Ένα βήμα πριν από την σύγκρουση Ρωσίας – Τουρκίας;

Ένα παγιδευμένο αυτοκίνητο, που εξερράγη στην Άγκυρα στις 17 Φεβρουαρίου, μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα από το κοινοβούλιο της Τουρκίας, άναψε τις φλόγες του πολέμου στα τουρκικά στρατεύματα που μάχονταν εναντίον των Κούρδων ανταρτών στα νότιο-ανατολικά της χώρας. Απειλεί επίσης να σύρει την Τουρκία ακόμα βαθύτερα στο χάος της Συρίας και να δηλητηριάσει τις σχέσεις της με την Αμερική. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι έχει φέρει την Τουρκία ένα βήμα πιο κοντά σε μια άμεση διαμάχη με τη Ρωσία.

Την Πέμπτη, Τούρκοι αξιωματούχοι

εντόπισαν τον άνθρωπο ο οποίος ανατίναξε ένα αυτοκίνητο γεμάτο με εκρηκτικά δίπλα σε ένα στρατιωτικό λεωφορείο στην καρδιά της πρωτεύουσας της χώρας, σκοτώνοντας 27 στρατιωτικούς και έναν πολίτη, ως μέλος των Μονάδων Λαϊκής Προστασίας (YPG), μιας συριακής- κουρδικής πολιτοφυλακής. "Διαπιστώθηκε ότι υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της επίθεσης και της YPG", δήλωσε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο Τούρκος πρωθυπουργός. Ισχυρίστηκε ότι το εκτός νόμου Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), μια τουρκική-Κουρδική ομάδα που πολεμά την κυβέρνηση της Τουρκίας εδώ και δεκαετίες, παρείχε την υλικοτεχνική υποδομή για την επίθεση.

Η YPG δεν έχει ιστορικό επιθέσεων στο εσωτερικό της Τουρκίας. Αρνήθηκε οποιοδήποτε ρόλο στην βομβιστική επίθεση και είπε ότι η κυβέρνηση την κατηγορεί ως μια βολική δικαιολογία για την έναρξη μιας στρατιωτικής επιχείρησης στη Συρία. Ένας ανώτερος διοικητής του ΡΚΚ δήλωσε άγνοια για την επίθεση, αλλά δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να έχουν εμπλακεί και άλλες κουρδικές ένοπλες ομάδες. "Γνωρίζουμε ότι στο παρελθόν οι πράξεις αυτές έχουν πραγματοποιηθεί σε αντίποινα για τις σφαγές στο Κουρδιστάν" δήλωσε ο Τσεμίλ Μπαγίκ σε ένα κουρδικό πρακτορείο ειδήσεων. Το PKK μάχεται κυβερνητικά στρατεύματα και την αστυνομία στη νοτιο-ανατολική Τουρκία από το περασμένο καλοκαίρι. Οι μάχες έχουν προκαλέσει τον θάνατο εκατοντάδων νεκρών, μεταξύ των οποίων πάνω από 200 άμαχοι, ενώ εκτοπίστηκαν περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι.

Ο Μετίν Γκουρτσάν, στρατιωτικός αναλυτής και αρθρογράφος της ιστοσελίδας al-Monitor, θεωρεί την άρνηση του ΡΚΚ μη πειστική. "Έχουν ένα παρελθόν κατά το οποίο προσπαθούν να επεκτείνουν τη βία, χωρίς να αναλαμβάνουν την ευθύνη", λέει. "Μπορεί να προσπαθούν να εξάγουν τη βία [από τα νοτιο-ανατολικά] στα δυτικά της χώρας".

Την Πέμπτη, μία βόμβα του ΡΚΚ σκότωσε έξι στρατιώτες στην Ντιγιαρμπακίρ, μία νοτιοανατολική επαρχία. Την ίδια μέρα, τουρκικά μαχητικά σφυροκόπησαν τις βάσεις του PKK στα υψίπεδα του βόρειου Ιράκ. Η βόμβα στην Άγκυρα διεύρυνε το χάσμα μεταξύ της Τουρκίας και των συμμάχων της για την YPG. Η Τουρκία, η οποία θεωρεί την ομάδα ως ένα μέτωπο του ΡΚΚ, θέλει η Αμερική να διακόψει τη συνεργασία της με την πολιτοφυλακή στη Συρία. Αλλά η Ουάσιγκτον θεωρεί την YPG έναν σημαντικό εταίρο στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους. Έχει αναγνωρίσει τους δεσμούς μεταξύ της YPG και του PKK, το οποίο χαρακτηρίζεται μια τρομοκρατική ομάδα, αλλά αρνείται να τα τοποθετήσει στην ίδια κατηγορία.

Μετά τις επιθέσεις, ο Νταβούτογλου έχει εντείνει την ρητορική του. "Εμείς δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε κανέναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, που έχουν σχέσεις με τρομοκρατική οργάνωση η οποία χτυπά στην καρδιά της Τουρκίας", είπε. Την ίδια μέρα, το υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τους πρέσβεις των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Οι τουρκικές προειδοποιήσεις φαίνεται να πέφτουν στο κενό. Αργά την Πέμπτη, ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υποστήριξε ότι η Άγκυρα δεν είχε ακόμα προσφέρει οριστικές αποδείξεις για τη συμμετοχής της YPG στην επίθεση. Επίσης, απέκλεισε το γεγονός ότι θα σταματήσει η αμερικανική υποστήριξη στην ομάδα. "Νομίζω ότι έχω πει πως έχουν μερικούς από τους πιο αποτελεσματικούς μαχητές εναντίον του Daesh και έχουν υποστηριχθεί από τις εναέριες δυνάμεις του συνασπισμού", είπε. "Και για να πάμε μπροστά, θα περίμενα ότι αυτό το είδος της υποστήριξης ... θα συνεχιστεί".

Οι δύο σύμμαχοι του ΝΑΤΟ πιθανώς θα βρούνε μια διέξοδο για τη διαφορά. Όμως, η πολύ βαθύτερη διαφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας έχει φθάσει πλέον σε ανεξερεύνητα νερά. Ανταλλάσσοντας απειλές από τα τέλη Νοεμβρίου, όταν η Τουρκία κατέρριψε ένα ρωσικό τζετ που είχε μπει για λίγο τον εναέριο χώρο της μετά από μια βομβιστική επίθεση στη Συρία, οι δύο πλευρές έχουν πλέον εμπλακεί σε έναν πόλεμο δι' αντιπροσώπων. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, η Ρωσία έχει παράσχει αποτελεσματικά στην YPG εναέρια κάλυψη, ανοίγοντας το δρόμο για την προώθηση της ομάδας εναντίον των δυνάμεων που υποστηρίζονται από την Άγκυρα στα βόρεια του Χαλεπίου. Οι Τούρκοι απάντησαν με πυρά εναντίον του YPG για αρκετές ημέρες, υπαινίχθηκαν μια πιθανή χερσαία επιχείρηση και επέτρεψαν σε περίπου 2.000 αντάρτες να περάσουν στην Συρία για να ελέγξουν την κουρδική επίθεση.

Στις 19 Φεβρουαρίου, ο Νταβούτογλου μόνο που δεν κατηγόρησε την Μόσχα ότι μηχανεύθηκε την βομβιστική επίθεση στην Άγκυρα. "Θα ήθελα να προειδοποιήσω τη Ρωσία, η οποία παρέχει εναέρια υποστήριξη στην YPG για την προώθησή της στην Αζάζ [βασικό προπύργιο των ανταρτών], να μην χρησιμοποιεί αυτή την τρομοκρατική οργάνωση εναντίον των αθώων ανθρώπων της Συρίας και της Τουρκίας", είπε.

Εν τω μεταξύ, η YPG έχει αρχίσει να αξιοποιεί την εκκολαπτόμενη σχέση της με τους Ρώσους. Σε συνέντευξή του, ο επικεφαλής της νέας συριο- κουρδικής αντιπροσωπείας στη Μόσχα, Ρόδι Οσμάν, προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε τουρκική εισβολή στη Συρία θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν "μεγάλο πόλεμο" με τους οικοδεσπότες του. "Η Ρωσία θα απαντήσει εάν υπάρξει εισβολή", είπε. "Αυτό δεν είναι μόνο για τους Κούρδους, που θα υπερασπιστούν την εδαφική κυριαρχία της Συρίας". Για αυτόν και μόνο τον λόγο, μία μονομερής τουρκική επίθεση στη βόρεια Συρία φαινόταν μέχρι στιγμής εξαιρετικά απίθανη. Όποιος οργάνωσε τη βομβιστική επίθεση στην Άγκυρα ελπίζει να την έκανε ακόμα πιο απίθανη. "Για έναν παράγοντα, ή μια ομάδα παραγόντων, οι οποίοι θέλουν να σύρουν την Τουρκία στη Συρία", λέει ο Γκορτσάν, " αυτή ήταν η τέλεια επίθεση".

economist.com

Διαβάστε περισσότερα