Τουρκία: «Παραμύθι» χαρακτηρίζει τη «γαλάζια πατρίδα» πρώην πρέσβης και βουλευτής της αντιπολίτευσης προκαλώντας αντιδράσεις

Έντονες πολιτικές αντιδράσεις από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, αλλά και από το ίδιο του το κόμμα προκάλεσε η αναφορά του βουλευτή του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης και έμπειρου βετράνου διπλωμάτη Ναμίκ Ταν ότι η «θεωρία της γαλάζιας πατρίδας» είναι ένα «παραμύθι», το οποίο υπό την πίεση της οικονομικής δυσπραγίας η κυβέρνηση αναγκάστηκε να εγκαταλείψει.

Κατά την ομιλία του στην Ολομέλεια της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, ο βουλευτής Κωνσταντινούπολης του CHP και πρώην πρέσβης της Τουρκίας στην

Ουάσιγκτον, Ναμίκ Ταν, επικρίνοντας τη στάση του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στην εξωτερική πολιτική δήλωσε ότι «Όσο το ΑΚΡ ισχυροποιούσε τη θέση του, έτεινε να μπλέκει τον τυχοδιωκτισμό με την εξωτερική πολιτική. Σε κάθε περίπτωση προτίμησε να ασκεί εξωτερική πολιτική με φωνές και κραυγές. Και δεν σταμάτησε εκεί. Ενίοτε ονειρεύτηκε την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δεν αρκέστηκε με τις διασυνοριακές (σσ στρατιωτικές) επιχειρήσεις, αναζήτησε υπερπόντιες περιπέτειες. Μόλις δυσκόλεψαν οι συνθήκες, δηλαδή όταν η χρεοκοπία της οικονομίας χτύπησε την πόρτα μας, ευτυχώς γύρισε αρκετά γρήγορα την πλάτη του στο παραμύθι της “γαλάζιας πατρίδας” που επέμεινε για ένα διάστημα».

Η ομιλία του Ναμίκ Ταν έλαβε χώρα κατά τη χθεσινή συζήτηση στην Ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης για την έγκριση του προεδρικού διατάγματος του Ρετζέπ ταγίπ Ενρτοναν, με το οποίο εξουσιοδοτείται για δύο χρόνια η τουρκική κυβέρνηση για αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στη Σομαλία. Η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Σομαλία χρονολογείται από το 2017, ενώ τους προσεχείς μήνες αναμένεται να αναχωρήσει το σκάφος σεισμικών ερευνών Oruc Reis προκειμένου να διεξάγει έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων σε τρία θαλάσσια οικόπεδα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας, συνδεόμενο, κατά πληροφορίες που δημοσιεύονται στον τουρκικό Τύπο, από ναυτική δύναμη για την προστασία του. Το CHP καταψήφισε το εν λόγω προεδρικό διάταγμα.

Κατά την ομιλία του στην Εθνοσυνέλευση, ο Ναμίκ Ταν δήλωσε σχετικά με την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στο Κέρας της Αφρικής: «Εδώ βρισκόμαστε σήμερα μπροστά σε μια πρόταση για τη Σομαλία που αγνοεί όλη αυτή την ιστορική και σύγχρονη συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία. Όπως συνέβη πολλές φορές, προσπαθούμε να “βάλουμε γκολ” με μια νοοτροπία κερδοσκόπου».

Αντιδρώντας, ο εκπρόσωπος του ΑΚΡ, Ομέρ Τσελίκ χαρακτήρισε τη δήλωση του Ναμίκ Ταν «απαράδεκτη, ανεύθυνη και ανάρμοστη». Στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος ανέφερε: «Πρόκειται για μια προσέγγιση χωρίς πολιτική πυξίδα, που υποστηρίζει τις λεγόμενες θέσεις της Ελλάδας κατά της εθνικής πολιτικής της Τουρκίας. Φαίνεται ότι ο επιτελικός του CHP στην εξωτερική πολιτική, ο οποίος αποκαλούσε τη γαλάζια πατρίδα “επεκτατική πολιτική”, έχει αντικατασταθεί από έναν άλλον που αποκαλεί τη γαλάζια πατρίδα “παραμύθι”. Αποτελεί πολιτική διολίσθηση και ανευθυνότητα για ορισμένους βουλευτές του CHP, οι οποίοι μιλούν με αυτή την προσέγγιση εναντίον της εθνικής μας πολιτικής, να υιοθετούν επανειλημμένα με αυτόν τον τρόπο τις λεγόμενες θέσεις που χρησιμοποιούνται από άλλα κράτη εναντίον της Τουρκίας».

Συνεχίζοντας ο Ομέρ Τσλίκ υποστήριξε ότι η «γαλάζια πατρίδα» αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της «μητέρας πατρίδας»: «Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για την προστασία των εθνικών μας δικαιωμάτων και συμφερόντων στη γαλάζια πατρίδα. Υπό τη σκέπη της Εθνοσυνέλευσης μας, τα λόγια αυτών που υπερασπίζονται τις αξιώσεις της Ελλάδας και άλλων κρατών δεν ξεπερνούν το όριο του “πολιτικού παραμυθιού”. Θα ήταν πιο υγιής τρόπος για όσους λένε πολιτικά παραμύθια παρόμοια με τις διεκδικήσεις της Ελλάδας να βάλουν στην ατζέντα τους το συντομότερο δυνατό τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο».

Πύρα δέχθηκε για τη δήλωσή του ο Ναμίκ Ταν και εκ των ενόντων. Ο αντιπρόεδρος του CHP και απόστρατος υποναύαρχος Γιανκί Μπαγτζίογλου, με ανάρτησή του στο Χ, έψεξε τον Ναμίκ Ταν χωρίς να τον κατονομάζει, σημειώνοντας ότι «η ιδέα της γαλάζιας πατρίδας αποτελεί μια έκφραση που περιλαμβάνει τα δικαιώματα, τα συμφέροντα και τις έγνοιες της Τουρκικής Δημοκρατίας στις θάλασσες» και πως «η θεωρία αυτής της ιδέας και η πραγματική εφαρμογή της στις θάλασσές μας, ξεπερνούν κάθε πολιτικές εκτιμήσεις και βασίζονται στο κόπο πολλών ετών». Ο αντιπρόεδρος του CHP υποστηρίζει ακόμη ότι «η ιδέα της γαλάζιας πατρίδας είναι η υλοποίηση του τουρκικού εθνικού ιδεώδους για τις θάλασσες, που πήρε σάρκα και οστά υπό την καθοδήγηση του Ατατούρκ».

Σκληρές ήταν οι αντιδράσεις από ένα ευρύ φάσμα πολιτικών, αλλά και ακαδημαϊκών και απόστρατων ανώτατων αξιωματικών, που ασκούν επιρροή στη διαμόρφωση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής προς την εθνικιστική ή ευρασιατική κατεύθυνση. Μεταξύ αυτών και οι εμπνευστής της ονομασίας της «γαλάζιας πατρίδας», απόστρατος υποναύαρχος Τζεμ Γκιουρντενίζ.

Ο ίδιος υποστήριξε ότι το να αποκαλείς τη γαλάζια πατρίδα «παραμύθι» σημαίνει για την Τουρκίας ότι «παραιτείται από τα 200.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα υφαλοκρηπίδας μας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο και αποδέχεται τον χάρτη της Σεβίλλης που επιβάλλουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ. Στο Αιγαίο, σημαίνει “ναι” στην επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, που θα κόψει την άμεση πρόσβαση της Τουρκίας στη Μεσόγειο. Σημαίνει μεταβίβαση της κυριαρχίας 153 νησιών, βραχονησίδων και βράχων όπως των Ιμίων (σσ Κάρντακ στο κείμενο) το Αιγαίο στην Ελλάδα χωρίς αντίρρηση».