστικό μπλοκ της σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ δήλωσε ότι ένα σιδηρούν παραπέτασμα είχε πέσει σε όλη την ήπειρο. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, εν όψει της εισροής προσφύγων από τη Μέση Ανατολή, ατσαλένιοι φράχτες και σημεία ελέγχου ξεφύτρωσαν στο εσωτερικό της ηπείρου. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, η Γερμανία, η Αυστρία, η Ολλανδία και άλλες χώρες, εισήγαγαν ελέγχους έκτακτης ανάγκης στα σύνορα. Το πιο ισχυρό φράγμα στήθηκε

από την Ουγγαρία, η οποία έκλεισε τα τελευταία περάσματα μέσω ενός φράχτη με συρματόπλεγμα 170 χιλιομέτρων, που είχε ολοκληρωθεί τον Αύγουστο κατά μήκος των συνόρων της με τη Σερβία, παγιδεύοντας χιλιάδες εξαντλημένους που ζητούσαν άσυλο. Την Τρίτη ο πρωθυπουργός της χώρας, Βίκτορ Ορμπάν, οδήγησε την αυτοαπομόνωση της Ουγγαρίας σε ένα νέο επίπεδο, λέγοντας ότι μπορεί να χτίσει ένα φράχτη κατά μήκος των συνόρων της με τη Ρουμανία, εάν οι μετανάστες κάνουν παράκαμψη προς αυτή την οδό. Και ενώ ο φράκτης με τη Σερβία εκτείνεται κατά μήκος ενός από τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο φράχτης με τη Ρουμανία θα διαιρέσει ένα μέλος της ΕΕ από ένα άλλο.

Η Ρουμανία απάντησε οργισμένα. Το υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε πως η οικοδόμηση ενός φράκτη μεταξύ δύο κρατών-μελών της ΕΕ δεν είναι «σύμφωνη με το ευρωπαϊκό πνεύμα». Ο πρωθυπουργός, Βίκτορ Πόντα, δήλωσε στη Ρουμανική τηλεόραση ότι φαίνεται πως η Ουγγαρία «έχει πολιτικούς ιθύνοντες οι οποίοι δεν είναι καλύτεροι από εκείνους στην Συρία, τη Λιβύη ή σε άλλες χώρες απ’ όπου φεύγουν οι πρόσφυγες». Ο Ορμπάν, ένας εθνικιστής ο οποίος δήλωσε ότι δεν πιστεύει στην φιλελεύθερη δημοκρατία, έχει προκαλέσει επικρίσεις από τους ευρωπαίους ηγέτες και στο παρελθόν. Αλλά η σύγκριση με τον Μπασάρ αλ-Άσαντ φάνηκε να σηματοδοτεί ένα νέο χαμηλό επίπεδο.

Στην πραγματικότητα, οι επικρίσεις της Ρουμανίας ήταν κυρίως ζήτημα πολιτικής ευκαιρίας. Ο Πόντα αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες, καθώς ερευνάται από την ισχυρή Διεύθυνση Καταπολέμησης της Διαφθοράς της χώρας, κατηγορούμενος για πλαστογραφίες και μίζες. Το να μπει σε μια αψιμαχία με τον Ορμπάν, ο οποίος έχει γίνει αντιδημοφιλής σε όλους τους γείτονές του, τον κάνει έναν σαφή πολιτικό νικητή. Επίσης, επιτρέπει στη Ρουμανία να παρουσιάζεται ως υπέρμαχος των κανόνων και των αξιών της ΕΕ, μια χρήσιμη κίνηση σε μια εποχή που οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης έχουν επικριθεί στις Βρυξέλλες για την απροθυμία τους να δεχτούν τους αιτούντες άσυλο. «Ο Ορμπάν το καθιστά τόσο εύκολο», λέει ο Ραντού Μαγγκντίν, ένας Ρουμάνος πολιτικός αναλυτής. «Μπορείς να συνδυάσεις μια πολιτική ευκαιρία όντας σωστός βάσει των γεγονότων. Μια τέτοια ευκαιρία δεν έρχεται συχνά».

Τα κίνητρα του Ορμπάν είναι παρόμοια πολιτικά. Το κόμμα του Φίντετς έχει χάσει υποστήριξη από το ακόμη πιο σοβινιστικό δεξιό κόμμα Τζόμπικ. Αρνούμενος την είσοδο μουσουλμάνων μεταναστών στη χώρα, ακόμη και ως ένα σημείο διέλευσης στο δρόμο τους προς τη Γερμανία, κατάφερε να ανακτήσει δημοτικότητα. Επιπλέον, οι Ούγγροι συντηρητικοί ψηφοφόροι έχουν κακή άποψη για τη Ρουμανία. Οι δύο χώρες διαπληκτίζονται επί δεκαετίες σχετικά με το καθεστώς της μεγάλης ουγγρικής μειονότητας στη ρουμανική περιοχή της Τρανσυλβανίας. Για τον Ορμπάν, αν η λαϊκή πολιτική του, της βίας κατά των μεταναστών, τυχαίνει να προκαλεί έναν περιττό αγώνα με τη Ρουμανία, αυτό μπορεί απλά να είναι ένα πρόσθετο πλεονέκτημα.

Το όραμα ενός φράχτη που χωρίζει την Ουγγαρία και την Τρανσυλβανία φαίνεται σαν κακός συμβολισμός για τον Ορμπάν. Η ενότητα των Ούγγρων της Ρουμανίας με τη μητέρα πατρίδα αποτελεί εδώ και καιρό έναν από τους βασικούς ιδεολογικούς άξονες του Φίντετς. Ήταν κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Τρανσυλβανία το 2014, που ο Ορμπάν έκανε τη διαβόητη ομιλία του, καταγγέλλοντας τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Αλλά ένας φράκτης θα έχει λίγες πρακτικές συνέπειες για τους Ούγγρους της Ρουμανίας, οι οποίοι μπορούν ήδη να λάβουν ουγγρικά δελτία ταυτότητας που τους επιτρέπουν να διασχίζουν τα σύνορα εύκολα.

Σε κάθε περίπτωση, ο φράκτης είναι απίθανο να κατασκευαστεί. Οι αρχικές αναφορές από τη Σερβία σχετικά με την αντίδραση των μεταναστών στο κλείσιμο των ουγγρικών συνόρων δείχνουν ότι οι περισσότεροι στρέφονται προς την Κροατία, αντί να προσπαθούν να φτάσουν τη Ρουμανία –κάτι που θα απαιτούσε τη διέλευση του ποταμού Δούναβη. Οι μετανάστες είναι απίθανο να φθάσουν στη Ρουμανία μέσω Βουλγαρίας, η οποία έχτισε τον δικό της φράχτη στα σύνορα της με την Τουρκία το περασμένο έτος.

Αλλά αν ο ουγγρο-ρουμανικός φράχτης στα σύνορα είναι περισσότερο μια κατασκευασμένη πολιτική διαμάχη παρά μια πραγματική πρόταση, αυτό είναι ένα πρόβλημα από μόνο του. Η ικανότητα της ΕΕ να ανταποκριθεί στην μεταναστευτική κρίση (όπως και στην κρίση του ευρώ πριν από αυτό) έχει παραλύσει από τον πειρασμό που αντιμετωπίζουν οι εθνικοί ηγέτες να γίνουν αρεστοί στο εσωτερικό δίνοντας έμφαση στις συγκρούσεις τους με τις Βρυξέλλες, ή στις μεταξύ τους διαφορές. Οι πρωθυπουργοί της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας επωφελήθηκαν την Τρίτη από την σε μεγάλο βαθμό φανταστική διαμάχη για έναν φράχτη στα σύνορα, που πιθανώς δεν θα κατασκευαστεί ποτέ. Εν τω μεταξύ, κατά μήκος της διαδρομής από την Ελλάδα προς τη Σερβία, εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες παγιδεύονται σε όλο και πιο απελπιστικές συνθήκες, και η ΕΕ δεν μπορεί να καταλήξει σε συμφωνία σχετικά με το πώς να τους αντιμετωπίσει.

economist.com

Διαβάστε περισσότερα