Σταμάτης Βαρδαρός: Η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη να στηρίξει το Εθνικό Σύστημα Υγείας, αλλά το κάνει μίζερα

Τι υποστηρίζει σε συνέντευξή του στο iEidiseis ο πρώην αναπληρωτής γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας. «Η μάχη όμως είναι ακόμη σε εξέλιξη. Απαιτεί επαγρύπνηση, ωριμότητα και την μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια από την πλευρά της κυβέρνησης, ώστε ο χρόνος που κερδίσαμε «Μένοντας σπίτι» να αξιοποιηθεί για την ουσιαστική και κυρίως προοπτική ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας», τονίζει.

«Μέχρι στιγμής ελεγχόμενη» χαρακτηρίζει την κατάσταση με την πανδημία στη χώρα μας ο Σταμάτης Βαρδαρός, παράλληλα όμως προειδοποιεί πως «η μάχη όμως είναι ακόμη σε εξέλιξη».

«Απαιτεί

επαγρύπνηση, ωριμότητα και την μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια από την πλευρά της κυβέρνησης, ώστε ο χρόνος που κερδίσαμε «Μένοντας σπίτι» να αξιοποιηθεί για την ουσιαστική και κυρίως προοπτική ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρώην αναπληρωτής γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας, ενώ υπογραμμίζει την «υπεύθυνη κοινωνικά στάση, μακριά από μικροκομματικές σκοπιμότητες» που ακολούθησε ο ΣΥΡΙΖΑ στην υπόθεση.

«Ενώ όμως η κυβέρνηση είχε ένα άλλο σχέδιο για την πολιτική υγείας στην χώρα, ζει σήμερα τον χειρότερο εφιάλτη του κάθε νεοφιλελεύθερου. Είναι αναγκασμένη, λόγω της πανδημίας, να στηριχθεί στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ακόμη και αυτό όμως το κάνει απρόθυμα, μίζερα και με τη λογική «μιας χρήσης». Τα νούμερα προσλήψεων που ανακοινώνει το Υπουργείο Υγείας αυτή την περίοδο αφορούν όλα επικουρικό προσωπικό, άρα συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Ακόμη και αυτή την ώρα που η αξία, ο ρόλος και η αποδοχή του Εθνικού Συστήματος Υγείας δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, η Κυβέρνηση σκέφτεται την επόμενη μέρα και πιθανότατα την επανεκκίνηση του δικού της σχεδίου, που περιλαμβάνει μικρότερο ΕΣΥ, λιγότερες προσλήψεις, περισσότερο κερδοσκοπικό και ενίοτε καιροσκοπικό ιδιωτικό τομέα, κλείσιμο δομών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΤΟΜΥ).Φανταστείτε τι θα ζούσαμε τις τελευταίες εβδομάδες αν είχε προλάβει να υλοποιήσει τις περισσότερες πτυχές αυτού του σχεδίου», επισημαίνει με νόημα ο Σταμάτης Βαρδαρός.

Παράλληλα, κάνει ειδικές αναφορές στο θέμα των τεστ, για την κατάσταση που επικρατούσε και επικρατεί στην υγεία, αλλά και για τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.

Η συνέντευξη του Σταμάτη Βαρδαρού έχει ως εξής:

Φαίνεται ότι η πορεία της πανδημίας στην Ελλάδα έχει μια πορεία που σε σύγκριση με άλλες χώρες αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη; Αν αυτό το ενδεχόμενο επαληθευτεί θα είναι ένα success story για την Κυβέρνηση;

-Κατά κοινή ομολογία η κατάσταση με την πανδημία στη χώρα μας στο υγειονομικό κομμάτι και παρά τις θλιβερές απώλειες, είναι μέχρι στιγμής και σε σύγκριση με αρκετές άλλες χώρες, ελεγχόμενη.

Οι εισηγήσεις των ειδικών υιοθετήθηκαν έγκαιρα, η κυβέρνηση χρησιμοποίησε τις αυξημένες, είναι αλήθεια δυνατότητες πρόσβασης στα ΜΜΕ που παραδοσιακά διαθέτει, η υπευθυνότητα που επέδειξε η αντιπολίτευση και το κλίμα πολιτικής συναίνεσης βοήθησαν σημαντικά και στην κοινωνική συμμόρφωση με τα μέτρα περιορισμού.

Ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ από την πρώτη στιγμή, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε ένα χρόνο πριν από την τότε Αξιωματική Αντιπολίτευση, ακολούθησε μία κοινωνικά υπεύθυνη στάση μακριά από μικροκομματικές σκοπιμότητες, προσπαθώντας με θετικό τρόπο και εποικοδομητική κριτική να συμβάλει στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Η μάχη όμως είναι ακόμη σε εξέλιξη.

Απαιτεί επαγρύπνηση, ωριμότητα και την μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια από την πλευρά της κυβέρνησης, ώστε ο χρόνος που κερδίσαμε «Μένοντας σπίτι» να αξιοποιηθεί για την ουσιαστική και κυρίως προοπτική ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Όσο σε αυτό το πεδίο υπάρχουν πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν ακόμη, νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να πανηγυρίζει. Άλλωστε, για να μιλήσει κανείς για να success story θα πρέπει να έχει αντιμετωπίσει εγκαίρως και τις συνέπειες της πανδημίας σε εργασία και οικονομία και εκεί δυστυχώς τα πράγματα δεν επιτρέπουν ιδιαίτερη αισιοδοξία. Η αργοπορία και ατολμία της κυβέρνησης, όπως έχει τονίσει και ο Αλέξης Τσίπρας σε αυτά τα πεδία, καθιστούν ορατό το ενδεχόμενο η ζημιά στη χώρα και στην καθημερινότητα των ανθρώπων να είναι ευρεία, και σε έκταση και σε ένταση και σε διάρκεια, ακόμη και όταν «βγούμε από το σπίτι».

Τελικά κύριε Βαρδαρέ στο κομμάτι της λεγόμενης επιδημιολογικής επιτήρησης χρειάζονται περισσότερα τεστ; Η τακτική που έχει ακολουθηθεί μέχρι τώρα οφείλεται σε συνειδητή επιστημονική επιλογή ή είναι συνέπεια των ελλείψεων σε αντιδραστήρια και άλλα υλικά;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ) δίνει κατευθύνσεις για περισσότερο και εντατικότερό επιδημιολογικό έλεγχο άρα για περισσότερα και μαζικότερα τεστ. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας ρίχτηκε στη μάχη της πανδημίας με ένα συγκεκριμένο απόθεμα σε τεστ τα οποία αξιοποίησε με συγκεκριμένα κλινικά κριτήρια, κατευθύνοντάς τα κυρίως στον έλεγχο συμπτωματικών ασθενών που έφταναν στο νοσοκομείο και χρειαζόταν να νοσηλευθούν.

Επομένως το τεστ γινόταν σε αυτές τις περιπτώσεις για να εξακριβωθεί αν όντως ο ασθενής ήταν θετικός στο νέο κοροναϊό. Την ίδια ώρα ο ιδιωτικός τομέας μέσω διαφόρων προμηθευτικών διαύλων κατάφερε να αποκτήσει το δικό του απόθεμα σε τεστ, το οποίο αξιοποίησε κατά το δοκούν, τιμολογώντας μάλιστα σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Εμείς απ’ την αρχή επισημάναμε την ανάγκη μεγιστοποίησης της δυνατότητας του δημόσιου συστήματος υγείας σε διενέργεια τεστ προτείνοντας μάλιστα συγκεκριμένα βήματα όπως π.χ. την αξιοποίηση της υποδομής του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, που έχει τη δυνατότητα ελέγχου 1.000 δειγμάτων την ημέρα. Μαθαίνουμε τελευταία ότι αυτή η πρόταση προχωράει και προφανώς αυτή η εξέλιξη μας ικανοποιεί. Επίσης από την πρώτη στιγμή επιμείναμε ότι το απόθεμα των τεστ που βρίσκεται στη χώρα, σε κατάσταση πανδημίας, που είναι μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης, απαιτείται να είναι σε μία ενιαία δεξαμενή, με ενιαία κριτήρια, υπό κεντρικό έλεγχο, ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη αντιμετώπιση και φροντίδα για όλους σε αυτή τη συγκυρία.

O κ. Κικίλιας σε συνέντευξή του ανέφερε ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας έχει διαχρονικά προβλήματα και πως την 4ετία ΣΥΡΙΖΑ καταγράφηκε ανισορροπία προσλήψεων-συνταξιοδοτήσεων: 8.577αποχωρήσεις αντί 7.205 προσλήψεων. Αυτή η εικόνα δεν είναι και ιδιαίτερα συμβατή με το αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ για ενίσχυση του συστήματος υγείας την περίοδο της δικής του διακυβέρνησης. Τι απαντάτε;

Εδώ βρίσκει εφαρμογή η λαϊκή φράση «έλα παππού μου να σου δείξω τα αμπελοχώραφά σου». Πρέπει να ξαναδούν τα στοιχεία τους στο Υπουργείο Υγείας και να σταματήσουν – θα χρησιμοποιήσω μία αδόκιμη έκφραση, αλλά έτσι είναι - να κάνουν αντιπολίτευση στην Αξιωματική Αντιπολίτευση, ενώ είναι Κυβέρνηση.

Δεν υπάρχει σοβαρός άνθρωπος σε αυτή τη χώρα που να μην αντιλαμβάνεται ότι μιλάμε για δύο διαφορετικά πολιτικά σχέδια στον χώρο της υγείας και το δικό μας σχέδιο, που στον πυρήνα του έχει το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το γνωρίζουμε καλά.

Προτεραιότητα της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2019 ήταν να διασφαλίσει την ισότιμη πρόσβαση των ανασφάλιστων στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την αποτροπή του λειτουργικού blackout στο ΕΣΥ και την αναδιοργάνωση του δημόσιου συστήματος υγείας. Αυτό το πετύχαμε, παρά το δυσχερές δημοσιονομικό πλαίσιο και παρά τους περιορισμούς σε προσλήψεις σε σχέση με τις αποχωρήσεις. Πάνω από 19.000 προσλήψεις στο ΕΣΥ (μόνιμου και επικουρικού προσωπικού), νέες δομές, νέες υπηρεσίες, ένα φιλόδοξο πρόγραμμα υλικοτεχνικής αναβάθμισης. Η αύξηση των λειτουργικών δαπανών του ΕΣΥ από το 2015 στο 2019 ήταν 718 εκατ. €. Περίπου 150 – 180 εκατ. το χρόνο.

Ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν 4,6% και έφτασε στο 5,2%, με ανάγκη βέβαια να αυξηθεί αρκετά περισσότερο για να προσεγγίσουμε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ενώ όμως η κυβέρνηση είχε ένα άλλο σχέδιο για την πολιτική υγείας στην χώρα, ζει σήμερα τον χειρότερο εφιάλτη του κάθε νεοφιλελεύθερου. Είναι αναγκασμένη, λόγω της πανδημίας, να στηριχθεί στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Ακόμη και αυτό όμως το κάνει απρόθυμα, μίζερα και με τη λογική «μιας χρήσης». Τα νούμερα προσλήψεων που ανακοινώνει το Υπουργείο Υγείας αυτή την περίοδο αφορούν όλα επικουρικό προσωπικό, άρα συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Ακόμη και αυτή την ώρα που η αξία, ο ρόλος και η αποδοχή του Εθνικού Συστήματος Υγείας δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, η Κυβέρνηση σκέφτεται την επόμενη μέρα και πιθανότατα την επανεκκίνηση του δικού της σχεδίου, που περιλαμβάνει μικρότερο ΕΣΥ, λιγότερες προσλήψεις, περισσότερο κερδοσκοπικό και ενίοτε καιροσκοπικό ιδιωτικό τομέα, κλείσιμο δομών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΤΟΜΥ).Φανταστείτε τι θα ζούσαμε τις τελευταίες εβδομάδες αν είχε προλάβει να υλοποιήσει τις περισσότερες πτυχές αυτού του σχεδίου.

Από την αρχή διαχείρισης της πανδημίας και μέσω του Παρατηρητηρίου Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ εστιάζετε στην απουσία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας από τον επιχειρησιακό σχεδιασμό του Υπουργείου για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Μόλις χθες το Υπουργείο ανακοίνωσε ένα σχέδιο ενεργοποίησης της ΠΦΥ. Αρχίζουν να εκλείπουν οι λόγοι κριτικής προς την κυβέρνηση;

Είναι γεγονός ότι η παράταξη της Νέας Δημοκρατίας έχει μία διαχρονική θα έλεγα αλλεργία στην δημόσιες δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Θυμίζω την ιστορία του 2014 όπου μέσα σε μια βδομάδα εκδιώχθηκαν χιλιάδες γιατροί από τα τότε πολυιατρεία του Ι.Κ.Α. αλλά και τις προεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης ότι θα βάλει Χ στις 127 ΤΟΜΥ, που λειτουργούσαν σε όλη τη χώρα. Είναι αλήθεια επίσης ότι ο αρχικός σχεδιασμός της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας περιλάμβανε κυρίως περιοριστικά μέτρα διασποράς του υιού και προσπάθεια αξιοποίησης του νοσοκομειακού βραχίονα του ΕΣΥ.

Αυτή η επιλογή δημιούργησε ένα κενό μεταξύ του «Μένουμε σπίτι» και του νοσοκομείου, ένα κενό ακάλυπτων υγειονομικών αναγκών, όχι μόνο για ύποπτα κρούσματα που δε χρειάζονταν νοσηλεία, αλλά πολύ περισσότερο για την συνήθη νοσηρότητα που διαχειριζόταν το σύστημα υγείας, με έμφαση στους χρόνους ασθενείς.

Σε αυτό το έλλειμμα που έχουμε επισημάνει από την αρχή της πανδημίας προσπαθήσαμε να ανταποκριθούμε ως Παρατηρητήριο Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ, με τη δημοσιοποίηση συγκεκριμένης πρότασης για την αξιοποίηση των δημόσιων δομών ΠΦΥ (Κέντρα Υγείας, ΤΟΜΥ, Περιφερειακά Ιατρεία), αλλά και ελευθεροεπαγγελματιών γιατρών.

Η κυβέρνηση λίγο μετά ανακοίνωσε τον δικό της σχεδιασμό που στην βασική φιλοσοφία ακολουθεί αρκετές από τις κατευθύνσεις της πρότασης του Παρατηρητηρίου, με δύο ωστόσο προβληματικά σημεία:

α) συνεχίζονται οι χωρίς σχέδιο μετακινήσεις γενικών γιατρών κυρίως από Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία σε νοσοκομεία, ενώ για πρώτη φορά προβλέπεται ότι και προσωπικό των ΤΟΜΥ θα μετακινηθεί σε Κέντρα Υγείας και

β) οι αρκετά ικανοποιητικές αμοιβές ιδιωτών γιατρών για παροχή υπηρεσιών στα νοσοκομεία σ’ αυτή τη φάση, πρέπει για λόγους στοιχειώδους ισοτιμίας σε σχέση με τους γιατρούς του ΕΣΥ και τους επικουρικούς γιατρούς που δίνουν τη μάχη στην «πρώτη γραμμή», να συνοδευτούν με σαφέστατη πολιτική δέσμευση της κυβέρνησης για αναβάθμιση του ειδικού ιατρικού μισθολογίου αλλά και των αμοιβών των νοσηλευτών - λοιπού προσωπικού, αμέσως μετά την εκτόνωση της υγειονομικής κρίσης.

Και για να κλείσω με μια ανάλαφρη νότα, εμείς μέχρι τώρα στο μέτωπο της υγειονομικής διαχείρισης της πανδημίας δεν κάνουμε κριτική, εμείς προσπαθούμε να βοηθήσουμε την Κυβέρνηση να κατανοήσει και να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες του δημόσιου συστήματος υγείας, που τόσο πολύ λοιδόρησε η ίδια την προηγούμενη περίοδο και τόσο πολύ χρειάζεται η κοινωνία σήμερα. Και έτσι θα συνεχίσουμε.