Το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ και επιστήμονες των Ηνωμένων Εθνών ανακαλύπτουν το κρυμμένο μυστικό του Αιγαίου

Εντυπωσιακά οικοσυστήματα υψηλής βιοποικιλότητας που ανταγωνίζονται και ξεπερνούν σε ομορφιά τους τροπικούς κοραλλιογενείς υφάλους εντόπισε και χαρτογράφησε πολυεθνική ομάδα επιστημόνων στο ανατολικό Αιγαίο.

Με επίκεντρο το νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων Κορσεών, επιστήμονες από 7 χώρες (Ισπανία, Ελλάδα, Αγγλία, Λίβανος, Τουρκία, Κροατία), ειδικευμένοι σε θαλάσσια ενδιαιτήματα προτεραιότητας, συμμετείχαν στο 1ο Περιφερειακό Εκπαιδευτικό Workshop

με θέμα την εφαρμογή τεχνικών καταγραφής των υφάλων ασβεστολιθικών ροδοφυκών στα θαλάσσια οικοσυστήματα της Ελλάδας.

Η συνάντηση εργασίας επιστημόνων της Μεσογείου οργανώθηκε από το Περιφερειακό Κέντρο Δράσης για τις Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές (RAC/SPA) του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ και τη συνεργασία του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας, “ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ”.

Σε βάθη 40-100 μέτρων η επιστημονική ομάδα κατέγραψε με τη χρήση, υποβρύχιας ρομποτικής κάμερας, σόναρ και κατά κύριο λόγο με αυτόνομη κατάδυση, σημαντικούς υφάλους ασβεστολιθικών ροδοφυκών, (γνωστοί και ως «τραγάνα»).

Πρόκειται για περιοχές εξαιρετικά υψηλής βιοποικιλότητας, καθώς υπολογίζεται ότι στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου έχουν καταγραφεί σε υφάλους ασβεστολιθικών ροδοφυκών περίπου 1666 είδη, συμπεριλαμβανομένων 300 ειδών φυκών, 1200 ειδών ασπόνδυλων και πάνω από 100 είδη ψαριών. Κατά τη διάρκεια της έρευνας καταγράφηκαν 35 είδη ασπόνδυλων και 36 είδη φυκών, ενώ εξαιρετική εντύπωση προκάλεσε η ανακάλυψη κοραλλιών σε μεγάλα βάθη των οποίων η ηλικία εκτιμάται ότι ξεπερνάει τα 700 χρόνια!

Εκτός των άλλων εντοπίστηκαν και αρκετοί ύφαλοι ολοσχερώς κατεστραμμένοι από την αλιεία με μηχανότρατες. Τα συγκεκριμένα αλιευτικά σκάφη σύρουν σε αυτά τα ευαίσθητα οικοσυστήματα τις λεγόμενες σιδερένιες πόρτες – οι οποίες φτάνουν σε βάρος τον 1 ένα τόνο έκαστη, προκαλώντας καταστροφή που χρειάζεται αιώνες για να ανακάμψει, δεδομένου του πολύ αργού ρυθμού ανάπτυξής των συγκεκριμένων ενδιαιτημάτων (0.006 – 0.83 μμ/χρόνο).

Υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα δεσμεύεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και διεθνείς συμβάσεις για την προστασία των ιδιαίτερα παραγωγικών θαλάσσιων οικοσυστημάτων, όπως οι ύφαλοι ασβεστολιθικών ροδοφυκών, και όφειλε να έχει ήδη ολοκληρώσει σε μεγάλος μέρος τη χαρτογράφηση τους. Ωστόσο, διαχρονικά η χώρα μας αγνοεί παντελώς τη θεμελιώδη σημασία που έχουν αυτά τα σπάνια οικοσυστήματα για το μέλλον της αλιείας. Δεν εφαρμόζεται κανένα μέτρο για την προστασία αυτών των ενδιαιτημάτων, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται καθημερινά και με την ανοχή των αρχών από αλιευτικές πρακτικές (όπως η αλιεία με μηχανότρατες) σε αλιευτικά πεδία τα οποία η πολιτεία όφειλε να προστατεύει.

Στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το συγκεκριμένο πρόβλημα σχεδιάστηκε για πρώτη φορά στο πλαίσιο των συναντήσεων εργασίας η τυποποίηση κοινών μεθόδων καταγραφής με εφαρμογή στα περιφερειακά οικοσυστήματα της Μεσογείου. Η καινοτομία έγκειται στην αξιοποίηση του ρόλου των αλιευτικών κοινωνιών μέσω της παροχής πληροφοριών σχετικά με