Αύξηση ανισοτήτων ή με την κοινωνία στο προσκήνιο;

Την ημέρα που η κυβέρνηση της Ν.Δ. πανηγυρίζει για το ένα και πλέον εκατομμύριο των πολιτών που έχουν ανάγκη τα λιγοστά ευρώ ενός ακόμα επιδόματος για να ανταποκριθούν σε βασικές ανάγκες τους, τρεις ειδήσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό δείχνουν την μεγάλη απόσταση μεταξύ της σκληρής πραγματικότητας για την μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία στην χώρα και τις δυνατότητες του 21ου αιώνα.

Η πρώτη είδηση είναι τα στοιχεία από την ετήσια έκθεση του

Δύο είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία, το πρώτο και ιδιαίτερα σοβαρό είναι η διαρκής αύξηση των ανισοτήτων τα τελευταία χρόνια και ειδικά το 2022.

Η διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων μεταξύ των νοικοκυριών με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και εκείνων με υψηλά βαίνει διαρκώς αυξανόμενη.

Συγκεκριμένα, το ¼ των νοικοκυριών με εισοδήματα πάνω από 30.000€ είδε τα εισοδήματα του να αυξάνουν, σε αντίθεση με τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματά, όπου είδαν κατά πάνω από 35% τα εισοδήματα τους να μειώνονται.

Το δεύτερο στοιχείο είναι η επίσης διαρκώς επιδεινούμενη επάρκεια του εισοδήματος των νοικοκυριών. Το εισόδημα των νοικοκυριών για το 2021 έφτανε μόλις μέχρι την 19η μέρα, ενώ το 2022 επαρκούσε μόλις για τις πρώτες 18 ημέρες του μήνα.

Η πολυδιαφημιζόμενη αύξηση στους μισθούς, δεν φαίνεται να αποτυπώνεται σε ένα από τους πιο σκληρούς δείκτες της οικονομίας, την καταναλωτική ικανότητα των νοικοκυριών.

Το 55,6% των νοικοκυριών με κύρια πηγή εισοδήματος τον μισθό, αδυνατούν να καλύψουν τα έξοδα του μήνα, ποσοστό αυξημένο σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.

Ενώ το ιδιωτικό χρέος είτε προς το δημόσιο είτε προς τις τράπεζες φαίνεται να αφορά τουλάχιστον τα μισά και πλέον νοικοκυριά, ποσοστό επίσης επιδεινωμένο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Η δεύτερη είδηση έρχεται από την Μεγάλη Βρετανία όπου τα αποτελέσματα μετά την εφαρμογή της 4ήμερης εργασίας είναι κάτι παραπάνω από εξαιρετικά.

Το πιλοτικό πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη σε πάνω από 60 επιχειρήσεις χωρίς καμία επίπτωση στον μισθό αλλά και στον ημερήσιο χρόνο εργασίας (8ώρο). Η αύξηση της παραγωγικότητας ξεπέρασε το 90%, ενώ οι εργαζόμενοι δήλωσαν ότι είδαν σαφή βελτίωση στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής καθώς και στην προσωπική τους ευημερία.

Άνοδο δε κατέγραψαν και οι προσλήψεις στις επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, ενώ η μεγάλη τους πλειοψηφία (92%) αποφάσισαν να επεκτείνουν το πρόγραμμα, ενώ παράλληλα είδηση είναι η σημαντική οικονομική μεγέθυνση, κοντά στο 5,5% που κατέγραψε η Ισπανία δύο μονάδες πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, την ίδια στιγμή που έχει μηδενίσει το ΦΠΑ για τα τρόφιμα ως κύριο μέτρο συγκράτησης του πληθωρισμού.

Η χώρα δεν μπορεί να συνεχίσει με προεκλογικά επιδόματα ροζ ή μπλε αποχρώσεις, ούτε με τις πελατειακές επιλογές της ΝΔ και την παντελή απουσία συνεκτικού σχεδίου εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι παραπάνω από επιτακτική ανάγκη, η αλλαγή παραδείγματος με σοσιαλδημοκρατικό πρόσημο και θεσμική σταθερότητα.

Η μείωση του ΦΠΑ σε ενέργεια και τρόφιμα, η νομοθέτηση της υποχρεωτικής και καθολικής εφαρμογής των κλαδικών συμβάσεων εργασίας, σε όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου, ώστε να αυξηθούν οι μισθοί της πλειοψηφία των εργαζομένων και η εφαρμογή καινοτόμων κοινωνικών και εργασιακών πολιτικών είναι η μόνη διέξοδος από την διαρκή κρίση.

*H Μαριζέτα Αντωνοπούλου είναι Δρ. Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής, Διδάσκουσα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ και Αναπληρώτρια Τομεάρχης Εργασίας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ