Χωρίς κόπο σήμερα, δεν θα υπάρχει κέρδος αύριο

Στις αρχές του περασμένου Μαρτίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες υπέγραψαν, σε χρόνο ρεκόρ, ένα νέο δημοσιονομικό σύμφωνο.  Τα βασικά του στοιχεία αφορούν στην εφαρμογή εσωτερικών κανόνων χρέους, που σε ιδανικές συνθήκες θα πρέπει να επικυρωθούν συνταγματικά, όμοιους με αυτούς που επέβαλλε η Γερμανία το 2010 για περιορισμό του χρέους της.

Μετά όμως από τις εκλογές στην Γαλλία και στην Ελλάδα,

τα αριστερά κόμματα εξέφρασαν την αντίθεσή τους σε αυτό το σύμφωνο.

Ο Ολάντ απαιτεί και την παράλληλη εφαρμογή ενός συμφώνου ανάπτυξης, ενώ τα αριστερά κόμματα της Ελλάδας θέλουν την κατάργηση όλων των μέτρων λιτότητας.

Το ερώτημα τώρα είναι: Μήπως τα σύμφωνα σταθερότητας και ανάπτυξης είναι αντίθετα το ένα προς το άλλο, ή  αποτελούν  διασυνδεδεμένες αναγκαιότητες;

Η επαναφορά της οικονομικής ανάπτυξης είναι ένας μακροπρόθεσμος στόχος. Η θεωρία της ανάπτυξης θέλει επενδύσεις στην εκπαίδευση, στην έρευνα, στις υποδομές κλπ. προκειμένου να επιτευχθεί η μελλοντική οικονομική ευμάρεια.

Τα βραχυπρόθεσμα πακέτα τόνωσης δεν αποδίδουν μακροπρόθεσμα, και αποτελούν απλές αναλαμπές.  Τέτοιου είδους πακέτα δεν συντελούν στην ανάπτυξη, και απλά βοηθούν για ένα ή δυο χρόνια.

Ακόμη και αν πιστεύαμε στην ωφελιμότητα τους, έρχεται η πρόσφατη οικονομική έρευνα και την καταρρίπτει. Οι Reinhard και Rogoff, δυο πασίγνωστοι οικονομολόγοι (μακροοικονομίας) του Harvard, απέδειξαν πως αν η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ είναι πάνω από 80%, η ανάπτυξη θα μειωθεί.

Η εφαρμογή αυτού του επιστημονικού ευρήματος στην ευρωπαϊκή περίπτωση είναι κάτι το απλό.  Σε μια περίοδο κρίσης της εμπιστοσύνης, που προκλήθηκε από υψηλά χρέη, τα πακέτα ανάπτυξης που χρηματοδοτούνται μέσω ελλειμμάτων ή υψηλότερης φορολόγησης δεν θα επηρεάσουν ούτε βραχυπρόθεσμα, ούτε μεσοπρόθεσμα, αλλά ούτε και μακροπρόθεσμα.

Σύμφωνα με τους κεϋνσιανούς οικονομολόγους, στη διάρκεια μιας κρίσης εμπιστοσύνης, δεν υπάρχουν ελπίδες επιτυχίας μιας πολιτικής τόνωσης της ζήτησης. Και αποτελεί μεγάλη έκπληξη, πως κάποιοι πολιτικοί, και ειδικά τα αριστερά κόμματα, δεν έχουν διδαχτεί τίποτα από τα δυο τελευταία χρόνια.

Το σημερινό πρόβλημα του υψηλού δημόσιου χρέους, και των ελλειμμάτων, αποτελεί πρόβλημα όλων των ευρωπαϊκών οικονομιών. Στην ουσία, δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα για να χρηματοδοτηθούν τα αναποτελεσματικά, ούτως ή άλλως, μέτρα ανάπτυξης.

Η γερμανική προσέγγιση, που δίνει έμφαση στον ορθολογισμό των δημοσιονομικών μεγεθών, ταιριάζει απόλυτα με τα τελευταία επιστημονικά ευρήματα στην μακροοικονομία.

Το δημοσιονομικό σύμφωνο είναι το τελευταίο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. 25 χώρες συμφώνησαν, με την Βρετανία (πατρίδα του Κέυνς), και την Τσεχία, να είναι οι μόνες που διαφώνησαν. Βασικός όρος της ανάπτυξης είναι η σταθερότητα που προέρχεται από την υγιή δημοσιονομική πολιτική. Η σταθερότητα δεν κοντράρεται με την ανάπτυξη, αλλά την συμπληρώνει.

Όμως, ως αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών στην Ευρώπη, ακόμη και η Γερμανία άρχισε να υποστηρίζει την ανάγκη κάποιων παρ