Πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας αν δεν είχαμε φρύδια;

Σε μια πρώτη ματιά, τα φρύδια μπορεί να μοιάζουν με μια διακοσμητική λεπτομέρεια του προσώπου, ένα στοιχείο που απασχολεί περισσότερο τη μόδα και την αισθητική παρά τη βιολογία. Όμως αν κάποιος σταματήσει και φανταστεί πώς θα ήταν το ανθρώπινο πρόσωπο χωρίς φρύδια, θα ανακαλύψει ότι δεν πρόκειται απλώς για τρίχες πάνω από τα μάτια. Τα φρύδια παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας, στη λειτουργία του σώματος, στην επικοινωνία, στην ταυτότητα. Η απουσία τους δεν θα ήταν απλώς ένα αισθητικό κενό, αλλά μια πραγματική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και βιώνουμε τον κόσμο.

Το

πρώτο και πιο βασικό χαρακτηριστικό των φρυδιών είναι η προστατευτική τους λειτουργία. Το τόξο που σχηματίζουν πάνω από τα μάτια είναι σχεδιασμένο εξελικτικά ώστε να κατευθύνει τον ιδρώτα, το νερό της βροχής και τη σκόνη μακριά από τον οφθαλμικό βολβό. Σε ζεστά κλίματα ή κατά τη διάρκεια σωματικής κόπωσης, τα φρύδια λειτουργούν σαν φυσικά αυλάκια που εμποδίζουν την υγρασία να μπει στα μάτια, διατηρώντας την όραση καθαρή και τον άνθρωπο σε ετοιμότητα. Αν δεν υπήρχαν, η ανάγκη για συνεχές σκούπισμα του μετώπου θα γινόταν βασανιστική και ο κίνδυνος για ερεθισμό ή ατυχήματα μεγαλύτερος.

Πέρα από τη λειτουργία τους στην προστασία, τα φρύδια αποτελούν μια από τις πιο εκφραστικές περιοχές του προσώπου. Ένα ελαφρύ σήκωμα ή σμίξιμό τους μπορεί να δηλώσει απορία, θυμό, ειρωνεία, λύπη ή έκπληξη, χωρίς να ειπωθεί ούτε μια λέξη. Οι άνθρωποι βασίζονται στα φρύδια για να αποκωδικοποιήσουν τα συναισθήματα των άλλων. Σε πειράματα όπου αφαιρούνται τα φρύδια από φωτογραφίες προσώπων, οι συμμετέχοντες δυσκολεύονται δραματικά να καταλάβουν τι νιώθουν αυτοί που απεικονίζονται. Χωρίς φρύδια, η ανθρώπινη έκφραση γίνεται φτωχότερη και η επικοινωνία λιγότερο ακριβής.

Η συμβολή των φρυδιών στην αναγνώριση προσώπων είναι εξίσου κρίσιμη. Σε μια μελέτη του MIT, οι συμμετέχοντες δυσκολεύονταν περισσότερο να αναγνωρίσουν διασημότητες από φωτογραφίες χωρίς φρύδια, παρά από φωτογραφίες χωρίς μάτια. Το φρύδι λειτουργεί σαν οπτικό πλαίσιο, σαν σημείο αναφοράς γύρω από το οποίο οργανώνεται το υπόλοιπο πρόσωπο. Αν η ανθρωπότητα είχε εξελιχθεί χωρίς φρύδια, το πρόσωπό μας θα έπρεπε να αναπροσαρμόσει τη δομή του ώστε να διατηρηθεί η αναγνωρισιμότητα – ίσως με έντονες ρυτίδες, πιο σκούρα οστά ή άλλο τύπο εξωτερικού σημαδιού.

Τα φρύδια έχουν επίσης εξελικτική σημασία στην κοινωνική ιεραρχία και τη σεξουαλική επιλογή. Στην πορεία της εξέλιξης, οι άνθρωποι άρχισαν να δίνουν σημασία σε λεπτές εκφράσεις του προσώπου, προκειμένου να επιλέγουν συντρόφους ή να εντοπίζουν απειλές. Ένα ζευγάρι καλοσχηματισμένα φρύδια μπορεί να σηματοδοτεί υγεία, ισορροπία ορμονών ή ακόμα και αυτοπεποίθηση. Αν δεν υπήρχαν καθόλου φρύδια, οι άνθρωποι θα έπρεπε να βασιστούν σε άλλα σημεία του προσώπου για να αντλούν τα ίδια κοινωνικά και βιολογικά σήματα – κάτι που θα μπορούσε να έχει αλλάξει την ίδια την πορεία της κοινωνικής μας συμπεριφοράς.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Keywords
Τυχαία Θέματα