Ελλάδα - ΠΓΔΜ: Όχι νέα ενδιάμεση συμφωνία!

Aπό τον Αλέξανδρο Τάρκα*

Το νέο κύμα φημολογίας για την υπογραφή (δεύτερης μετά το 1995) ενδιάμεσης συμφωνίας Ελλάδας - ΠΓΔΜ, με άμεση έγκριση της ευρωατλαντικής προοπτικής της γειτονικής χώρας και μεταγενέστερη αναθεώρηση του Συντάγματός της για την «erga omnes» χρήση συμβιβαστικής ονομασίας, προκαλεί δικαιολογημένη ανησυχία.

Η κυβέρνηση όφειλε να έχει ήδη διαψεύσει επισήμως (και όχι με μηδενικής δεσμευτικής αξίας και διφορούμενης φρασεολογίας non papers)

και την παραμικρή σκέψη μιας τόσο επικίνδυνης διπλωματικής ακροβασίας. Πρώτον, επειδή είναι παράλογο το ένα μέρος (και μάλιστα το ισχυρότερο) να πληρώνει με το «διαμάντι του στέμματος» και να ελπίζει πως κάποτε θα εισπράξει με επιταγές αξίας μικρότερης του χαρτιού που θα υπογράψει ο αντισυμβαλλόμενος. Δεύτερον, επειδή είναι παράλογο να μετατίθεται στο απώτερο μέλλον η λύση ενός προβλήματος που εκκρεμεί από το 1991 και η ίδια η κυβέρνηση έκρινε πως έπρεπε να αντιμετωπιστεί επειγόντως. Και, τρίτον, επειδή οι εξαγγελίες περί καλών γειτονικών σχέσεων και σταθεροποίησης της περιοχής είθισται να υλοποιούνται με χειροπιαστά μέτρα και όχι με χρονοδιαγράμματα ή ευχολόγια.

Οι φήμες, εκπορευόμενες κυρίως από το Μαξίμου, για ενδιάμεση συμφωνία ή οδικό χάρτη (ή όπως αλλιώς ονομαστεί) έρχονται άλλωστε σε αντίθεση με όσα έχει δηλώσει επανειλημμένως ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Στα τέλη Ιανουαρίου επισήμανε πως «η ανόητη θεωρία περί σαλαμοποίησης (των εκκρεμοτήτων) είναι εκτός πραγματικότητας» και πως «πάμε να εντάξουμε όλα τα ζητήματα σε ένα Σύμφωνο» που «θα είναι συνολικό». Χωρίς συνυπογραφή άλλων εκτός των δύο κυβερνήσεων και χωρίς την ιδέα της διεθνούς συνθήκης αυξημένης ισχύος, όπως είχαν προτείνει διάφοροι επιπλέοντες στα θολά νερά της πολιτικής ανυπαρξίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον βουλευτή Θεσσαλονίκης Ευάγγ. Βενιζέλο. Μόλις δε την περασμένη Παρασκευή ο κύριος Κοτζιάς τόνισε «δεν έχω ακούσει για δύο τρία χρόνια (σ.σ.: μεταβατικής συμφωνίας), δεν έχω διαπραγματευτεί, δεν έχω προτείνει και δεν μου το προτείνανε».

Κατόπιν όλων αυτών και ανεξαρτήτως των συστάσεων από τρίτες χώρες, θα ήταν καταστροφική η στροφή 180 μοιρών συγκριτικά με όσα διαβεβαιώνει το υπουργείο Εξωτερικών. Ο αλυτρωτισμός πρέπει να τερματιστεί εδώ και τώρα (ταυτόχρονα με την όποια νέα σχέση της ΠΓΔΜ με την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ), χωρίς να συγχέεται με άλλα ζητήματα στα επόμενα χρόνια. Αλλωστε η ιδέα περί «αιρεσιμότητας», με βάση την αναθεώρηση του Συντάγματος της ΠΓΔΜ, έρχεται να προστεθεί στη μακρά λίστα προϋποθέσεων που έχει επιβάλει η Ε.Ε., απαιτώντας από τα Σκόπια καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και εξυγίανση των δομών στην κυβέρνηση, στο κοινοβούλιο και στις μυστικές υπηρεσίες.

Παράλληλα, είναι απαραίτητο να λαμβάνεται υπόψη το ευρύτερο παιχνίδι ισχύος και επιρροής στην περιοχή μας. Η σύνοδος Ε.Ε. - Δυτικών Βαλκανίων (στο περιθώριό της θα συναντηθούν οι πρωθυπουργοί Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ) είναι η πρώτη ύστερα από 15 ολόκληρα χρόνια. Δυστυχώς, δεν έχει καμία σχέση με τη Σύνοδο της Θεσσαλονίκης του 2003, όταν η Ελλάδα πάταγε γερά στην ευρωζώνη, γνώριζε ραγδαία ανάπτυξη και διέθετε το διαπραγματευτικό όπλο της οικονομικής ισχύος όχι μόνον έναντι των τότε φτωχοποιημένων Βαλκάνιων γειτόνων, αλλά και έναντι των δυτικών κυβερνήσεων και εταιριών που διαγωνίζονταν για τα εκατομμύρια των μεγάλων έργων και υποδομών, του εξοπλιστικού προγράμματος και των Ολυμπιακών Αγώνων.

Αντίθετα, η δυσάρεστη σημερινή πραγματικότητα είναι ότι η Σύνοδος της Σόφιας κατέστη απλώς προάγγελος της Συνόδου του Λονδίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια, που συγκαλείται στις 9 και τις 10 Ιουλίου, δηλαδή την παραμονή της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες! Η Σύνοδος του Λονδίνου πραγματοποιείται στο πλαίσιο του λεγόμενου Berlin Process, που εμπνεύστηκε το 2014 η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, χωρίς να κρίνει σκόπιμο να καλέσει ποτέ την Ελλάδα στις ετήσιες συνόδους, ενώ συμμετέχουν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, η Αυστρία, η Γαλλία, η Ιταλία και εκπρόσωποι της Ε.Ε. και διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Αν η Ελλάδα αποδεχθεί «σαλαμοποιήσεις» ή παραπομπές στο μέλλον, θα βγει εκτός παιχνιδιού, συνυπογράφοντας τον αποκλεισμό της από πλήθος σχεδιασμών για τα Βαλκάνια, όπως συμβαίνει επί τέσσερα χρόνια με το Berlin Process.

Ταυτόχρονα, είναι ώρα να απορριφθεί το ψευδοεπιχείρημα πως η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. επείγει, ώστε να τερματιστεί η επιρροή της Μόσχας. Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι, όπως και άλλες πλευρές, η Μόσχα προσπαθεί να επηρεάσει τις βαλκανικές εξελίξεις και η Ουάσινγκτον έχει όντως επισημάνει προς την Αθήνα την ύπαρξη συγκεκριμένων αποδεικτικών στοιχείων για υπόγεια ρωσική δράση στη Σλοβενία και την Κροατία. Ωστόσο δεν έχουν υπάρξει παρόμοια στοιχεία για πραγματικά ανησυχητική δράση στην ΠΓΔΜ και η ειρωνεία είναι ότι ο κύριος Ζάεφ, αν και του έχει ζητηθεί, δεν ακολουθεί καν τη δυτική πολιτική οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας!

Επιπλέον, έχει συναινέσει στην ίδρυση κινεζικού «πολιτιστικού κέντρου» στα Σκόπια, συμμετέχοντας αυτοβούλως στην «Πρωτοβουλία 16+1» του Πεκίνου, που αποσκοπεί στη δημιουργία δομών παράλληλων προς την επίσημη οικονομική συνεργασία Ε.Ε. - Κίνας. Προφανώς, το ενδιαφέρον του για τους ευρωατλαντικούς θεσμούς δεν είναι και τόσο ειλικρινές.

*Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη

dimokratianews.gr

Διαβάστε περισσότερα