Ο «Τύμβος του Σοφοκλή» μπορεί να λειτουργήσει ως brand name

Την πρωταρχική θέση που κατέχει, στον στρατηγικό σχεδιασμό του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο αρχαιολογικός χώρος του Τύμβου του Σοφοκλή, στη Βαρυμπόμπη, για την ανάδειξη του πολιτιστικού τουρισμού στη Δυτική Αττική, με επίκεντρο το κτήμα Τατοΐου, ανέφερε η Λίνα Μενδώνη, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Γιώργου Βλάχου. Η ερώτηση αφορούσε στην αξιοποίηση του Τύμβου του Σοφοκλή στη Βαρυμπόμπη

Όπως είπε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη: «Στο στρατηγικό σχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού, με επίκεντρο το κτήμα του Τατοΐου, εντάσσεται η Δυτική Αττική, η οποία έχει σημαντικά μνημεία και πολιτιστικές διαδρομές οι οποίες παραπέμπουν ευθέως στην ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού, άρα σε οικονομική δραστηριότητα για την τοπική κοινωνία και την ευρύτερη περιοχή.

Στον σχεδιασμό μας, πρωτεύουσα θέση έχει ο Τύμβος του Σοφοκλή, στη Βαρυμπόμπη Αττικής, αφενός γιατί το όνομα του τραγικού ποιητή μπορεί να λειτουργήσει ως brand name για την ευρύτερη περιοχή, αφετέρου, λόγω ιστορικής συνέχειας, καθώς ο ανασκαφέας αλλά και μελετητές του ταφικού μνημείου είχαν μία ιστορική συνάφεια με το ίδιο το κτήμα του Τατοΐου. Οι πολιτιστικές διαδρομές θα διασυνδέσουν όλα τα μνημεία της ευρύτερης περιοχής, σε θεματικές συστάδες, με σκοπό την δημιουργία διαφορετικών εμπειριών για τους επισκέπτες. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο στόχος του πολιτιστικού τουρισμού.»

Ο Τύμβος του Σοφοκλή ανασκάφηκε το 1888 από τον δασολόγο μηχανικό Münter, ο οποίος ήταν διευθυντής του βασιλικού κτήματος, στο Τατόι.

Τα έτη 2010-2012 πραγματοποιήθηκαν εργασίες ανάδειξης του χώρου, και, ειδικότερα, συντήρηση και συγκόλληση των καλυμμάτων των σαρκοφάγων, κατασκευή της σκάλας πρόσβασης και του διαδρόμου επίσκεψης στον Τύμβο, καθώς και στέγαστρο, το οποίο κρίθηκε απαραίτητο για την προστασία του μνημείου.

Οι πιο πρόσφατες εργασίες στο μνημείο πραγματοποιήθηκαν το 2020 και το 2022. Το 2020 η Εφορεία Αρχαιοτήτων προχώρησε σε εργασίες ευπρεπισμού του χώρου και επισκευής του μεταλλικού στεγάστρου, το οποίο, εν τω μεταξύ στη δεκαετία, είχε παρουσιάσει προβλήματα. Επίσης, τοποθετήθηκε μία καινούργια πινακίδα δίπλα στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, καθώς η προηγούμενη είχε φθαρεί.

Όπως ανέφερε η Υπουργός Πολιτισμού, χάρη στη σταθερή μέριμνα της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, για την προστασία και ανάδειξη του εν λόγω αρχαιολογικού χώρου, το μνημείο δεν κινδύνευσε από την καταστροφική πυρκαγιά, το 2021.

«Το μνημείο είναι επισκέψιμο, σε συνεννόηση με την Αρχαιολογική Συλλογή των Αχαρνών, και στο χώρο πραγματοποιούνται θεματικές ή ελεύθερες ξεναγήσεις σε σχολεία και φορείς, ενώ είναι προσβάσιμο σε άτομα με κινητικές δυσκολίες», ανέφερε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Πρόκειται για τύμβο κλασικών χρόνων με διάμετρο 40 μέτρα και αρχικό ύψος 13 μέτρα, που περικλείει ταφικό περίβολο κτισμένο με μεγάλους ορθογωνισμένους ογκόλιθους σωζόμενο σε ύψος επτά δόμων. Στο εσωτερικό του τύμβου αποκαλύφθηκαν τρεις μαρμάρινες σαρκοφάγοι με αετωματικά καλύμματα, δύο από τις οποίες βρίσκονται στη θέση τους σήμερα. Επρόκειτο για μία γυναικεία και δύο ανδρικές ταφές, καθώς στο εσωτερικό τους βρέθηκαν αρυβαλλοειδείς μελαμβαφείς λήκυθοι, αλάβαστρα, χάλκινος καθρέφτης και δύο στλεγγίδες (εργαλεία που χρησιμοποιούνταν από τους αθλητές στα Γυμνάσια για την απόξεση της σκόνης και του ιδρώτα).

Ο ανασκαφέας αναφέρει ότι σε μία από τις σαρκοφάγους βρέθηκαν κατάλοιπα ξύλου που απέδωσε στην «καμπύλη βακτηρία», ένα ραβδί που αναφέρεται ως επινόηση του Σοφοκλή. Στο σκελετό από εκείνη τη σαρκοφάγο διενεργήθηκε ανθρωπολογική εξέταση και αποδόθηκε σε άνδρα που πέθανε στο δεύτερο μισό της ζωής του.

Ο Σοφοκλής πέθανε το 406/5 π.Χ. σε ηλικία 91 ετών, και, όπως αναφέρουν οι αρχαίες πηγές, οι συγγενείς του χρειάστηκε να ζητήσουν άδεια από τον Σπαρτιάτη στρατηγό Λύσανδρο για να τον θάψουν στον πατρογονικό του τάφο.

Ο Aνώνυμος Bιογράφος του Σοφοκλή αναφέρει ότι ο τάφος του “απείχε 11 στάδια από το «τείχος» και βρισκόταν κοντά στον δρόμο προς τη Δεκέλεια”. Επειδή ο Σοφοκλής καταγόταν από τη Δεκέλεια αλλά ήταν δημότης Κολωνού, οι παλαιότεροι ερευνητές θεωρούσαν ότι ο τάφος του θα έπρεπε να βρισκόταν στον Κολωνό, κοντά στο τείχος του άστεως των Αθηνών.

Το 1888 όμως ο Münter, πιστεύοντας ότι ήταν αδύνατο να ζητούσαν οι συγγενείς του Σοφοκλή άδεια από τον Σπαρτιάτη στρατηγό για μία τοποθεσία κοντά στο άστυ της Αθήνας, απέδωσε τη λέξη «τείχος» στο φρούριο της Δεκέλειας, που σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές είχαν καταλάβει την περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου οι Λακεδαιμόνιοι. Ταυτίζοντας λοιπόν το φρούριο της Δεκέλειας με τα ερείπια αρχαίας οχύρωσης στη θέση Παλαιόκαστρο, εντός του πρώην βασιλικού κτήματος του Τατοΐου, εντόπισε σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων (11 στάδια), κοντά στον παλιό δρόμο που οδηγούσε από το Μενίδι στη Δεκέλεια, τον συγκεκριμένο τύμβο, τον οποίο και ανέσκαψε.

Παρ’ όλο που η ταύτιση του τύμβου της Βαρυμπόμπης με τον τάφο του Σοφοκλή φαίνεται πιθανή, δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί από τα αρχαιολογικά δεδομένα. Αναμφίβολα όμως το ταφικό αυτό μνημείο, ο λεγόμενος «Τύμβος του Σοφοκλή» στη Βαρυμπόμπη, αποτελεί ένα πολύ καλά σωζόμενο δείγμα οικογενειακού ταφικού μνημείου της κλασικής εποχής.

The post Ο «Τύμβος του Σοφοκλή» μπορεί να λειτουργήσει ως brand name appeared first on The President.