Έρχεται νέος, διπλός «Τειρεσίας» για χρέη σε Δημόσιο και τράπεζες – Πως θα λειτουργεί

Nέο νομοσχέδιο θα φέρει το υπουργείο Οικονομικών από το 2023, με πλήρη φάκελο οφειλών και οικονομικής συμπεριφοράς νοικοκυριών και επιχειρήσεων στον οποίο θα αποτυπώνεται όλη η εικόνα του οφειλέτη για το σύνολο των χρεών του, αλλά και της εξόφλησης αυτών, έτσι ώστε ανά πασά στιγμή να πιστοποιείται η εικόνα του, αλλά και η συνέπειά του.

Νομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση θεσμοθετεί το διπλό «φακέλωμα» οφειλετών, από δύο νέα γραφεία που θα λειτουργούν στα πρότυπα του σημερινού Τειρεσία με στόχο να «εξυγιάνουν»

το ιδιωτικό χρέος των πολιτών που σήμερα ξεπερνά τα 250 δις ευρώ! Ειδικότερα με το νομοσχέδιο δημιουργούνται:

Η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης θα καταγράφει τα χρέη φυσικών και νομικών προσώπων, θα παρακολουθεί την οικονομική συμπεριφορά τους και θα βαθμολογεί την πιστοληπτική συμπεριφορά τους.

Με βάση όλα τα παραπάνω, όλοι εκείνοι που θα συγκεντρώνουν υψηλό πιστοληπτικό βαθμό θα έχουν ευκολότερη πρόσβαση στον δανεισμό καθώς επίσης και στις ρυθμίσεις οφειλών.

Πως θα λειτουργεί

Η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης έχει ως σκοπό τη συλλογή, αποθήκευση και επεξεργασία πρωτογενών δεδομένων πιστοληπτικής συμπεριφοράς, φυσικών και νομικών προσώπων, όπως ορίζονται στην αξιολογούμενη ρύθμιση, την παραγωγή και χορήγηση πιστοληπτικής βαθμολόγησης των άνω προσώπων, την παροχή αξιόπιστης αξιολόγησης της πιστοληπτικής συμπεριφοράς των άνω φυσικών και νομικών προσώπων προς χρήση από δημόσιους οργανισμούς και φορείς, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή/και λοιπούς ιδιώτες, στο πλαίσιο μείωσης των επιπέδων των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και των ληξιπρόθεσμων οφειλών, καθώς και για την πρόληψη του φαινομένου της υπερχρέωσης των ιδιωτών.

Κύριος στόχος της νομοθετικής παρέμβασης είναι η εξάλειψη της ασυμμετρίας πληροφόρησης μεταξύ του δημόσιου τομέα και των τραπεζών, όσον αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

Η Αρχή, που θα αποτελεί φορέα του Δημοσίου, θα συγκεντρώνει και θα ομαδοποιεί πληροφορίες σχετικά με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και τις συμπεριφορές πληρωμών προς όλες τις οντότητες του Δημόσιου τομέα, με σκοπό την παραγωγή πιστοληπτικής βαθμολόγησης για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Η Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης θα ανταλλάσσει πληροφορίες και βαθμολογίες με άλλους φορείς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.

Η βαθμολόγηση για φυσικά και νομικά πρόσωπα παράγεται από πληροφοριακό σύστημα μέσω της επεξεργασίας, με αυτοματοποιημένη διαδικασία, των δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς που αντλούνται από τους φορείς του δημόσιου τομέα, με τη χρήση αλγορίθμων. Η πιστοληπτική βαθμολόγηση γίνεται με αριθμητική κλίμακα και αφορά στην τήρηση και την αθέτηση υποχρέωσης έναντι των φορέων του δημόσιου τομέα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Η πιστοληπτική βαθμολόγηση παράγεται μετά από την υποβολή αίτησης. Στον αιτούντα χορηγείται ενημέρωση πιστοληπτικής βαθμολόγησης, η οποία απεικονίζει την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του υποκειμένου δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς βάσει των δεδομένων που υφίστανται κατά την ημερομηνία παραγωγής της πιστοληπτικής βαθμολόγησης.

Οι μέθοδοι και ο τρόπος επεξεργασίας και υπολογισμού της βαθμολόγησης επαναξιολογούνται τακτικά και επικαιροποιούνται οι αλγόριθμοί τους, ώστε να προσαρμόζονται στις οικονομικές συνθήκες και στις διαµορφούµενες συναλλακτικές πρακτικές και να επιβεβαιώνεται η ακρίβεια των εκτιμήσεων.

Συστήνεται το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων που θα τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Το Μητρώο θα καταγράφει σε αναλυτική βάση το ιστορικό πληρωμών, τα είδη των παρεχομένων εξασφαλίσεων και κάθε άλλη πληροφορία που σχετίζεται με κάθε μορφής πίστωση προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα από πιστωτικά και εν γένει χρηματοδοτικά ιδρύματα που έχουν την καταστατική τους έδρα στην Ελλάδα, καθώς και από τα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα. Βάσει των ως άνω πληροφοριών, που τηρούνται στο Μητρώο, θα καταρτίζεται επίσης πιστωτική έκθεση για όλα τα πιστοδοτούμενα πρόσωπα (η «Πιστωτική Έκθεση»), το περιεχόμενο της οποίας θα διαφοροποιείται ανάλογα με τον αποδέκτη της, σε κάθε όμως περίπτωση δεν θα περιέχει αξιολόγηση και βαθμολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη.

Ο νέος «Τειρεσίας» των τραπεζών

Ο δεύτερος φορέας παρακολούθησης, τo Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων (που θα συσταθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος) θα παρέχει πληροφορίες για τα τραπεζικά δάνεια των πολιτών. Το κέντρο ενημερώνουν όλοι οι χρηματοπιστωτικοί φορείς που έχουν εξουσιοδοτηθεί και παρέχουν πίστωση ύψους άνω των 2.000 ευρώ σε ιδιώτες/καταναλωτές και άνω των 5.000 ευρώ σε ΜΜΕ, επαγγελματίες, εταιρείες, συνεταιρισμούς, αποκλειστικούς εμπόρους. Επιπλέον, θα καλύπτει όλα τα είδη χρηματοδότησης (προσωπικά δάνεια, δάνεια καταναλωτών, επιχειρηματικά δάνεια, χρηματοδοτική μίσθωση, factoring, πιστωτική υποθήκη κ.λπ.).

Η νέα υπηρεσία θα είναι λειτουργεί σε πλήρη ευθυγράμμιση με το υφιστάμενο σύστημα του ιδιωτικού «Τειρεσία» (που συγκεντρώνει τα χρέη προς τις τράπεζες) και με την προτεινόμενη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης. Πρόσβαση στο Μητρώο θα έχουν και οι επενδυτές που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε τιτλοποιήσεις είτε μέσω του προγράμματος «Ηρακλής» είτε μέσω αγορών δανειακών χαρτοφυλακίων από τις τράπεζες ή funds ενόψει και της ανάπτυξης της δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Το Μητρώο θα καταγράφει σε αναλυτική βάση το ιστορικό πληρωμών, τα είδη των παρεχομένων εξασφαλίσεων και κάθε άλλη πληροφορία που σχετίζεται με κάθε μορφής πίστωση προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα από πιστωτικά και εν γένει χρηματοδοτικά ιδρύματα που έχουν την καταστατική τους έδρα στην Ελλάδα, καθώς και από τα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα.

Βάσει των πληροφοριών που τηρούνται στο Μητρώο θα καταρτίζεται επίσης πιστωτική έκθεση για όλα τα πιστοδοτούμενα πρόσωπα, το περιεχόμενο της οποίας θα διαφοροποιείται ανάλογα με τον αποδέκτη της, σε κάθε όμως περίπτωση δεν θα περιέχει αξιολόγηση και βαθμολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη.

Με πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος θα καθορίζονται:

• Οι πιστωτές που εκάστοτε συνδέονται με το Μητρώο.
• Ο χρόνος και η συχνότητα της περιοδικής πρόσβασης του Μητρώου στα δεδομένα οικονομικής συμπεριφοράς που τηρούνται από τους πιστωτές και της άντλησης των δεδομένων τους.
• Οι τεχνικές λεπτομέρειες και οι λειτουργικές προδιαγραφές του Μητρώου, καθώς και ο τρόπος διασύνδεσής του με τους φορείς.
• Το περιεχόμενο των αιτήσεων χορήγησης πιστωτικών εκθέσεων, οι όροι και οι προϋποθέσεις υποβολής τους στο Μητρώο και η άσκηση από τα υποκείμενα των δεδομένων των δικαιωμάτων τους.
• Η μέθοδος επεξεργασίας των δεδομένων από το Μητρώο.
• Ο χρόνος τήρησης στο Μητρώο των δεδομένων, ήτοι των προσωπικών πληροφοριών και των δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς, ανάλογα με την κατηγορία αυτών και την εξόφληση ή μη της οφειλής, τηρουμένης της κείμενης νομοθεσίας.
• Το περιεχόμενο της Πιστωτικής Έκθεσης ανάλογα με τον αποδέκτη της.