Τι γινόταν αν είχες διαφορετικό χρώμα από τους αρχαίους Ρωμαίους στην αρχαία Ρώμη;

10:57 10/4/2025 - Πηγή: Sportime

Η Ρώμη δεν ήταν ποτέ άσπρη. Ήταν μια τεράστια αυτοκρατορία που απλωνόταν από τη Σκοτία μέχρι τη Σαχάρα. Οι Ρωμαίοι έβλεπαν καθημερινά ανθρώπους με δέρμα πιο σκούρο ή πιο ανοιχτό από το δικό τους. Αλλά δεν τους ένοιαζε όπως θα μας ένοιαζε σήμερα.

Αν ήσουν μαύρος ή σκουρόχρωμος στην αρχαία Ρώμη, δεν σημαίνει ότι σε έβλεπαν ως κατώτερο. Σημασία είχε αν ήσουν πολίτης, δούλος, ελεύθερος ή πλούσιος. Όχι αν ήσουν λευκός ή μαύρος. Η Ρώμη ήταν ταξική, όχι φυλετική.

Υπάρχουν

αγάλματα, τοιχογραφίες και μωσαϊκά που δείχνουν ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής με ρόλους κάθε είδους: υπηρέτες, μουσικοί, στρατιώτες, ακόμα και πολιτικούς. Η εμφάνιση μπορεί να σχολιαζόταν — τα σγουρά μαλλιά, τα χαρακτηριστικά του προσώπου — αλλά κανείς δεν πίστευε ότι κάποιος ήταν “λιγότερο άνθρωπος” λόγω χρώματος.

Ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος καταγόταν από τη Βόρεια Αφρική. Διοικητές, έμποροι, διανοούμενοι από την Αίγυπτο, την Καρχηδόνα ή την Αιθιοπία είχαν θέση στη ρωμαϊκή κοινωνία. Όχι επειδή είχαν το “σωστό” χρώμα, αλλά επειδή είχαν χρήμα, μόρφωση ή εξουσία.

Αν ήσουν σκούρος και φτωχός, μπορεί να κατέληγες δούλος. Αλλά το ίδιο ίσχυε αν ήσουν ξανθός και φτωχός από τη Γαλατία. Η δουλεία δεν είχε φυλετική βάση. Είχε βάση την ήττα, τη σύλληψη, την αγοραπωλησία. Το χρώμα ήταν αδιάφορο. Η μοίρα, όχι.

Ακόμα και οι ερωτικές σχέσεις δεν περιορίζονταν από το χρώμα. Ρωμαίοι ποιητές έγραψαν για Αιθιοπες εταίρες, για σκλάβες από τη Νουβία, για εξωτικά κάλλη που γοήτευαν. Το διαφορετικό προκαλούσε περιέργεια, όχι απέχθεια. Η Ρώμη ήξερε να κατακτά, όχι να απομονώνει.

Η έννοια της “φυλής” όπως τη γνωρίζουμε σήμερα — η συσχέτιση χρώματος με αξία, νοημοσύνη, ή ανθρωπιά — δεν υπήρχε στη Ρώμη. Ήταν μια κοινωνία σκληρή, αλλά όχι ρατσιστική με τον σημερινό τρόπο. Κι αυτό κάνει την ερώτηση ακόμη πιο δυνατή: μήπως κάποια πράγματα πήγαν προς τα πίσω αντί για μπροστά;

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords