Νανοϋλικά: μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων

Σήμερα η νανοτεχνολογία προχωρεί με μεγάλα βήματα και έχει, επίσης, δυνατότητες να προσφέρει ρηξικέλευθα τεχνολογικά επιτεύγματα και να αναθερμάνει την οικονομική ανάπτυξη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας αυτό το γεγονός, εξέδωσε ανακοίνωση με θέμα τη δεύτερη ρυθμιστική επισκόπηση σχετικά με τα νανοϋλικά, η οποία περιλαμβάνει επίσης τα σχέδια της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας της ΕΕ με σκοπό την κατοχύρωση της ασφαλούς χρήσης των νανοϋλικών.

Η ανακοίνωση υπογραμμίζει τον πολύμορφο χαρακτήρα και τους ποικίλους τύπους των νανοϋλικών, που μπορεί να είναι

από υλικά καθημερινής χρήσης τα οποία χρησιμοποιούνται με ασφάλεια επί δεκαετίες (π.χ. σε ελαστικά αυτοκινήτων ή ως αντιπηκτικά τροφίμων) έως πολύ περίπλοκα βιομηχανικά υλικά και εφαρμογές ογκοθεραπείας. Υπάρχει ένα ολοένα μεγαλύτερο πλήθος πληροφοριών σχετικά με τις επικίνδυνες ιδιότητες των νανοϋλικών, που είναι δύσκολο να γενικευθούν και δικαιολογούν τη διενέργεια ειδικών εκτιμήσεων επικινδυνότητας.

Γι’ αυτό, αντί να μπαίνουν όλα τα νανοϋλικά στο ίδιο καλάθι, είναι καλύτερα να εφαρμοστεί μια περιπτωσιολογική προσέγγιση για την εκτίμηση της επικινδυνότητας, η οποία να χρησιμοποιεί στρατηγικές που βασίζονται σε ενδείξεις επικινδυνότητας λόγω έκθεσης ή λόγω κινδύνων που ενέχουν τα ίδια τα υλικά.

Τα νανοϋλικά απαιτούν εκτίμηση επικινδυνότητας

Με βάση τις σημερινές γνώσεις και απόψεις που υποστηρίζουν οι επιστημονικές και συμβουλευτικές επιτροπές της ΕΕ και ανεξάρτητοι εκτιμητές επικινδυνότητας, τα νανοϋλικά μοιάζουν με τα συνηθισμένα χημικά προϊόντα/ουσίες, δεδομένου ότι μερικά μπορεί να είναι τοξικά και μερικά μπορεί να μην είναι. Οι πιθανοί κίνδυνοι συνδέονται με συγκεκριμένα νανοϋλικά και συγκεκριμένες χρήσεις. Γι’ αυτό, τα νανοϋλικά απαιτούν εκτίμηση επικινδυνότητας η οποία θα πρέπει να διενεργείται κατά περίπτωση, βάσει κατάλληλων πληροφοριών. Μπορούν πάντα να εφαρμοστούν οι σημερινές μέθοδοι εκτίμησης επικινδυνότητας, ακόμη και αν χρειάζεται να καταβληθούν και άλλες προσπάθειες για ειδικές πτυχές της εκτίμησης επικινδυνότητας.

Οι σημαντικές προκλήσεις αφορούν, κυρίως, τη δημιουργία επικυρωμένων μεθόδων και εργαλείων για την ανίχνευση, τον χαρακτηρισμό, την ανάλυση, τη συμπλήρωση πληροφοριών σχετικά με τους κινδύνους που ενέχουν τα νανοϋλικά και την ανάπτυξη μεθόδων για την αξιολόγηση της έκθεσης σε νανοϋλικά.

Ο πρόσφατος ορισμός των νανοϋλικών θα ενσωματωθεί στη νομοθεσία της ΕΕ, όπου είναι σκόπιμο. Η Επιτροπή εκπονεί επί του παρόντος μεθόδους ανίχνευσης, μέτρησης και παρακολούθησης νανοϋλικών και επικύρωσης των μεθόδων αυτών για την εξασφάλιση της κατάλληλης εφαρμογής του ορισμού.

Το REACH είναι το καλύτερο πλαίσιο για τη διαχείριση των νανοϋλικών

Γενικά, η Επιτροπή παραμένει πεπεισμένη ότι ο κανονισμός REACH παρέχει το βέλτιστο δυνατό πλαίσιο για τη διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με νανοϋλικά, όταν εμφανίζονται ως ουσίες ή μείγματα, αλλά έχει αποδειχτεί ότι είναι αναγκαίες πιο ειδικές απαιτήσεις για τα νανοϋλικά