«Για το “Dune”» της Πέρσας Σούκα

Αράκις ή αλλιώς Ντιουν. Ο πλανήτης της ερήμου. Ο πλανήτης χωρίς νερό. Και όμως, ο πιο ποθητός στον γνωστό κόσμο, κι αυτό γιατί το spice melange, το υλικό που κρύβει μέσα στα σπλάχνα του, βαθιά κρυμμένο στους κόκκους της απέραντης άμμου, είναι το πολυτιμότερο αγαθό σε ολόκληρο το σύμπαν. Το spice melange είναι ευεργετικό για τον άνθρωπο, του χαρίζει πνευματική διαύγεια, υπερφυσικές δυνάμεις, μακροζωία αλλά διευκολύνει και τα διαπλανητικά ταξίδια... Ο βαρόνος Χαρκόνεν μαζί με τον ανιψιό του κυβερνούν

για πολλά χρόνια τον Ντιουν και εμπορεύονται το ανεκτίμητο συστατικό με την έγκριση του Αυτοκράτορα. Ξαφνικά, το καθεστώς αυτό έρχεται να αλλάξει με τη διαταγή της Αυτού Μεγαλειότητος, που παραχωρεί τη διοίκηση πλέον στον ευγενή οίκο των Ατρειδών. Ο δούκας Λίτο Ατρείδης αναλαμβάνει την ηγεσία, παρόλο που αντιλαμβάνεται ότι εγκυμονεί κινδύνους η ανάθεση αυτή, παίρνοντας μαζί του την ερωμένη του λαίδη Τζέσικα, μέλος της πανάρχαιης διαισθητικής αδελφότητας Μπένε Τζέζεριτ, καθώς και τον καρπό του έρωτά τους, τον Πολ Ατρείδη. Ο Πολ είναι ένας νεαρός άρτια εκπαιδευμένος στις πολεμικές τέχνες από τους καλύτερους πολεμιστές του οίκου και έμπιστους του δούκα, τον Ντάνκαν Αϊντάχο και τον Γκέρνι. Το πρόσωπο-κλειδί όμως που του αναπτύσσει τους ορίζοντες, τον διαπαιδαγωγεί και τον βοηθά να αποκτήσει τηλεπαθητικές ικανότητες δεν είναι άλλο από τη μητέρα του. Η λαίδη Τζέσικα του έχει διδάξει όλα τα μυστικά της αδελφότητας, αν και όταν τέθηκε υπό τις προσταγές του Λίτο Ατρείδη είχε ρητή εντολή από τις Μπένε Τζέζεριτ να γεννήσει μόνο κορίτσι. Ο Πολ έχει οράματα, αλλόκοτα όνειρα, προσωπικές ανησυχίες και προαισθήματα που τον αναστατώνουν. Δεν μπορεί να αντιληφθεί τι του συμβαίνει, μέχρι που υποβάλλεται σε μία επίπονη δοκιμασία από την Αιδεσιμότατη Μητέρα της αδελφότητας κατορθώνοντας να βγει νικητής. Και τότε, ακούει κρυφά τον διάλογο μεταξύ της λαίδης και της Αιδεσιμότατης, που υπονοούν πως ίσως είναι ο Ένας. Αυτός που θα μπορέσει να φέρει δόξα και ειρήνη στο σύμπαν. Ο Μεσσίας. Όταν πατήσει το πόδι του στον Ντιουν, θα συνειδητοποιήσει γρήγορα ότι οι ντόπιοι κάτοικοι, οι Φρέμεν, οι τεράστιοι αμμοσκώληκες, η νεαρή Τσάνι και προπαντός το spice θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον προορισμό του και θα επηρεάσουν καθοριστικά τη ζωή του. Ο δρόμος της αυτογνωσίας είναι μακρύς και μόλις τώρα αρχίζει...

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}

Ο Ντενί Βιλνέβ (Arrival, Blade Runner 2049) αναλαμβάνει τη δεύτερη κινηματογραφική προσαρμογή –η οποία θα ολοκληρωθεί σε δύο μέρη– του φουτουριστικού βιβλίου του Φρανκ Χέρμπερτ, που κυκλοφόρησε το 1965 από τον εκδοτικό οίκο Chilton Books και έμελλε να γίνει το ορόσημο των μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας. Ο εικαστικός Αλεχάνδρο Χοδορόφσκι το 1976 επιχείρησε να το μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη αλλά δεν τα κατάφερε έπειτα από μία σειρά ατυχών γεγονότων. Στη συνέχεια, ο παραγωγός Ντίνο ντε Λαουρέντις το παρέδωσε τελικά –αφού ο Ρίντλεϊ Σκοτ το εγκατέλειψε σύντομα για το θρυλικό Άλιεν– στον πολλά υποσχόμενο Ντέιβιντ Λιντς. Ο Βιλνέβ τεκμηριώνει και πάλι το αξιοζήλευτο χάρισμά του να δημιουργεί εκπληκτικούς φανταστικούς κόσμους. Το Ντιουν αποκτά μία φαντασμαγορική οπτική, αρκετά διαφορετική από του Λιντς, ανώτερη ίσως όχι, αλλά οπωσδήποτε πιο πιστή στο κείμενο. Χρησιμοποιεί στο έπακρον την εξέλιξη της τεχνολογίας, αλλά με απόλυτο σεβασμό προς το βιβλίο. Ο λυρισμός, η ποιητικότητα των σκηνών, τα μεγαλεπήβολα σκηνικά, τα αιθέρια γυναικεία και ανδρικά επιβλητικά κοστούμια, καθώς και οι άκρως εμπνευσμένες κατασκευές των αστρόπλοιων και μαχητικών αεροσκαφών δηλώνουν απερίφραστα την αγάπη, το ταλέντο και τον κόπο όλων των συντελεστών της ταινίας. Οι διάλογοι λιτοί, οι εκφράσεις των προσώπων μιλούν περισσότερο και όσα εννοούνται με το βλέμμα είναι πιο ουσιαστικά, πιο συμπονετικά και άλλοτε πιο ακανθώδη μα και πιο επικίνδυνα. Τα αχανή τοπία, τα άχρωμα και θεόρατα κτίρια, η απέραντη έρημος, η σκοτεινή θάλασσα, αποτυπώνουν με συνέπεια το δυστοπικό σύμπαν του συγγραφέα.

{jb_quote} Μια φορά κι έναν καιρό, για τον Ντενί Βιλνέβ υπήρχε ένα όνειρο απλησίαστο. Τώρα βρίσκεται ακριβώς εκεί. Καταμεσής του. {/jb_quote}

Ο Χανς Ζίμερ δημιουργεί μια γλαφυρή μουσική επένδυση ισάξια της εικόνας. Παίζει με τις αρμονικές κλίμακες της Ανατολής και με τις μελωδικές γραμμές του αναπληρώνει την απουσία των λέξεων.
Ο Τιμοτέ Σαλαμέ (Call me by your name) διεισδύει στον ήρωα πλάθοντας τον Πολ Ατρείδη δυνατό, ευαίσθητο, φιλότιμο, διορατικό, ανασφαλή, ευάλωτο, μα και γενναίο. Η Ρεμπέκα Φέργκιουσον (Doctor Sleep) ως λαίδη Τζέσικα μεταδίδει όλο τον μητρικό φόβο, καθώς και την ελπίδα ότι ο γιος της θα μπορέσει να επιβιώσει χάρις στη δική της διδαχή και στέκεται δίπλα του δίνοντάς του παράλληλα τον χώρο που χρειάζεται για να εκπληρώσει –και να εκπληρωθεί– το πεπρωμένο του. Ο Όσκαρ Άιζακ (Star Wars) ερμηνεύει με ευαισθησία τον συνετό και λαοφιλή δούκα. Ο Τζέισον Μομόα (Game of Thrones) και ο Τζος Μπρόλιν (Sicario) υποδύονται με στιβαρότητα τους έμπιστους πολεμιστές των Ατρειδών, ο Χαβιέ Μπαρδέμ (No country for old men) είναι εκρηκτικός και άμεσος στον ρόλο του πρωτόγονου Στίλγκαρ και ο αξεπέραστος Στέλαν Σκάρσγκαρντ (Dogville) γίνεται η υπέρτατη απειλητική και απόκοσμη φιγούρα ως βαρόνος Χαρκόνεν.

Οι αλληγορίες και οι παραλληλισμοί είναι κομβικά στοιχεία της ταινίας, αφού θίγει διαχρονικά θέματα εξουσίας, ελέγχου, εκμετάλλευσης, θρησκευτικών αντιπαραθέσεων και φανατισμού.

Το Dune αποτελεί για τον σκηνοθέτη κατάθεση ψυχής, γι’ αυτό και παραδίδει στο κοινό ένα πολυδιάστατο υπερθέαμα. Πρόσφατα, σε μια συνέντευξη που έδωσε στον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο εξομολογήθηκε πως «το Ντιουν είναι μέρος της ζωής μου [...] είναι το έργο των ονείρων μου». Μια φορά κι έναν καιρό, για τον Ντενί Βιλνέβ υπήρχε ένα όνειρο απλησίαστο. Τώρα βρίσκεται ακριβώς εκεί. Καταμεσής του.

Η ταινία προβάλλεται από τις 14 Οκτωβρίου στους κινηματογράφους και από τις 21 Οκτωβρίου στην πλατφόρμα του HBO Max.