Κορονοϊός: Αυτά είναι τα τέσσερα «φάουλ» του ΠΟΥ

Τα λάθη και οι παραλείψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στη «μάχη» για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Προς αναθεώρηση οι πληροφορίες και οι συστάσεις του Οργανισμού για τον ιό, μετά την προτροπή ομάδας επιστημόνων.  Αυτά είναι τα τέσσερα «φάουλ» του ΠΟΥ.

Ο χειρισμός της πανδημίας του νέου κορονοϊού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας του ΠΟΥ βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο κριτικής, άλλοτε για ζητήματα που θέτουν οι επιστήμονες και άλλοτε για ζητήματα που αφορούν στον ευρύτερο ρόλο του διεθνούς φορέα.

Μία από τις πρώτες επικρίσεις προς τον ΠΟΥ ανέφερε ότι αυτός βρίσκεται

«πολύ κοντά στο Πεκίνο», όπως έχει δηλώσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, οι οποίες μάλιστα αποχώρησαν χθες, Τρίτη, από τον Οργανισμό. 

Πέραν των σχετικών δηλώσεων Τραμπ, που θα μπορούσαν να αποδοθούν ακόμη και στην ανάγκη για έναν «εξωτερικό εχθρό» ενόψει των αμερικανικών εκλογών, ερωτηματικά δημιούργησε - ήδη από τον Μάιο - δημοσίευμα του Der Spiegel το οποίο ανέφερε ότι ο ηγέτης της Κίνας Xi Jinping είχε ζητήσει από τον Γενικό Διευθυντή του ΠΟΥ, Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους, σε τηλεφωνική κλήση της 21ης Ιανουαρίου, να καθυστερήσει την έκδοση παγκόσμιας προειδοποίησης για την υγειονομική κρίση.

Ο ΠΟΥ σημείωσε, στην απάντησή του στο σχετικό ρεπορτάζ, πως η Κίνα είχε ήδη επιβεβαιώσει τη μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο - στις 20 Ιανουαρίου - και πως δεν έλαβε χώρα ποτέ τέτοια επικοινωνία μεταξύ των δύο ανδρών.

Έκτοτε, ωστόσο, οι φωνές πως ο Οργανισμός καθυστέρησε να σημάνει «συναγερμό» για την πανδημία - κάτι το οποίο συνέβη, τελικά, στις 11 Μαρτίου - έχουν αυξηθεί. 

To Associated Press, μάλιστα, ανέφερε σε εκτενές δημοσίευμά του πως «πίσω από τα παρασκήνια» οι αξιωματούχοι του ΠΟΥ βρέθηκαν αντιμέτωποι με σημαντικές καθυστερήσεις στην επικοινωνία κρίσιμων πληροφοριών από την Κίνα, γεγονός που είχε προκαλέσει εκνευρισμό στη Γενεύη.

Η ύποπτη εταιρεία που «παρέσυρε» ΠΟΥ και κράτη

Στις αρχές του περασμένου μήνα αλγεινές εντυπώσεις προκάλεσε και η δράση της Surgisphere, μιας μικρής αμερικανικής εταιρείας, που δίνοντας στοιχεία σε ερευνητές οδήγησε σε αλλαγή της πολιτικής στη διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού, τόσο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας όσο και σε κράτη, όπως ανέφερε ο Guardian. 

Σύμφωνα με την εφημερίδα, η εταιρεία παρείχε στους ερευνητές τα στοιχεία που έδειξαν ως επικίνδυνη τη χρήση της υδροξυχλωροκίνης, στοιχεία που αξιοποίησε μάλιστα η ιατρική επιθεώρηση The Lancet, με τη μεθοδολογία των ερευνητών να προκαλεί από την αρχή ενστάσεις.

Το ρεπορτάζ αποκάλυψε ότι η εταιρεία με έδρα τις ΗΠΑ, στους υπαλλήλους της οποίας φαίνεται να συμπεριλαμβάνεται ένας συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας καθώς και ένα μοντέλο για περιεχόμενο που απευθύνεται μόνο σε ενήλικες, παρείχε στοιχεία σε πολυάριθμες μελέτες πάνω στην Covid-19, αλλά έχει αποτύχει στο να εξηγήσει επαρκώς τα δεδομένα ή την μεθοδολογία που ακολούθησε.

Σε κάθε περίπτωση, οι συγκεκριμένες μελέτες προκάλεσαν αλλαγές στα υγειονομικά πρωτόκολλα σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, μεταξύ άλλων, και προβλημάτισαν ιδιαίτερα την κοινή γνώμη για τον τρόπο - ή την ευκολία - με τον οποίο ο ΠΟΥ εμφανίστηκε να «παρασύρθηκε».

Διαφωνία λοιμωξιολόγων για τη μεταδοτικότητα του ιού

Τον Ιούνιο, εξάλλου, ο ΠΟΥ συγκέντρωσε ακόμη και τα «πυρά» λοιμωξιολόγων μετά τη δήλωση της επιδημιολόγου Μαρία βαν Κέρκοβ του Παγκόσμιου Οργανισμού ότι η μετάδοση του κορονοϊού από ασυμπτωματικούς φορείς είναι «πολύ σπάνια».

«Εξεπλάγην πολύ από την δήλωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας», είχε σημειώσει την επομένη της παραπάνω αναφοράς ο Λίαμ Σμιθ (Liam Smeeth), καθηγητής κλινικής επιδημιολογίας στο London School of Hygiene and Tropical Medicine, προσθέτοντας ότι δεν έχει δει τα δεδομένα στα οποία βασίζεται η δήλωση της Μαρία βαν Κέρκοβ. «Αντιβαίνει στις μέχρι σήμερα διαπιστώσεις μου από την επιστήμη, σύμφωνα με τις οποίες οι ασυμπτωματικοί άνθρωποι - που δεν εμφανίζουν ποτέ συμπτώματα - και οι προσυμπτωματικοί αποτελούν σημαντική πηγή μόλυνσης των άλλων».

Ο Λίαμ Σμιθ και άλλοι επιστήμονες ανέφεραν, επίσης, πως η κατανόηση των κινδύνων μόλυνσης μεταξύ ανθρώπων με ελαφρά ή καθόλου συμπτώματα είναι κρίσιμη καθώς οι κυβερνήσεις αρχίζουν να χαλαρώνουν τα μέτρα του lockdown που έχουν επιβάλει στην προσπάθεια ελέγχου της εξάπλωσης της επιδημίας και προοδευτικά να τα αντικαθιστούν με συστήματα ιχνηλάτησης και απομόνωσης. «Αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις στα μέτρα ιχνηλάτησης/εντοπισμού/απομόνωσης που εισάγονται σε πολλές χώρες», δηλώνει ο Μπαμπάκ Τζαβίντ (Babak Javid), σύμβουλος για τις Λοιμώδεις Νόσους του Cambridge University Hospitals.

Από την Ελλάδα ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Νίκος Σύψας Νίκος Σύψας σημείωσε επίσης πως ο ΠΟΥ έχει κάνει πολλά λάθη όσον αφορά τα στοιχεία για τον κορονοϊό και το ένα από αυτά ήταν αυτό με τους ασυμπτωματικούς ασθενείς. Διευκρίνισε, δε, ότι οι προσυμπτωματικοί και οι ασυμπτωματικοί μεταδίδουν κανονικά τον ιό.

Αργότερα, η Κέρκοβ προχώρησε σε διευκρινιστικές δηλώσεις υπογραμμίζοντας πως μερικοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν συμπτώματα, αλλά μπορούν ακόμα να μολύνουν άλλους.

Διασπορά και μέσω αέρα

Παράλληλα, ορισμένοι ειδικοί επικρίνουν τον ΠΟΥ για την «αργή» έκδοση οδηγιών σχετικά με τον κορονοϊό.

239 επιστήμονες από 32 διαφορετικές χώρες δημοσίευσαν μάλιστα μια ανοιχτή επιστολή προς τον οργανισμό ζητώντας του να ενημερώσει τις πληροφορίες του για τον ιό, με τους συντάκτες της να ανησυχούν για τυχόν υποβάθμιση του κινδύνου πως ο κορονοϊός ίσως να μεταφέρεται μέσω αέρος.

Σε συνέχεια αυτών των παρατηρήσεων ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παραδέχθηκε μόλις χθες πως «προκύπτουν αποδείξεις» σχετικά με τη διασπορά του νέου κορονοϊού μέσω του αέρα. Εξυπακούεται πως η μετάδοση μέσω αέρος, εφόσον αποδειχθεί, θα μπορούσε να έχει ευρείες συνέπειες στη συνολική αντιμετώπιση της κρίσης.

Ωστόσο, επτά μήνες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, απαιτείται περισσότερη έρευνα για τον ακριβή τρόπο με τον οποίο εξαπλώνεται ο ιός, όπως ανέφεραν οι ειδικοί του ΠΟΥ την Τρίτη.