Μπορεί το ευρώ να σωθεί, αλλά κινδυνεύει η δημοκρατία

Η κρίση του ευρώ συνεχίζεται αμείωτη. Εξαιτίας των τεράστιων ελλειμμάτων τους, πολλές χώρες της ευρωζώνης κινδυνεύουν με χρεοκοπία, και το ευρώ με εξαφάνιση. Όλα αυτά επηρεάζουν δυσμενώς το πολιτικό και οικονομικό μέλλον της ΕΕ.

Ελάχιστη όμως προσοχή δίνεται και σε ένα άλλο είδος ελλείμματος. Αυτό της δημοκρατίας.

Το μεγάλο χάσμα, που συνεχώς διευρύνεται, μεταξύ των απόμακρων θεσμών στις Βρυξέλλες, και των πολιτών των

χωρών μελών της, υπογραμμίζει την αυξανόμενη απογοήτευση και απόγνωση που αισθάνονται οι απλοί ψηφοφόροι.

Για να αντιμετωπίσουν την κρίση, οι ελίτ της ΕΕ αγνοούν ή απλά παρακάμπτουν τις λαϊκές αντιδράσεις στην αυστηρή λιτότητα, και επιβάλλουν σε δημοκρατίες τις πολιτικές που υπαγορεύουν οι πιο ισχυρές χώρες μέλη της Ένωσης.

Ακόμη και αν στο τέλος αποδειχθούν οικονομικά αποτελεσματικές, οι σκληρές συνταγές που έχουν επιβληθεί σε κράτη όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, θα κοστίσουν πανάκριβα από πλευράς διάβρωσης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας στην ΕΕ.

Το αν μακροπρόθεσμα θα εξασθενήσει και η ίδια η ΕΕ είναι αβέβαιο, αυτό όμως που είναι βέβαιο είναι ότι η υπάρχει μια λαϊκή αντίδραση, σε ολόκληρη την ΕΕ, που κοχλάζει.

Μια από τις πιο συνηθισμένες κριτικές είναι ότι η ΕΕ στερείται πολιτικής νομιμοποίησης. Οι βασικοί της θεσμοί είναι θολοί και γραφειοκρατικοί. Τις αποφάσεις παίρνουν είτε κάποιοι μη εκλεγμένοι αξιωματούχοι, είτε οι κυβερνήσεις μετά από συνεννόηση μεταξύ τους. Είναι μάλιστα δεσμευτικές για τα κράτη, χωρίς καν να εξετάζονται από τα διάφορα εθνικά κοινοβούλια.

Το μόνο εκλεγμένο όργανο της ΕΕ είναι το ευρωκοινοβούλιο, με ελάχιστη όμως ισχύ, και γενικά θεωρούμενο ως άνευ σημασίας.

Ενώ τα εθνικά κοινοβούλια εκλέγονται από αληθινούς ανθρώπους, η όλη διοικητική διαδικασία της ΕΕ δεν λογοδοτεί δημοκρατικά, ούτε στους λαούς, ούτε στα κράτη μέλη. Έτσι, η μετατόπιση της λήψης αποφάσεων στις Βρυξέλλες, έχει φέρει την πλήρη αποστασιοποίηση της ΕΕ από τους απλούς πολίτες, και την μείωση της σημασίας των εθνικών κοινοβουλίων.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός David Cameron, έχει υπολογίσει πως το 50% των σημαντικότερων οικονομικών πρωτοβουλιών του κοινοβουλίου, έχει να κάνει με την απλή επισφράγιση αυτών που ήδη έχουν αποφασίσει κάποιοι γραφειοκράτες αλλού.

Το 1776, οι Αμερικάνοι αποφάσισαν να θέσουν τέλος στις απόμακρες κυβερνήσεις που δεν λογοδοτούσαν σε κανέναν, και να πάρουν τα πράγματα στα χέρια τους. Και μπορεί η Ευρώπη να μην αντιμετωπίζει ακόμη κάποια ένοπλη εξέγερση, εν τούτοις αντιμετωπίζει το ερώτημα αν θα μπορέσουν η ΕΕ και η ευρωζώνη να επιβιώσουν με τη σημερινή τους μορφή.

Κανένας δεν γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι, όμως ένα στοιχείο είναι ξεκάθαρο: Το να υπαγορεύουν πολιτικές κάποια κράτη σε κάποια άλλα, απλά προσθέτει εντάσεις στην ΕΕ, και αυξάνει το δημοκρατικό της έλλειμμα.

Ένα παράδειγμα είναι όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου πρότεινε δημοψήφισμα για την συμφωνία διάσωσης της χώρας του. Οι Angela Merkel και  Nicolas Sarkozy αντέδρασαν με οργή, θεωρώντα