Πριν τη Σπιναλόγκα, τους είχαν εκεί τους λεπρούς μέσα σε σπηλιές, έφτιαξαν εκκλησία και επιβίωναν μόνοι, στιγματισμένοι και ξεχασμένοι.

23:51 19/6/2025 - Πηγή: Sportime

Στα μέσα του 18ου αιώνα, πολύ πριν γίνει γνωστή η Σπιναλόγκα ως το νησί των λεπρών, υπήρχε μια συνοικία λίγο έξω από τα τείχη του Χάνδακα, που οι Κρητικοί την έλεγαν «Μεσκινιά». Ήταν ο τόπος που σιωπηλά έκρυβε όσα δεν ήθελε να βλέπει η κοινωνία. Οι λεπροί, εκδιωγμένοι από την πόλη, ζούσαν κυριολεκτικά μέσα σε σπηλιές. Δεν ήταν απομονωμένοι κάπου μακριά. Ήταν εκεί. Δίπλα στα τείχη.

Στον Χάνδακα, μετά από εντολή των Οθωμανικών αρχών το 1717, οι λεπροί υποχρεώθηκαν να απομακρυνθούν

από το εσωτερικό της πόλης. Περνούσαν την πύλη που ονομάστηκε «Λαζαρέτο», για να καταλήξουν σε μια χαράδρα έξω από τα τείχη. Εκεί βρίσκονταν παλιά χωριά που είχαν εγκαταλείψει οι Βενετοί και μετά οι Τούρκοι. Εκεί βρέθηκαν σπηλιές που έγιναν σπίτια, πηγάδια που έγιναν πηγή ζωής και μια ζωή που έγινε θυσία.

Οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί κυκλοφορούσαν με κουδούνια κρεμασμένα στα ρούχα τους. Έπρεπε να προειδοποιούν τους άλλους να μην πλησιάζουν. Τα προϊόντα τους δεν επιτρεπόταν να πωλούνται στην πόλη. Κάθε προσπάθεια επιβίωσης ήταν φιλτραρισμένη μέσα από τον φόβο της ασθένειας. Από το 1852, ο Οθωμανός διοικητής διέταξε να τους δίνουν μια οκά ψωμί τη μέρα για να ζήσουν. Μια βρύση τοποθετήθηκε μόλις το 1890.

Ο οικισμός τους ήταν παράλληλα φυλακή και καταφύγιο. Μπορούσαν να παντρεύονται μεταξύ τους. Τα παιδιά τους, ακόμα κι αν γεννιούνταν υγιή, δεν μπορούσαν να φύγουν. Η σφραγίδα του στιγματισμού ήταν πιο ισχυρή από κάθε ιατρική γνωμάτευση. Το 1852, η απογραφή έδειξε πως ζούσαν εκεί 119 άνθρωποι. Εννέα από αυτούς δεν έπασχαν από λέπρα.

Σε μια από τις σπηλιές έφτιαξαν εκκλησία. Την αφιέρωσαν στην Παναγία τη Χρυσοπηγή. Ο πρώτος παπάς ήταν κι αυτός λεπρός. Έψαλε μόνος, έκρυβε τον πόνο του πίσω από το ράσο, και έκανε θεία λειτουργία για μια κοινότητα που η υπόλοιπη πόλη είχε ξεγράψει.

Αυτή η συνοικία, γνωστή τότε ως Μαρουλάς, έζησε για δεκαετίες. Η λειτουργία της Σπιναλόγκα το 1903 έβαλε τέλος σε αυτή την εσωτερική εξορία. Σήμερα, εκεί που βρίσκονταν οι σπηλιές των λεπρών, υψώνεται η συνοικία της Χρυσοπηγής, κι οι περισσότεροι κάτοικοί της αγνοούν πως περπατούν πάνω σε μια ξεχασμένη τραγωδία.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords