Νίκαια – Γαλλία: Η Διεθνής Συνθήκη για την Προστασία των Ωκεανών θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο

Η διεθνής συνθήκη για την ανοιχτή θάλασσα, η οποία εστιάζει στη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων περιοχών πέραν των εθνικών χωρικών υδάτων, έχει λάβει μέχρι στιγμής επαρκή υποστήριξη για να τεθεί σε ισχύ στις αρχές του 2026, δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

(Photo by Christian Hartmann / POOL / AFP)

Μιλώντας στην τρίτη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς στη Νίκαια

της Γαλλίας, ο Μακρόν γνωστοποίησε ότι η συνθήκη έχει ήδη επικυρωθεί από 55 χώρες, σε άλλες 15 έχει δρομολογηθεί η επικύρωση για συγκεκριμένη ημερομηνία και 15 ακόμη αναφέρουν ότι θα ολοκληρώσουν τις διαδικασίες μέχρι το τέλος του έτους. Κατά συνέπεια, ο αριθμός που συγκεντρώνεται υπερβαίνει κατά πολύ τις απαιτούμενες επικυρώσεις από 60 κράτη για να τεθούν σε ισχύ οι διατάξεις της συνθήκης.

«Έτσι, το σύμφωνο μπορεί να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους, πράγμα που σημαίνει ότι θα έχουμε επιτέλους ένα διεθνές πλαίσιο για τη ρύθμιση και τη διαχείριση της ανοιχτής θάλασσας», δήλωσε ο Μακρόν στο τέλος της πρώτης ημέρας του συνεδρίου.

Η Συνθήκη για την Ανοιχτή Θάλασσα, που υιοθετήθηκε το 2023, επιτρέπει στις χώρες να δημιουργήσουν θαλάσσια πάρκα σε διεθνή ύδατα, τα οποία καλύπτουν σχεδόν τα δύο τρίτα των ωκεανών και είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτα. Μέχρι σήμερα, μόνο περίπου το 1% των διεθνών υδάτων προστατεύονται.

(NOAA Office of Ocean Exploration and Research via AP, File)

Μόλις επικυρωθεί από 60 χώρες, η συνθήκη θα τεθεί σε ισχύ μετά από 120 ημέρες, θέτοντας τις βάσεις για το πρώτο νομικά δεσμευτικό παγκόσμιο πλαίσιο για την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας.

Κατά την έναρξη της 3ης Συνόδου των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς τη Δευτέρα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε τους παγκόσμιους ηγέτες να επικυρώσουν τη συνθήκη, προειδοποιώντας ότι η παράνομη αλιεία, η ρύπανση από πλαστικά και η άνοδος της θερμοκρασίας της θάλασσας απειλούν τα ευαίσθητα οικοσυστήματα και τους ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτά.

«Ο ωκεανός είναι ο απόλυτος κοινός πόρος. Αλλά τον καταστρέφουμε», δήλωσε ο Γκουτέρες, επικαλούμενος την κατάρρευση των ιχθυαποθεμάτων, την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και την οξίνιση των ωκεανών.

(Photo by Laurent Cipriani / POOL / AFP)

Οι ωκεανοί παρέχουν επίσης ένα ζωτικό προστατευτικό στοιχείο κατά της κλιματικής αλλαγής, απορροφώντας περίπου το 30% των εκπομπών CO2 που θερμαίνουν τον πλανήτη. Αλλά καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται, τα θερμότερα νερά καταστρέφουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα και απειλούν την ικανότητα των ωκεανών να απορροφούν CO2.

Η προσπάθεια πολλών εθνών να μετατρέψουν υποσχέσεις ετών σε ουσιαστική προστασία των ωκεανών έρχεται σε μια στιγμή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποσύρει τη χώρα του από δεσμεύσεις για το κλίμα και ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις χαλαρώνουν τις οικολογικές υποσχέσεις τους, καθώς επιδιώκουν να υποστηρίξουν τις αναιμικές τους οικονομίες.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ακόμη επικυρώσει τη συνθήκη και δεν θα το πράξουν κατά τη διάρκεια της διάσκεψης», δήλωσε η Ρεμπέκα Χάμπαρντ, διευθύντρια της Συμμαχίας Ανοιχτής Θάλασσας. «Εάν δεν την επικυρώσουν, δεν δεσμεύονται από αυτήν», διευκρίνισε, προσθέτοντας όμως ότι «η αποτελεσματική εφαρμογή της συνθήκης θα διαρκέσει χρόνια, οπότε είναι κρίσιμο να ξεκινήσουμε τώρα και δεν θα αφήσουμε την απουσία των ΗΠΑ να εμποδίσει να συμβεί αυτό».

Επενδυτική ανάσα

Το συνέδριο αποτέλεσε επίσης ευκαιρία για ειδικούς στον τομέα των ωκεανών να συγκεντρώσουν επενδύσεις για την οικονομία της ανοιχτής θάλασσας, η οποία εδώ και καιρό δυσκολεύεται να προσελκύσει σημαντικές χρηματοδοτικές δεσμεύσεις.

Σε μια διήμερη συνάντηση τραπεζιτών και επενδυτών στο Μονακό το Σαββατοκύριακο, φιλάνθρωποι, ιδιώτες επενδυτές και δημόσιες τράπεζες δέσμευσαν 8,7 δισεκατομμύρια ευρώ σε διάστημα πέντε ετών για να υποστηρίξουν μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία.

Οι επενδύσεις στην υγεία των ωκεανών ανήλθαν συνολικά σε μόλις 10 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2015 έως το 2019 – πολύ λιγότερα από τα 175 δισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται ετησίως, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Για να αντιμετωπιστεί αυτό το κενό, ο ΟΗΕ δήλωσε την Κυριακή ότι ξεκινά τις εργασίες για τον σχεδιασμό ενός νέου μηχανισμού χρηματοδότησης, που θα ξεκινήσει το 2028, ο οποίος στοχεύει στην αποδέσμευση δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αποκατάσταση της υγείας των ωκεανών κινητοποιώντας νέες και ποικίλες πηγές κεφαλαίου.

Πηγή: Reuters