Ελληνικός αθλητισμός, η ευκαιρία για το εθνικό μας branding

Στο φετινό πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα στίβου η Ελλάδα σημείωσε πραγματικά αξιοσημείωτες επιδόσεις κατατασσόμενη 4η συνολικά με ένα άθροισμα 5 μεταλλίων (4 χρυσά και ένα αργυρό).

Οι επιτυχίες αυτές επιβεβαιώνουν ότι ο ελληνικός αθλητισμός παρά τις αντιξοότητες που έχει αντιμετωπίσει η χώρα τα τελευταία χρόνια, διατηρεί ένα ιδιαίτερα ικανοποιητικό επίπεδο.

Αν κάποιος εξετάσει μάλιστα τα στατιστικά της χώρας μας σε σχέση με τον αθλητισμό θα δει ότι υπάρχει αναμφίβολα μια ποιοτική εκτίναξη στις σχετικές

επιδόσεις μετά από το 1992. Δηλαδή έχουμε μια αξιόλογη αθλητική παρουσία (προφανώς με διακυμάνσεις) για 30 χρόνια!

Το ΄92 θυμίζουμε είχαμε το «θαύμα» της Βαρκελώνης όπου η Ελλάδα κατέκτησε 2 χρυσά μετάλλια από τον Πύρρο Δήμα και την Βούλα Πατουλίδου. Από εκείνο το κομβικό σημείο και ύστερα, χάρη στον συνδυασμό των πόρων που διατέθηκαν αλλά και στην έμπνευση που έδωσαν αυτές οι επιτυχίες σε χιλιάδες νέους, ο ελληνικός αθλητισμός οδηγήθηκε σε μια νέα εποχή.

Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι αντίστοιχα μια σχετική αναβάθμιση υπήρχε στον αθλητισμό και σε επίπεδο συλλόγων μετά από το ευρωμπάσκετ του ΄87.

Γιατί όμως όλα αυτά αναφέρονται εδώ;

Οι αθλητικές επιδόσεις είναι σαφές ότι προσφέρουν αρκετά σε μια χώρα. Συμβολικά δίνουν φήμη, μια κατάταξη έναντι άλλων κρατών που είναι άμεσα μετρήσιμη και κατ’ επέκτασιν κάποιο κύρος. Δεν είναι τυχαίο ότι επί ψυχρού πολέμου ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ & ΕΣΣΔ στον αθλητισμό ήταν το ίδιο ακραίος όσο και σε άλλα πεδία, ενώ σήμερα την θέση της ΕΣΣΔ προσπαθεί να καταλάβει η Κίνα.

Αντίστοιχα οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα προφανώς διείδαν το θετικό αντίκτυπο που έχει ο αθλητισμός στην «εθνική ψυχολογία» για αυτό και τον στήριξαν κυρίως ενόψει τότε των ΟΑ του 2004, φτάνοντας κατά περίπτωση και στις γνωστές αστοχίες.

Παρά τις αστοχίες όμως, είναι σαφές ότι έμεινε μια «μαγιά» που δημιουργεί συνεχώς νέες γενιές αθλητών, που συχνά με κόπο και ίσως με λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες, συνεχίζουν να εκπλήσσουν με τις επιδόσεις τους. Εδώ λοιπόν είναι η ουσία του άρθρου που διαβάζετε: αυτή τη μαγιά και αυτή την αθλητική βάση που έχει δημιουργήσει η χώρα μας θα πρέπει να την διατηρήσει και να την αναδείξει.

Σε μια εποχή που τα κράτη μεταξύ τους ανταγωνίζονται να προβάλουν το nation brand τους και να κερδίσουν και τις «καρδιές» της διεθνούς κοινότητας με όρους «soft power» η βάση που έχει χτίσει η χώρα μας στον αθλητισμό είναι ένα πολύτιμο κεφάλαιο που δεν πρέπει να αφήσουμε να χαθεί.

Ας είμαστε σαφείς, το nation brand της πατρίδας μας δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο και δεν έχουν γίνει ίσως και αρκετές προσπάθειες πάνω σε αυτό. Συνδέεται κυρίως με την αρχαία Ελλάδα και με τον τουρισμό. Δύσκολα θα σκεφτεί κάποιος κάτοικος μιας ξένης χώρας κάτι άλλο από τον Σωκράτη ή τη Μύκονο για την Ελλάδα. Και ενώ εν μέρει αυτά τα στοιχεία είναι θετικά, είναι σαφές ότι πλέον δεν επαρκούν για να κρατήσουν μια χώρα στο διεθνές στερέωμα των υψηλών ανταγωνισμών και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Άλλες αξίες είναι αναγκαίο να αναδειχθούν και κάποιες από αυτές τις αξίες μπορεί να τις υποστηρίξει ο αθλητισμός.

Για να έχεις υψηλές αθλητικές επιδόσεις, χρειάζεσαι προσωπική πειθαρχία, συνεργασία, στοχοπροσήλωση και βέβαια ένα κράτος θετικό στην αξιοκρατική διάκριση και στην αριστεία.

Οι αναφερόμενες αξίες και τα χαρακτηριστικά που αναδεικνύει ο πρωταθλητισμός γίνεται να εμπλουτίσουν σε σημαντικό βαθμό το εθνικό μας brand. Αυτός ο εμπλουτισμός θα μπορέσει να λειτουργήσει θετικά και σε άλλους τομείς της οικονομίας μας.

Μια χώρα που επενδύει στη αξιοκρατική διάκριση, επενδύει στη συνεργασία και στις επιδόσεις, είναι μια χώρα που θα έχει το πνεύμα που χρειάζεται για να βοηθηθεί μια νέα επιχείρηση να αναπτυχθεί, μια επένδυση να πραγματοποιηθεί με επιτυχία κ.ο.κ.

Το γεγονός δε ότι κάποιοι από τους πρωταθλητές μας είναι μετανάστες δεύτερης γενιάς δίνει ακόμα ένα θετικό μήνυμα για μια συμπεριληπτική ελληνική κοινωνία η οποία είναι έτοιμη να δεχθεί όσους επιθυμούν να προσφέρουν.

Όμως για να έχουν νόημα τα παραπάνω θα πρέπει ακριβώς αυτές οι αξίες του αθλητισμού να στηριχθούν έμπρακτα. Είναι αναγκαίο πέρα από την συνολική οικονομική και οργανωτική στήριξη του αθλητισμού, να προαχθεί η ιδέα του, τόσο ευρύτερα προς την κοινωνία όσο και προς τις νεότερες ηλικίες ειδικότερα.

Κοινώς, οι αξίες (values) που μπορούν να αναδειχθούν μέσω του αθλητισμού και να ενισχύσουν το εθνικό μας brand δεν αφορούν μόνο το εξωτερικό κοινό, αλλά και το εσωτερικό. Για αυτό το λόγο θα ήταν θεμιτό να υπάρξει μια στρατηγική ανάδειξης τους.

Για παράδειγμα, οι ομοσπονδίες θα ήταν θεμιτό να αφιερώνουν ένα μικρό κεφάλαιο για τη προβολή των αθλημάτων και να προβαίνουν στις αντίστοιχες ενέργειες δημοσίων σχέσεων.

Θα ήταν ιδανικό π.χ. ορισμένοι πρωταθλητές να καλούνται σε σχολεία και να μιλούν για το άθλημα τους, τα σχολικά πρωταθλήματα είναι αναγκαίο να αποκτήσουνε μεγαλύτερη αξία, ίσως και το μάθημα της γυμναστικής να αναδιαμορφωθεί προς μια πιο «αθλητική» κατεύθυνση (και γιατί όχι με περισσότερες ώρες). Επίσης θα πρέπει να ενθαρρυνθούν περαιτέρω οι επιχειρήσεις να λειτουργούν ως χορηγοί προς τους αθλητές, τα σωματεία και τα προπονητικά κέντρα.

Ειδικά βέβαια για τις επιχειρήσεις θα πρέπει να πούμε ότι από μόνες τους θα πρέπει να εξετάσουν τις ευκαιρίες που δημιουργούνται μέσω του αθλητικού marketing και των χορηγιών, θα πρέπει να διερευνήσουν πώς θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν το ελληνικό αθλητικό «οικοσύστημα» και τις δυνατότητες που παρέχει για την προβολή των δικών τους εταιρικών αξιών (εστιάζοντας σε κάτι παραπάνω από τις χορηγίες σε ήδη επιτυχημένους πρωταθλητές).

Τέλος, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ξανά ότι δεν θα πρέπει να χαθεί η ουσία του αθλητισμού με πραγματική στήριξη σε υποδομές και οργάνωση. Μια συνολική εθνική στρατηγική για τη διατήρηση του momentum είναι αναγκαίο να υιοθετηθεί (για την οποία προφανώς θα ασχοληθούν πιο ειδικοί).

Η διατήρηση υψηλών αθλητικών επιδόσεων στο βάθος του χρόνου ουσιαστικά αποτελεί μια υψηλής απόδοσης επένδυση εφόσον πλαισιωθεί σωστά με την κατάλληλη νοοτροπία και αξιοποιηθεί ως φορέας θετικών μηνυμάτων για τη χώρα.