Νέα Έρευνα: «‘H το τσιγάρο ή εγώ» λένε τα ζευγάρια

Διαφωνίες και καβγάδες μεταξύ των ζευγαριών εξαιτίας του τσιγάρου και αυξανόμενη πίεση από το κοινωνικό περιβάλλον στους καπνιστές για να το κόψουν καταγράφει η νέα πανελλαδική έρευνα της Marc που έγινε για λογαριασμό της Παπαστράτος, με τίτλο «Τσιγάρο: Η ξεπερασμένη συνήθεια που δεν λέμε να ξεπεράσουμε».

Σε βασικό «αγκάθι» όσον αφορά τις προσωπικές σχέσεις εξελίσσεται το τσιγάρο. Αφήνοντας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, μια άσχημη «μυρωδιά» σε ότι αγγίζει. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις απαντήσεις των 1.200 ατόμων, άνω των 21 ετών, που συμμετείχαν στην έρευνα το 63% των μη καπνιστών αναφέρει ότι έχει διαφωνίες και τσακωμούς με τον/τη  σύντροφο επειδή καπνίζει, σε σχέση με το αντίστοιχο 47% του 2021.

Την ίδια άποψη συμμερίζονται και 6 στους 10 καπνιστές με σύντροφο μη καπνιστή, ποσοστό επίσης αυξημένο κατά 8% σε σχέση με πέρυσι. Κι αν αυτό το αποτέλεσμα είναι σχετικά αναμενόμενο, έκπληξη προκαλεί το 30,6% των καπνιστών με σύντροφο που επίσης καπνίζει, το οποίο επίσης αναφέρει το τσιγάρο ως αιτία διαφωνιών.

Τι είναι, όμως, αυτό ακριβώς που ενοχλεί κάποιον στο να έχει σύντροφο που καπνίζει τσιγάρο; Κοινή συνιστώσα σε όλες τις απαντήσεις φαίνεται πως αποτελεί η μυρωδιά. Ένα 37% των μη καπνιστών με σύντροφο καπνιστή ανέφερε ως κύριο λόγο την «τσιγαρίλα» (οσμή τσιγάρου στο χώρο).

Με την αναπνοή του καπνιστή, τον καπνό του τσιγάρου και τη μυρωδιά που αφήνει το συμβατικό τσιγάρο σε ρούχα, μαλλιά και χέρια να ακολουθούν με 16%, 14% και 10% αντίστοιχα.  Δυσάρεστα είναι, τέλος, τα νέα και για τους αδέσμευτους καπνιστές, αφού σχεδόν 6 στους 10 μη καπνιστές δηλώνουν πως τα άτομα που καπνίζουν τσιγάρο είναι λιγότερο ελκυστικά και επιθυμητά  από αυτούς που δεν καπνίζουν. Ένα ποσοστό που είναι μάλιστα κατά 7% υψηλότερο σε σχέση με την περσινή έρευνα.

To τσιγάρο δεν είναι πιο κουλ

Όλο και πιο απομονωμένοι φαίνεται πως αισθάνονται οι καπνιστές καθώς επτά στους δέκα Έλληνες θεωρούν το τσιγάρο μία ξεπερασμένη συνήθεια, σχεδόν οι μισές ελληνικές οικογένειες (45%) δεν επιτρέπουν καν να μπει το τσιγάρο στο σπίτι τους και επτά στους δέκα μη καπνιστές ενοχλούνται τόσο από το γεγονός ότι ένα συγγενικό ή φιλικό τους πρόσωπο καπνίζει όσο και όταν πρέπει να πάνε σε σπίτια καπνιστών, γιατί δεν αισθάνονται καθόλου άνετα σε χώρους με καπνό.

Συγκεκριμένα όσον αφορά την κοινωνική πίεση που έχουν αρχίσει να νιώθουν οι καπνιστές, αυτή φαίνεται ξεκάθαρα από το γεγονός ότι 4 στους 10 καπνιστές δηλώνουν πως αισθάνονται άβολα σε παρέες που δεν καπνίζουν, 1 στους 3 αισθάνεται πως γίνονται διακρίσεις εις βάρος του και 4 στους 10 δηλώνουν πως το κάπνισμα προκαλεί συχνά εντάσεις και τσακωμούς με αγαπημένα πρόσωπα του κοινωνικού τους περιβάλλοντος.

Αποτέλεσμα όλων αυτών, και εύρημα με ιδιαίτερη σημασία, είναι ότι το 15,2% των καπνιστών παραδέχτηκε πως έχει φτάσει στο σημείο να κρύβει ότι καπνίζει από αγαπημένα πρόσωπα ή φίλους. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 22,2% στους καπνιστές ηλικίας 21-34 ετών, επιβεβαιώνοντας πως το τσιγάρο δεν είναι πια της μόδας.

Η κοινωνική πίεση δεν φέρνει αποτέλεσμα

Αν και γίνεται ξεκάθαρο από τα παραπάνω ότι υπάρχει μία σαφής αποστροφή του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας απέναντι στο τσιγάρο, αυτή η κοινωνική πίεση δεν φαίνεται να επηρεάζει τελικά τους καπνιστές, οι οποίοι έχουν σταθερά ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη (28,5%, 2.250.000 άτομα σε απόλυτους αριθμούς).

Το παράδοξο είναι ότι, παρόλο που οι καπνιστές στην Ελλάδα παραμένουν, τους τελευταίους 12 μήνες, σταθεροί, το συντριπτικό 83,9% αυτών ανησυχεί για τις επιπτώσεις του τσιγάρου στην υγεία του. Δηλώνοντας, επιπλέον, πως οι επιπτώσεις στην υγεία αποτελούν το κυρίαρχο κίνητρο διακοπής του (σε ποσοστό 57%).

Με το οικονομικό κόστος, σε ποσοστό 14% (+4% σε σχέση με πέρσι), να προκύπτει επίσης ως ισχυρό κίνητρο διακοπής, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες καπνιστών. Ένα γεγονός που αναδεικνύει και τη σημασία της περιρρέουσας οικονομικής στενότητας στην εξίσωση του τσιγάρου.

Αναστάσιος Σταλίκας, Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Θωμάς Γεράκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Marc και Λένα Πλαΐτη, Γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας της ΠαπαστράτοςΤο έλλειμα ενημέρωσης παραμένει σταθερό

Την ίδια ώρα που οι Έλληνες δείχνουν να εμμένουν στο τσιγάρο, μια αυξανόμενη μερίδα καπνιστών κάνει την αλλαγή προς τα εναλλακτικά προϊόντα. Οι χρήστες εναλλακτικών προϊόντων και προϊόντων θέρμανσης καπνού καταγράφονται στην έρευνα στο 8% για το 2022, δηλαδή περίπου 640.000 άτομα (+2,5% σε σχέση με πέρυσι). Και αυτό παρότι και στη φετινή έρευνα καταγράφεται και πάλι μια σοβαρή έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα εναλλακτικά αυτά προϊόντα καπνίσματος αφού μόλις 1 στους 10 του συνολικού πληθυσμού δηλώνουν επαρκώς ενημερωμένοι (+2% συγκριτικά με το 2021).

Παρουσίαση της Πανελλαδικής έρευνας για το κάπνισμα, 2022: «Τσιγάρο: Η ξεπερασμένη συνήθεια που δεν λέμε να ξεπεράσουμε»

Ενώ μόλις το 33,5% ξέρει ποιες είναι οι βασικές διαφορές ανάμεσα στα συμβατικά τσιγάρα και στα εναλλακτικά προϊόντα καπνού. Η έλλειψη πληροφόρησης καταγράφεται σημαντική και στους καπνιστές. Από όσους καπνίζουν τσιγάρο, το 36%  δήλωσαν πως γνωρίζουν ελάχιστα ή και τίποτα για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος.

Κοινή παραδοχή αποτελεί ωστόσο (σε ποσοστό 87%) ότι οι καπνιστές θα πρέπει να έχουν επαρκή ενημέρωση και πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα νέα εναλλακτικά προϊόντα νικοτίνης. Επιπλέον, περισσότεροι από 6 στους 10 ερωτηθέντες δηλώνουν πως θα τα πρότειναν σε καπνιστές ευκολότερα εάν είχαν πιο σαφή ενημέρωση για τα επιστημονικά δεδομένα πίσω από αυτά και πάνω από 7 στους 10  χρήστες εναλλακτικών προϊόντων τα προτείνουν σε καπνιστές συμβατικού τσιγάρου, παροτρύνοντας τους να κάνουν την αλλαγή, εάν δεν μπορούν να διακόψουν.

Δείτε όλη την έρευνα ΕΔΩ