Ονειρεύτηκε ένα φίδι που έτρωγε την ουρά του. Όταν ξύπνησε, είχε αλλάξει για πάντα τη Χημεία

12:22 2/5/2025 - Πηγή: Sportime

Ήταν 1890 όταν ο Αουγκούστ Κεκουλέ αποκάλυψε κάτι που θα έκανε κάθε σημερινό επιστήμονα να ανατριχιάσει: ότι η πιο σημαντική χημική ανακάλυψη της εποχής του τού ήρθε στον ύπνο. Δεν κρατούσε μολύβι. Δεν είχε εργαστήριο μπροστά του. Το μόνο που είχε ήταν ένα όνειρο με ένα φίδι που έτρωγε την ουρά του — το αρχέγονο σύμβολο του ουροβόρου.

Το 1865 είχε ήδη προτείνει ότι το μόριο του βενζολίου έχει κυκλική δομή, κάτι πρωτοφανές τότε. Οι επιστήμονες δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί το βενζόλιο είχε τέτοια σταθερότητα, αφού όλες οι γνωστές οργανικές ενώσεις χτίζονταν γραμμικά

ή με διακλαδώσεις. Ο Κεκουλέ είχε όμως αυτή την παράξενη εσωτερική βεβαιότητα — και αργότερα παραδέχτηκε δημόσια πού βασίστηκε.

Ονειρεύτηκε χορευτικά άτομα να γυρίζουν το ένα γύρω από το άλλο, να στροβιλίζονται, μέχρι που ξαφνικά μεταμορφώθηκαν σε φίδι. Το φίδι αυτό έστρεψε το κεφάλι του και άρπαξε την ίδια του την ουρά. Ο Κεκουλέ πετάχτηκε από τον ύπνο του. Είχε δει τον κυκλικό δεσμό. Το δαχτυλίδι του βενζολίου. Αυτό που σήμερα μαθαίνουμε στα σχολεία ως τη βάση της οργανικής χημείας.

Η επιστημονική κοινότητα της εποχής σοκαρίστηκε — όχι μόνο από την ιδέα της κυκλικής δομής αλλά και από το γεγονός ότι ένας σοβαρός επιστήμονας τόλμησε να πει ότι του “το έδειξε” το υποσυνείδητο. Όμως δεν ήταν ο μόνος. Ο Ντιμίτρι Μεντελέεφ είπε ότι είδε σε όνειρο τον περιοδικό πίνακα. Ο Νεύτων είχε οράματα με φώτα και χρώματα. Και ο Πωλ ΜακΚάρτνεϊ είδε τη μελωδία του «Yesterday» στο όνειρό του, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

Η εικόνα του ουροβόρου δεν ήταν τυχαία. Είναι ένα από τα παλιότερα σύμβολα του κόσμου, συνδέεται με το άπειρο, τον κύκλο της ζωής, την επιστροφή, το αέναο. Και για τον Κεκουλέ ήταν κάτι παραπάνω από έμπνευση — ήταν αποκάλυψη.

Η ανακάλυψή του αυτή, που εκ πρώτης όψεως φαινόταν παραμυθένια, άλλαξε όλη την κατανόηση της οργανικής χημείας. Σήμερα, οι αρωματικές ενώσεις που βασίζονται στη δομή του βενζολίου υπάρχουν παντού: στα φάρμακα, στα χρώματα, στα πλαστικά, στα αρώματα. Κάθε φορά που μυρίζεις ένα λουλούδι ή βάζεις άρωμα, κουβαλάς μια ιδέα που ήρθε από έναν Γερμανό επιστήμονα και ένα όνειρο γεμάτο φίδια.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords