Αν ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ήταν Πρόεδρος του Ισραήλ…

Το New Statesman μας θυμίζει ότι ακριβώς 60 χρόνια πριν προσφέρθηκε στον Άλμπερτ Αϊνστάιν η Προεδρία του Ισραήλ, την οποία αρνήθηκε. Και, υπό το φως των τρεχουσών εξελίξεων, το περιοδικό αναρωτιέται τί ρότα θα είχε πάρει η ιστορία αν ο Αϊνστάιν αποδεχόταν την πρόσκληση…

Σας παραθέτουμε το ιστορικό ντοκουμέντο μεταφρασμένο: 

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ

WASHINGTON, D.C.

17 Νοεμβρίου, 1952

Αγαπητέ καθηγητά Αϊνστάιν:

Ο κομιστής της επιστολής αυτής είναι ο κ. David

Goitein της Ιερουσαλήμ, ο οποίος υπηρετεί ως υπουργός στην Πρεσβεία μας στην Ουάσιγκτον. Σας μεταφέρει την ερώτηση που μου ζήτησε ο πρωθυπουργός Μπεν Γκουριόν να σας μεταφέρω, δηλαδή, εάν θα αποδεχόσασταν την προεδρία του Ισραήλ, στην περίπτωση που αυτή σας προσφερόταν μετά από ψηφοφορία της Κνεσέτ. Τυχόν αποδοχή θα προϋπέθετε την μετακίνηση στο Ισραήλ και τη λήψη της ιδιότητας του πολίτη. Ο Πρωθυπουργός με διαβεβαιώνει ότι σε αυτήν την περίπτωση η κυβέρνηση και ο λαός της, που έχουν πλήρη επίγνωση της υπέρτατης σημασίας των κόπων σας, θα σας παρείχε πλήρεις εγκαταστάσεις και την ελευθερία να συνεχίσετε την μεγάλη επιστημονική εργασία σας

Ο κ. Goitein θα είναι σε θέση να σας δώσει όλες τις πληροφορίες που μπορεί να επιθυμήσετε σχετικά με τις λεπτομέρειες του αιτήματος του πρωθυπουργού.

Όποια κι αν είναι η απόφασή σας, θα σας είμαι βαθιά ευγνώμων για την ευκαιρία να μιλήσω μαζί σας και πάλι αύριο ή μεθαύριο σε χώρο βολικό για εσάς. Καταλαβαίνω τις ανησυχίες και τις αμφιβολίες που μου εκφράσατε το απόγευμα. Από την άλλη πλευρά, οποιαδήποτε κι αν είναι η απάντησή σας, θα ήθελα να κατανοήσετε ότι το αίτημα του πρωθυπουργού ενσαρκώνει τον ύψιστο σεβασμό που μπορεί ο Εβραϊκός λαός να έχει για οποιοδήποτε από τα τέκνα του. Σε αυτό το στοιχείο προσωπικής εκτίμησης προσθέτουμε την αίσθηση ότι το Ισραήλ είναι ένα μικρό κράτος στις φυσικές διαστάσεις του, αλλά μπορεί να υψωθεί στο επίπεδο του μεγαλείου, στο μέτρο που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των πιο υψηλών πνευματικών παραδόσεων που ο εβραϊκός λαός έχει δημιουργήσει με τα καλύτερα μυαλά και τις καρδιές του τόσο στην αρχαιότητα όσο και στην σύγχρονη εποχή. Ο πρώτος Πρόεδρός μας, όπως γνωρίζετε, μας δίδαξε να βλέπουμε το πεπρωμένο μας σε αυτές τις μεγάλες προοπτικές, όπως εσείς ο ίδιος συχνά μας παροτρύνετε να κάνουμε.

Ως εκ τούτου, ανεξάρτητα από την απάντησή σας στο ερώτημα αυτό, ελπίζω ότι θα σκεφτείτε γενναιόδωρα εκείνους που το έχουν ζητήσει, και θα επαινέσετε τους υψηλούς σκοπούς και τα κίνητρα που τους οδήγησαν να σκεφτούν εσάς σε αυτήν την κρίσιμη ώρα της ιστορίας του λαού μας.

Με εγκάρδιες προσωπικές ευχές,

Abba Eban

Απάντηση του Αϊνστάιν:

Καθηγητής Albert Einstein

Princeton, N.J.

Είμαι βαθιά συγκινημένος από την προσφορά του κράτους του Ισραήλ, και ταυτόχρονα λυπημένος και ντροπιασμένος που δεν μπορώ να την αποδεχθώ. Σε όλην η ζωή μου έχω ασχοληθεί με αντικειμενικά θέματα, και ως εκ τούτου μου λείπει τόσο η φυσική ικανότητα όσο και η εμπειρία για να