Ποια είναι τα 400 που έχει κάποιος που τα έχει τετρακόσια; Πώς προέκυψε αυτή η φράση;

01:10 26/3/2025 - Πηγή: Sportime

Στην Ελλάδα, αν πεις για κάποιον ότι “τα έχει τετρακόσια”, εννοείς ότι είναι ξύπνιος, παρατηρητικός, με αντίληψη, με μυαλό κοφτερό σαν ξυράφι. Κι όμως, η έκφραση αυτή, που ακούγεται τόσο καθημερινή, έχει μέσα της μια πολύ συγκεκριμένη, παλιομοδίτικη, ζυγισμένη ρίζα. Κυριολεκτικά. Γιατί τα τετρακόσια είναι… δράμια.

Το δράμι ήταν μονάδα βάρους. Μικρή, πρακτική, χρήσιμη. Πριν μπούμε στα κιλά, τα γραμμάρια και τα λίτρα, η γιαγιά σου, ο παππούς σου, ο μανάβης και ο μπακάλης σου, μετρούσαν τα πάντα σε δράμια και οκάδες. Μια

οκά είχε μέσα της 400 δράμια. Δηλαδή γύρω στα 1.280 γραμμάρια. Αλλά το 400 κόλλησε σαν νούμερο. Ήταν πλήρες, στρογγυλό, απόλυτο. Όποιος είχε “όλα του τα δράμια”, δεν του έλειπε τίποτα. Ήταν… πλήρης. Άρα και ξύπνιος.

Με τον καιρό, το δράμι εξαφανίστηκε απ’ τις ζυγαριές αλλά όχι απ’ το λεξιλόγιο. Κι όταν λες “δεν έχει δράμι μυαλό”, το λες με την ίδια λογική. Του λείπουν τα βασικά. Σαν να λέμε: αυτός ο εγκέφαλος είναι μισοάδειος, του λείπουν δράμια. Δεν τα έχει όλα του τα 400. Αντίθετα, όποιος τα έχει τετρακόσια, είναι λες κι έχει μια οκά γεμάτη καθαρό, λειτουργικό, καλοζυγισμένο μυαλό.

Δεν είναι μόνο ελληνική ιδιοτροπία αυτό. Σε πολλές γλώσσες, το μυαλό και η εξυπνάδα μετριούνται με φανταστικές μονάδες. Αλλά στην ελληνική, η χρήση του εμπορικού συστήματος μέτρησης για να δείξει τη διανοητική επάρκεια είναι μοναδική. Η έκφραση έγινε τόσο οικεία, ώστε οι περισσότεροι την επαναλαμβάνουν χωρίς να ξέρουν καθόλου τι είναι αυτό το 400.

Το αστείο είναι ότι το νούμερο δεν προέκυψε συμβολικά. Δεν είναι σαν το 666 ή το 13. Είναι κυριολεκτικό. Εδώ δεν μιλάμε για μυστικισμό ή σύμβολα. Μιλάμε για κανονική μονάδα μέτρησης που ήταν μέρος της ζωής, της καθημερινής οικονομίας. Έτσι, το “τα έχει 400” σημαίνει απλώς ότι “τα έχει όλα του στη θέση τους”. Όχι μυστήριο, όχι φιλοσοφία. Ζύγισμα.

Κι αν αναρωτιέσαι γιατί όχι 500 ή 1000, η απάντηση είναι ότι η οκά καθόρισε τη μονάδα πληρότητας. Μια οκά ήταν ο βασιλιάς των μέτρων στο παζάρι, στη λαϊκή, στο σπίτι. Αν η οκά είχε 400 δράμια, τότε το 400 έγινε και η απόλυτη μονάδα πληρότητας. Γι’ αυτό και έμεινε η φράση: αυτός τα έχει 400. Δηλαδή, είναι γεμάτος, ακέραιος, σε φόρμα. Είναι αυτός που, όπως θα έλεγε κι ο μπακάλης του 1950, “δεν του λείπει γραμμάριο”.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords