Αρχιτεκτονική σε μικρούς οικισμούς: τι δήλωσε ο Νίκος Σηφουνάκης

“Το τοπίο αναγνωρίζεται ως ένας βασικός οικονομικός πόρος, για την ανάπτυξη κάθε περιοχής” σημείωσε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος,Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Νίκος Σηφουνάκης στην παρέμβαση του για το πρόγραμμα εκπόνησης μελετών για τη δόμηση και την αρχιτεκτονική στους μικρούς οικισμούς της χώρας και σε περιοχές εκτός σχεδίου.Αναλυτικά, ο κ. Σηφουνάκης δήλωσε τα εξής:“Στην Ελλάδα, έχουμε την τύχη να κληρονομήσουμε ένα τοπίο υψηλής αισθητικής ποιότητας.Η αξία αυτή οφείλεται ακριβώς στην ποικιλία του ελληνικού φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των επί μέρους περιοχών, η οποία μέσα στους αιώνες διαμόρφωσε την ιδιαίτερη διακριτή ταυτότητα του κάθε τόπου. Και η ποικιλία δεν εντοπίζεται μόνο ανάμεσα στις μεγάλες γεωγραφικές ενότητες, όπως είναι για παράδειγμα το Αιγαίο, η Ήπειρος, η Κρήτη. Κάθε γωνιά της ελληνικής επικράτειας ακόμη και κάθε μικρό νησί έχει τα δικά του ειδικά χαρακτηριστικά. Ο πλούτος αυτός διατηρήθηκε μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, οπότε και ξεκίνησε η αλλοίωση του ελληνικού τοπίου με την εισαγωγή κατασκευών ασύμβατων με την αρχιτεκτονική παράδοση και την κλίμακα των ελληνικών περιοχών.Τις τελευταίες δεκαετίες, καταγράφηκαν στην Ελλάδα πολύ υψηλοί ρυθμοί οικοδομικής ανάπτυξης. Όμως η παραγωγή της νέας δόμησης έγινε χωρίς ειδικούς κανόνες, υποβαθμίζοντας και απαξιώνοντας το φυσικό τοπίο και το δομημένο περιβάλλον. Αν αυτή η κατάσταση συνεχισθεί, σε μερικά χρόνια το πρόβλημα θα είναι μη αναστρέψιμο. Κινδυνεύουμε να οδηγηθούμε στην απώλεια της ιδιαίτερης ταυτότητας των περιοχών ένα γεγονός που θα πλήξει παράλληλα την ποιότητα ζωής και την οικονομική προοπτική των περιφερειών της χώρας μας.Με το πλαίσιο κήρυξης παραδοσιακών οικισμών που έχει θεσμοθετήσει η πολιτεία από τη δεκαετία του ’70, μέχρι σήμερα προστατεύονται πολλοί οικισμοί στο σύνολο της χώρας. Ο βαθμός της προστασίας κάθε παραδοσιακού οικισμού είναι ανάλογος με τη σοβαρότητα της κήρυξης. Από τη διερεύνηση του θεσμικού πλαισίου προστασίας των 882 περίπου χαρακτηρισμένων παραδοσιακών οικισμών προκύπτει ότι σε ένα μεγάλο ποσοστό –περίπου οι μισοί- είναι χαρακτηρισμένοι με Προεδρικά Διατάγματα γενικού χαρακτήρα χωρίς ειδικούς όρους. Είναι προφανές ότι με αυτό το πλαίσιο δεν μπορεί να αναδειχτεί η ιδιαιτερότητα κάθε περιοχής και δεν προστατεύεται ο πλούτος της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Αντίθετα οι περιπτώσεις που έχουν «θωρακιστεί» με ειδικούς κανόνες μορφολογίας και δόμησης (όπως είναι το Ναύπλιο, αρκετά νησιά του Αιγαίου, όπως η Σύμη, το Καστελόριζο, η Λέσβος κ.α.) έχουν εξελιχθεί διατηρώντας σε μεγάλο βαθμό την τοπική διακριτή αρχιτεκτονική τους ταυτότητα.Μεγαλύτερα προβλήματα διαπιστώνονται στους μη προστατευόμενους μικρούς οικισμούς (κάτω των 2000 κατοίκων), αλλά και στον εξωαστικό χώρο, όπου επιβάλλονται ενιαίοι όροι δόμησης, κοινοί για όλη την Ελλάδα. Δηλαδή κάθε περίπτωση, είτε είναι στην Κρήτη είτε στην Μακεδονία είτε στην Κέρκυρα διέπεται από τους ίδιους κανόνες δόμησης, ένα καθεστώς που ομογενοποιεί τη φυσιογνωμία των ελλ