Ο λόγος που η σκάλα σου είναι δεξιόστροφη και όχι αριστερόστροφη έχει να κάνει με τον Μεσαίωνα και τα κάστρα.

Δεν έχεις ανέβει ποτέ σκάλα σκεπτόμενος προς ποια κατεύθυνση στρίβει. Κι όμως, σχεδόν πάντα, όταν ανεβαίνεις μια σπειροειδή σκάλα, στρίβεις δεξιά. Η φορά είναι δεξιόστροφη. Ανεβαίνεις γυρνώντας σαν το ρολόι. Δεν είναι σύμπτωση. Δεν είναι εργονομία. Είναι κάτι που ξεκίνησε πριν από χίλια χρόνια, σε πέτρινα κάστρα γεμάτα πανοπλίες και σπαθιά.

Στον Μεσαίωνα, η άμυνα ενός κάστρου ήταν ζήτημα ζωής. Οι ελικοειδείς σκάλες, αυτές που ένωνε τους ορόφους των πύργων, δεν χτίζονταν τυχαία. Οι αρχιτέκτονες τους έδιναν δεξιόστροφη φορά για έναν συγκεκριμένο

λόγο: οι περισσότεροι άνθρωποι ήταν δεξιόχειρες. Και αυτό είχε πολεμική σημασία.

Αν είσαι δεξιόχειρας και ανεβαίνεις μια δεξιόστροφη σκάλα, ο εσωτερικός τοίχος είναι στα δεξιά σου. Δύσκολα κρατάς σπαθί, δεν έχεις χώρο να χτυπήσεις. Αν όμως την κατεβαίνεις, έχεις το εξωτερικό άνοιγμα στα δεξιά σου και περισσότερο χώρο για να κρατήσεις όπλο και να αμυνθείς. Με άλλα λόγια, η σκάλα ευνοούσε τον αμυνόμενο — όχι τον εισβολέα.

Αυτός ο απλός σχεδιασμός μπορούσε να γείρει την πλάστιγγα σε μια πολιορκία. Το κάστρο έδινε πλεονέκτημα σε όποιον το υπερασπιζόταν. Και το έκανε ακόμα και με τα σκαλοπάτια του. Δεν είναι τυχαίο ότι κάποια κάστρα είχαν αριστερόστροφες σκάλες — όταν ο άρχοντας ήταν αριστερόχειρας.

Το πιο εντυπωσιακό; Παρόλο που ζούμε σε εποχές χωρίς ιππότες και επιδρομές, η δεξιόστροφη φορά στις σκάλες συνεχίστηκε. Από τα κάστρα πέρασε στις εκκλησίες, από τις εκκλησίες στις επαύλεις, κι από τις επαύλεις στα διαμερίσματα του 21ου αιώνα.

Μπορεί να μην είναι όλες οι σκάλες έτσι σήμερα — αλλά οι περισσότερες ακολουθούν ακόμα αυτό το μοτίβο.
Κι έτσι, χωρίς να το ξέρεις, ανεβαίνεις κάθε μέρα μια σκάλα σχεδιασμένη για μάχη.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Keywords
Τυχαία Θέματα