Δημόσιο: Αυστηρότερα και ταχύτερα τα πειθαρχικά

Αλλάζει ριζικά ο τρόπος απονομής της πειθαρχικής Δικαιοσύνης στον δημόσιο τομέα με το νέο θεσμικό πλαίσιο. Κεντρικός στόχος του σχεδίου νόμου, το οποίο δόθηκε σε διαβούλευση, είναι η καταπολέμηση της ατιμωρησίας και η επιτάχυνση των διαδικασιών απονομής κυρώσεων.

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, προήδρευσε χθες Τρίτη σε σύσκεψη με την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, κατά την οποία παρουσιάστηκε το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση, απλούστευση, επιτάχυνση και αυστηροποίηση της απονομής πειθαρχικής Δικαιοσύνης στο Δημόσιο, στο πλαίσιο της ευρύτερης

προσπάθειας για αναβάθμιση των κρατικών υπηρεσιών. Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι υπουργοί Εσωτερικών και Επικρατείας, Θοδωρής Λιβάνιος και Ακης Σκέρτσος, οι υφυπουργοί Εσωτερικών, Βασίλης Σπανάκης και Βιβή Χαραλαμπογιάννη, και ο γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού, Στέλιος Κουτνατζής.

Στο επίκεντρο της μεταρρύθμισης είναι η αντικατάσταση των υφιστάμενων Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Πειθαρχικών Συμβουλίων από ένα ενιαίο όργανο: το Πειθαρχικό Συμβούλιο Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα. Αυτό το νέο Συμβούλιο θα στελεχώνεται από 50 ειδικευμένους λειτουργούς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), οι οποίοι θα έχουν ως αποκλειστική και πλήρη απασχόληση την ενασχόληση με το Πειθαρχικό Δίκαιο στο Δημόσιο. Σήμερα συμμετέχουν στις συνθέσεις των πειθαρχικών οργάνων δικαστικοί και μέλη του ΝΣΚ που έχουν άλλη κύρια απασχόληση. Αυτό έχει διαπιστωθεί ότι έχει συμβάλει σε έναν βαθμό στις καθυστερήσεις που σημειώνονται.

Η σύσταση αυτού του εξειδικευμένου οργάνου κρίθηκε αναγκαία, καθώς, παρά το αυστηρό υφιστάμενο πλαίσιο που προέβλεπε ακόμα και απόλυση, οι υποθέσεις διαφθοράς και παραβίασης του νόμου σπάνια έφταναν στην τελική εκδίκαση. Επιπλέον, ζητήματα διαφορετικής ερμηνείας είχαν ως συνέπεια ελάχιστοι δημόσιοι υπάλληλοι να φτάνουν στο τελικό στάδιο της απόλυσης.

Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι το ζήτημα της αναμόρφωσης του Πειθαρχικού Δικαίου τον είχε απασχολήσει από την εποχή που ήταν υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, περίοδο κατά την οποία είχαν γίνει οι πρώτες συστηματικές προσπάθειες για ταχύτερη απονομή της πειθαρχικής Δικαιοσύνης.

Ειδικότερα υπογράμμισε: «Εχει έρθει η ώρα να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα μπροστά, το οποίο πιστεύω ότι επιτυγχάνεται με το νομοσχέδιο το οποίο έχουμε θέσει σε δημόσια διαβούλευση και το οποίο θα έχει γίνει νόμος του κράτους έως τα τέλη του Ιουλίου. Ο σκοπός είναι η σημαντική επιτάχυνση όλων των διαδικασιών για την απόδοση της πειθαρχικής Δικαιοσύνης, μέσα από τη δημιουργία ουσιαστικά ενός μεγάλου κεντρικού πειθαρχικού συμβουλίου.

Και, βέβαια, να τονίσουμε ότι, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του Πειθαρχικού Δικαίου, η άρνηση της αξιολόγησης θα συνιστά πια πειθαρχικό παράπτωμα και θα αξιολογείται αντιστοίχως από το αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο. Είναι μία ακόμα προσπάθεια την οποία κάνουμε, στο πλαίσιο της μεγάλης μεταρρύθμισης που αφορά στη λογοδοσία του ευρύτερου δημοσίου τομέα, να μπορέσουμε να εκσυγχρονίσουμε διαδικασίες έτσι ώστε οι πειθαρχικά ελεγχόμενοι δημόσιοι υπάλληλοι να μπορούν να κλείνουν τις εκκρεμότητές τους εντός κάποιων μηνών και όχι εντός πολλών ετών, όπως, δυστυχώς, συμβαίνει μέχρι σήμερα».

Μία από τις πιο κρίσιμες αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο είναι η δραστική μείωση του χρόνου απονομής της πειθαρχικής Δικαιοσύνης. Ενώ σήμερα οι καθυστερήσεις μπορεί να φτάνουν ακόμα και τα έξι χρόνια, με το νέο σύστημα εκτιμάται ότι οι περισσότερες υποθέσεις θα εκδικάζονται σε λίγους μήνες. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της θέσπισης δεσμευτικών προθεσμιών για κάθε στάδιο της πειθαρχικής διαδικασίας και της απόδοσης ευθυνών σε περίπτωση αδικαιολόγητων καθυστερήσεων.

Το έργο του νέου Συμβουλίου θα υποστηριχθεί ενεργά από την περαιτέρω ψηφιοποίηση της πειθαρχικής διαδικασίας. Μια ειδική εφαρμογή θα είναι διασυνδεδεμένη με το μητρώο δημοσίων υπαλλήλων του υπουργείου Εσωτερικών και τη βάση δεδομένων «e-Peitharxika» της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. Αυτό θα επιτρέπει την παρακολούθηση κάθε πειθαρχικής υπόθεσης σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα, θα είναι δυνατή η διεξαγωγή συνεδριάσεων μέσω τηλεδιάσκεψης, ενώ όλα τα έγγραφα θα επιδίδονται ηλεκτρονικά, συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση χρόνου και πόρων.

Κυρώσεις για υπαλλήλους

Το νομοσχέδιο φέρνει επίσης αυστηροποίηση και εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου των παραπτωμάτων και των ποινών. Στο παρελθόν, είχαν διαπιστωθεί περιπτώσεις ήπιων πειθαρχικών κυρώσεων, ακόμα και όταν η ποινική Δικαιοσύνη είχε καταλήξει σε πολύ αυστηρότερες αποφάσεις. Πλέον, διευρύνεται ο κατάλογος των παραπτωμάτων, συμπεριλαμβάνοντας για πρώτη φορά την άρνηση της αξιολόγησης, κάτι που ο πρωθυπουργός τόνισε ιδιαίτερα.

Στο σκέλος των ποινών, προστίθενται νέες κυρώσεις, όπως η στέρηση χορήγησης μισθολογικών κλιμακίων και η απαγόρευση άσκησης καθηκόντων ευθύνης. Επίσης, προβλέπονται συγκεκριμένα ποινικά αδικήματα (όπως απάτη με υπολογιστή, πλαστογραφία πιστοποιητικών, απιστία και δωροληψία) που θα αποτελούν λόγο έκπτωσης των καταδικασθέντων από την υπηρεσία τους. Ακόμη, υπάλληλος που συλλαμβάνεται, ακόμα και αν αφεθεί ελεύθερος με εγγύηση, θα τίθεται αυτοδικαίως σε αργία. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει και για περιπτώσεις υπαλλήλων που τους έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής. Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα υποβιβασμού στην ιεραρχία της υπηρεσίας έως δύο βαθμούς, με τον τιμωρημένο υπάλληλο να μην κρίνεται για προαγωγή, ούτε να ασκεί καθήκοντα προϊσταμένου.

Για την ταχύτερη επίλυση των εκκρεμών υποθέσεων, θεσπίζεται η λύση της «πειθαρχικής συνδιαλλαγής». Αυτός ο νέος θεσμός θα επιτρέπει σε κατηγορουμένους να αποδέχονται όσα τους προσάπτονται έναντι ηπιότερης ποινής. Ωστόσο, στην πειθαρχική συνδιαλλαγή δεν μπορούν να υπαχθούν περιπτώσεις όπου υπάρχει ενδεχόμενο οριστικής παύσης του υπαλλήλου, ούτε υποθέσεις όπου το Δημόσιο έχει υποστεί οικονομική ζημιά. Το νέο Συμβούλιο θα κρίνει τις πιο σοβαρές πειθαρχικές περιπτώσεις σε πενταμελείς συνθέσεις, ενώ μικρότερης σοβαρότητας παραπτώματα θα αξιολογούνται από τριμελείς επιτροπές, επιτρέποντας μια πιο ευέλικτη και αποτελεσματική διαχείριση του φόρτου εργασίας.

Ψηφίζεται στο τέλος Ιουλίου

Το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί στα τέλη Ιουλίου και να τεθεί σε εφαρμογή αμέσως μετά. Οπως επισημάνθηκε κατά τη σύσκεψη, από το 2019 έχουν οδηγηθεί σε οριστική παύση από το Δημόσιο 1.155 υπάλληλοι, καθώς εντάθηκαν οι προσπάθειες αντιμετώπισης των επίορκων. Αντίθετα, με τον ξεχωριστό μηχανισμό της αξιολόγησης και των bonus παραγωγικότητας, έχουν θεσμοθετηθεί διαδικασίες και κίνητρα για την επιβράβευση των αποδοτικότερων και την ενίσχυση των αδύναμων.

Ο υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, τόνισε ότι η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στην ταχύτερη απονομή Δικαιοσύνης προς όφελος τόσο της υπηρεσίας όσο και του ίδιου του υπαλλήλου, ο οποίος δεν θα βρίσκεται ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Με αυτή τη συνολική μεταρρύθμιση, η κυβέρνηση στοχεύει να εκσυγχρονίσει τις διαδικασίες και να ενισχύσει τη λογοδοσία του ευρύτερου δημόσιου τομέα.