Πώς η Πρωτομαγιά έγινε εργαλείο προπαγάνδας στον Ψυχρό Πόλεμο

11:29 28/4/2025 - Πηγή: Sportime

Το ημερολόγιο έγραφε 1η Μαΐου και σε κάθε γωνιά του πλανήτη, η μέρα αυτή είχε διαφορετικό πρόσωπο. Στην καπιταλιστική Δύση, την έβλεπαν με καχυποψία ή και αδιαφορία. Στον ανατολικό κόσμο, όμως, έγινε σύμβολο υπερηφάνειας, δύναμης και ισχύος. Η Πρωτομαγιά μετατράπηκε σε ένα από τα πιο δυνατά εργαλεία προπαγάνδας στον Ψυχρό Πόλεμο.

Στη

Σοβιετική Ένωση, κάθε Πρωτομαγιά χτυπούσαν τα τύμπανα της επίδειξης. Τεράστιες παρελάσεις, ατελείωτες φάλαγγες στρατιωτών και επιβλητικοί πύραυλοι περνούσαν μπροστά από το Κρεμλίνο. Δεν ήταν απλά γιορτή των εργατών. Ήταν μια προσεκτικά σκηνοθετημένη επίδειξη δύναμης απέναντι στη Δύση. Οι εικόνες ταξίδευαν σε όλο τον κόσμο, δείχνοντας ότι η σοσιαλιστική μηχανή ήταν ασταμάτητη.

Στην Ανατολική Γερμανία, στην Πολωνία, στη Βουλγαρία και σε όλες τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας, η Πρωτομαγιά έγινε επίσημο θέαμα. Οι κυβερνήσεις διοργάνωναν τεράστιες πορείες με κόκκινες σημαίες, πορτρέτα ηγετών και συνθήματα που έφταναν ως τις αυλές των εργοστασίων. Η εργατική τάξη παρουσιαζόταν σαν ενωμένη, αήττητη και πρόθυμη να θυσιαστεί για το κοινό καλό.

Στην αντίπερα όχθη, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες κοίταζαν με ανησυχία αυτές τις εικόνες. Η Πρωτομαγιά θεωρήθηκε συχνά ως ενοχλητικό υπενθύμισμα της “κόκκινης απειλής”. Σε απάντηση, πολλά κράτη τόνισαν την Πρωτομαγιά όχι ως μέρα των εργατών, αλλά ως μέρα ανοιξιάτικης χαράς ή καθιέρωσαν άλλες εορτές για να σβήσουν το σοσιαλιστικό της χαρακτήρα.

Ακόμα και στην Ελλάδα, στα χρόνια του Εμφυλίου και της μετέπειτα αντικομμουνιστικής εποχής, η Πρωτομαγιά έφερε ένα αμήχανο φορτίο. Άλλοτε γιορταζόταν συγκρατημένα, άλλοτε επιχειρούσαν να την αγνοήσουν τελείως. Το τιμημένο 8ωρο μετατράπηκε σε σημείο έντασης, σε μια μάχη για το ποιος έχει το δικαίωμα να επικαλείται τη λέξη “εργάτης”.

Στην Κούβα του Φιντέλ Κάστρο, η Πρωτομαγιά έγινε σχεδόν θρησκευτική τελετή. Εκατομμύρια κατέκλυζαν τις πλατείες, υψώνοντας πανό που δήλωναν αφοσίωση στην επανάσταση. Το μήνυμα ήταν σαφές: οι εργάτες δεν ζητούσαν πλέον δικαιώματα, τα είχαν κερδίσει. Και τα υπερασπίζονταν με κάθε τρόπο.

Η Πρωτομαγιά, που ξεκίνησε από αιματηρές εξεγέρσεις στο Σικάγο του 19ου αιώνα, πέρασε μέσα από τις μυλόπετρες του Ψυχρού Πολέμου και βγήκε αλλαγμένη. Από μέρα μνήμης έγινε μέρα ισχύος. Από ημέρα διεκδικήσεων έγινε εργαλείο πολιτικού θεάματος. Κάθε παρέλαση, κάθε πυραυλοφόρο όχημα, κάθε πορτρέτο του Λένιν και του Στάλιν, ήταν ένα μήνυμα: το δικό μας σύστημα νικά.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords