Θα βγάλω σπυράκια αν μετρήσω τα άστρα;

Ένα ζεστό καλοκαιρινό βράδυ, ξαπλωμένος κάτω από τον έναστρο ουρανό, μετράς τα αστέρια ένα-ένα. Και ξαφνικά, μια φωνή από τα παιδικά σου χρόνια αντηχεί στο μυαλό σου: “Μην μετράς τα άστρα! Θα βγάλεις σπυράκια!”. Μια φράση τόσο παράξενη και ταυτόχρονα τόσο γνώριμη. Πώς είναι δυνατόν κάτι τόσο όμορφο, όπως το να κοιτάς τον ουρανό, να έχει μια τόσο… απρόσμενη συνέπεια;

Οι παλιότερες γενιές μεγάλωσαν με αυτή τη δοξασία. Οι γιαγιάδες και οι παππούδες την έλεγαν με σιγουριά, σχεδόν σαν προειδοποίηση. Αν τολμούσες να ρωτήσεις “γιατί;”, η απάντηση ήταν αόριστη, αλλά το ύφος σοβαρό. Κανείς δεν

ήξερε ακριβώς πώς λειτουργεί αυτός ο περίεργος “κανόνας”, αλλά κανείς δεν ήθελε να ρισκάρει. Στην πραγματικότητα, αυτή η φράση έχει ρίζες σε πολύ παλιές λαϊκές παραδόσεις, όπου το άγνωστο και το ανεξήγητο έπρεπε να ντυθούν με μυστήριο και να γίνουν κανόνες που μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά.

Μια θεωρία λέει ότι όλα ξεκίνησαν ως ένας έξυπνος τρόπος για να αποτρέψουν τα παιδιά από το να μένουν έξω μέχρι αργά. Παλιά, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς θερμάστρες και με τον κίνδυνο των κρυολογημάτων πάντα υπαρκτό, η νύχτα μπορούσε να είναι επικίνδυνη. Οι γονείς χρειαζόταν έναν γρήγορο και πειστικό τρόπο για να τα στείλουν στο κρεβάτι. “Θα βγάλεις σπυράκια” ακούγεται αρκετά τρομακτικό για να πειθαρχήσει ένα παιδί χωρίς πολλές ερωτήσεις.

Μια άλλη εκδοχή συνδέεται με τη δεισιδαιμονία και την πίστη ότι η υπερβολική ενασχόληση με τον ουρανό μπορεί να φέρει κακή τύχη. Σε πολλές παραδόσεις, το “επίμονο βλέμμα” – είτε σε κάποιον άνθρωπο είτε στον ουρανό – θεωρούνταν ότι μπορεί να τραβήξει ανεπιθύμητη ενέργεια. Ίσως η ιδέα ότι αν κοιτάς τα αστέρια και τα μετράς, κάτι “θα εμφανιστεί στο πρόσωπό σου” να ήταν μια συμβολική προειδοποίηση για να μην προκαλείς τη μοίρα.

Αν αναζητήσουμε κάποια επιστημονική βάση, δεν υπάρχει καμία σύνδεση ανάμεσα στα σπυράκια και το μέτρημα των άστρων. Τα σπυράκια προκαλούνται από ορμονικές αλλαγές, βακτήρια και λιπαρότητα του δέρματος, όχι από το βλέμμα μας στον ουρανό. Η μόνη λογική εξήγηση είναι ότι αν κάποιος ξενυχτάει κοιτώντας ψηλά για πολύ ώρα, η αϋπνία και η κόπωση μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του δέρματος. Αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με τα άστρα – έχει να κάνει με την έλλειψη ύπνου.

Η αλήθεια είναι πως σήμερα μπορούμε να μετράμε όσα άστρα θέλουμε, χωρίς κανένα φόβο. Όμως, υπάρχει κάτι μαγικό σε αυτή την παλιά δοξασία. Είναι ένας από τους μικρούς θρύλους της καθημερινότητας που μας συνδέει με το παρελθόν, με τις γενιές που έβλεπαν τον κόσμο με έναν πιο μυστηριώδη τρόπο. Μπορεί να είναι μύθος, αλλά είναι και μια υπενθύμιση ότι κάποτε, οι άνθρωποι έβρισκαν τρόπους να εξηγήσουν το ανεξήγητο με φαντασία. Και ίσως, το να πιστεύουμε λίγο στη μαγεία, ακόμα και αν ξέρουμε την αλήθεια, να είναι κάτι που αξίζει να κρατήσουμε.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Keywords
Τυχαία Θέματα