Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις: Η παράξενη σχέση τους
Μίκης Θεοδωράκης και Μάνος Χατζιδάκις σημάδεψαν τον ελληνικό πολιτισμό τα τελευταία 70 χρόνια, με τη σχέση τους να περνάει από πολλά στάδια, αλλά εν τέλει να καταλήγει να είναι σχέση σεβασμού, αλληλοεκτίμησης και αληθινής φιλίας.
Πλέον οι δύο σπουδαίοι δημιουργοί θα τα λένε για πάντα στον παράδεισο όπου έχουν την ευκαιρία να φτιάξουν νέες μοναδικές μελωδίες…
Μίκης Θεοδωράκης: Τι έχει πει για τον Μάνο Χατζιδάκι
«Για τον Μάνο Χατζιδάκι μου είναι αδύνατον να μιλήσω αντικειμενικά . Σπάνια αρνήθηκα τόσο πολύ, αλλά και θαύμασα ακόμα πιο πολύ έναν άνθρωπο.
Συναντηθήκαμε για
«Σχεδόν όλος ο κόσμος μας ταυτίζει. Τουλάχιστον ως μουσικούς. Και όμως η αντίθεση μας ειδικά ως προς τη μουσική υπήρξε ριζική. Εγώ ξεκίνησα με τη φιλοδοξία να γίνω κάποτε συμφωνιστής. Εκείνος κατέληξε να ερμηνεύει και μάλιστα με ένα δικό του μουσικό συγκρότημα, συμφωνικά έργα. Εγώ δεν εμπιστευόμουν την έμπνευση, αλλά εργάσθηκα σκληρά για να αποκτήσω τεχνική, εκείνος απολάμβανε τη ζωή του και εμπιστευόταν το ένστικτο και την ιδιοφυΐα του».
«Αλλά και σε σχέση με τη λαϊκή μας μουσική -ανεξαρτήτως του αποτελέσματος- οι αντιλήψεις και οι πρακτικές μας ήσαν εντελώς αντίθετες. Και νομίζω ότι αντανακλούσαν τις ιδεολογικές και πολιτικές μας αντιλήψεις. Ίσως ο Μάνος να αποδείχτηκε τελικά περισσότερο ρεαλιστής απέναντι στην έννοια «Λαός» από μένα που αμέσως μετά την Κατοχή τον αντιμετώπιζα με έντονη ρομαντική διάθεση σαν απόλυτη ηθική και πολιτιστική αξία».
Θεοδωράκης, Χατζιδάκις και μπουζούκι
«Ο Μάνος Χατζιδάκις χρησιμοποίησε το μπουζούκι μόνο στα τραγούδια των φιλμ» έλεγε ο Μίκης Θεοδωράκης, «που όμως ποτέ δεν τα παραδέχτηκε σαν γνήσια πνευματικά του τέκνα. Στα έργα που υπέγραφε όπως στον «Ματωμένο Γάμο» ή τις «Εξι Λαϊκές Ζωγραφιές», τις λαϊκότροπές του μελωδίες, όπως και τις μελωδίες των λαϊκών συνθετών που χρησιμοποιούσε, τις εμπιστευόταν σε «λόγια» όργανα, όπως το βιολοντσέλο και το πιάνο».
«Ακόμη και στη δική του εκδοχή του «Επιτάφιου» χρησιμοποίησε μαντολίνο αντί για μπουζούκι. Και δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν έγινε η πρώτη ακρόαση του δικού μου «Επιτάφιου» στο σπίτι του στην οδό Μάνου 3 στο Παγκράτι, οι εκλεκτοί καλλιτέχνες που ήταν εκεί άρχισαν να γελούν ακούγοντας τον Χιώτη και μετά τον Μπιθικώτση. «Δεν πιστεύουμε να το κάνεις αυτό σοβαρά», μου είπαν».
«Ανεξάρτητα από τις περιπέτειες των σχέσεων μας, ένιωθα πάντα μια απέραντη τρυφερότητα για τον ευάλωτο Χατζιδάκι που προσπαθούσε με κάθε τρόπο να κρύψει από τους ξένους τη βαθιά πληγή της αγάπης που τον έκαιγε, αλλά και τον ανανέωνε συγχρόνως» έλεγε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Σε μια από καρδιάς εξομολόγηση του Μίκη Θεοδωράκη για τον φίλο που πέρασε στην αθανασία και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» στην επέτειο των 9 ετών από το θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι, το 2003, ο Μίκης Θεοδωράκης:
«Όταν πήγα και είδα τη «Στέλλα», θυμάμαι ότι μέθυσα κυριολεκτικά με τις μελωδίες του Χατζιδάκι. Πήγα και ξαναπήγα έως ότου τις μάθω καλά για να τις παίζω στο πιάνο. Πόσο τυχερός είναι, έλεγα μέσα μου, που μπορεί να εκφράζεται 100% ελληνικά, χωρίς φιοριτούρες, πολύπλοκες κατασκευές και σκοτεινές συγχορδίες. Πόσο ήμουν δυστυχισμένος σε εκείνη την πρώτη διεθνή αναγνώριση, ιδιαίτερα μετά την «Αντιγόνη» στο Κόβεντ Γκάρντεν. Χαιρετώντας από τη σκηνή το αριστοκρατικό κοινό της πρεμιέρας, αποφάσισα ακριβώς εκείνη τη στιγμή να το βάλω στα πόδια και να γυρίσω στη φυσική μου κοίτη, στην πατρίδα μου.
Λες και μάντεψε τη σκέψη μου ο Γιάννης Ρίτσος, μου έστειλε τότε τον «Επιτάφιο» (1958). Ευθύς μόλις έγραψα τα τραγούδια, τα έστειλα – πού αλλού – στον Χατζιδάκι. Όταν τον συνάντησα τον άλλο χρόνο στο σπίτι του στο Παγκράτι, έβγαλε και μου έδειξε τους μαγικούς δίσκους Fidelity με τα πρώτα του τραγούδια. Πόσο ήταν πλήρης, ευτυχής, ολοκληρωμένος. Κι εγώ πόσο τον ζήλεψα εκείνη τη στιγμή: Ένα κοινό εφηβικό μας όνειρο, να πάει η μουσική μας παντού, εκείνος το πραγματοποιούσε. Τότε τον ρώτησα: «Πήρες τον «Επιτάφιο», Μάνο; Τι γνώμη έχεις;». Δεν τόλμησα να τον ρωτήσω αν μπορεί να ηχογραφηθεί… Όμως εκείνος φαίνεται ότι έβλεπε στο πρόσωπό μου τη συνέχιση του κοινού μας ονείρου, του συμφωνιστή:
Εσύ γράφεις συμφωνικά έργα και πας πολύ καλά. Κατάφερες αυτό που και οι δύο επιθυμούσαμε τόσο. [Ωστόσο εγώ τα έβλεπα ανάποδα, πίστευα πως εκείνος τα είχε καταφέρει καλύτερα.] Τώρα παίζεται στην Επίδαυρο η μουσική σου για τις «Φοίνισσες», συνέχισε. Έχεις παραγγελίες, μπαλέτα, γίνεσαι γνωστός στην Ευρώπη. Ναι, γνωρίζω τον «Επιτάφιο», όμως πρέπει να σου πω ειλικρινά ότι δεν είναι αντάξιός σου… »
Μάνος Χατζιδάκις για τον Μίκη: «Είναι ένας ποταμός σπανίων μελωδιών»
Ο Μάνος Χατζιδάκις θαύμαζε τον Μίκη Θεοδωράκη. Ακούστε ένα απόσπασμα από ραδιοφωνική εκπομπή του Μάνου Χατζιδάκι στο Τρίτο Πρόγραμμα, στην οποία μάς αποκαλύπτει τον «άγνωστο» φίλο του Μίκη Θεοδωράκη. «Αυτόν τον Μίκη δεν τον φαντασθήκατε ποτέ» έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις. «Ο Θεοδωράκης δεν έγραψε μόνο τον Ζορμπά. Ειναι βαθιά και πλατιά μουσικός, με ευαισθησία. Ποταμός σπανίων μελωδιών».
Σε ένα κείμενό του με κεφαλαία γράμματα ο Μίκης Θεοδωράκης ο Μίκης Θεοδωράκης μιλά για την στιγμή που αποχαιρέτησε τον Μάνο Χατζιδάκι. Το κείμενο είχε στείλει ο Μίκης Θεοδωράκης στην Σίλβια Ακρίτα και εκείνη του είχε δημοσιεύσει στα σόσιαλ μλίντια. Σε αυτό ο Μίκης Θεοδωράκης μιλάει για την επίσκεψή του στα υπόγεια του Ευαγγελισμού όταν ο Μάνος Χατζιδάκις πέθανε. Όπως λέει, οι φίλοι του Μάνου δεν τον άφησαν να τον δει αλλά αυτός παρόλα αυτά πήγε, τον βρήκε, «του μίλησε» και όπως λέει του έκλεισε τα μάτια.
Δείτε παρακάτω το κείμενο όπως αναρτήθηκε με κεφαλαία γράμματα:
«ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ ΔΕΝ ΜΟΥ ΕΠΕΤΡΕΨΑΝ ΝΑ ΤΟΝ ΔΩ! ΟΥΤΕ ΝΑ ΠΑΩ ΣΤΗΝ ΚΗΔΕΙΑ ΤΟΥ! ΕΓΩ ΟΜΩΣ ΤΟΝ ΒΡΗΚΑ ΣΤΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΤΟΥ ‘ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ’. ΗΤΑΝ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙ, ΓΥΜΝΟΣ ,ΜΕ ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΑΝΟΙΧΤΑ! ΕΙΠΑ ΟΤΙ ΘΕΛΩ ΝΑ ΤΟΝ ΔΩ ΜΟΝΟΣ! ΤΟΥ ΕΚΛΕΙΣΑ ΤΟ ΣΤΟΜΑ, ΤΟΝ ΚΟΙΤΑΖΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ, ΤΟΥ ΧΑΙΔΕΨΑ ΤΑ ΜΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΙΛΟΥΣΑ … ΤΕΛΟΣ, ΤΟΥ ΕΚΛΕΙΣΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ…»
Αλέξανδρος Κωτάκης για το sportime.gr. - sportime.gr - Αθλητικό portal με όλα τα τελευταία αθλητικά νέα, ειδήσεις για όλα τα σπορ από την Ελλάδα και τον κόσμο
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Αθλητικά
- Mad Clip: Αποδοκιμάζουν τον Στέλιο Πέτσα για το μήνυμά του στο Twitter
- Με τη (σφρα)γίδα στην πλάτη: Όταν ο Καρυπίδης ζητούσε «-6 και ό,τι προβλέπουν οι νόμοι»!
- Αυτή είναι η λίστα του Ολυμπιακού για το Europa League – Ποιοι έμειναν εκτός
- Μαργαρίτα για Μίκη Θεοδωράκη: «Ηθελε να πεθάνει, να τον σκοτώσουμε, να βρούμε μια ένεση»
- Αγγλία: «Στην υγειά των ρατσιστών Ούγγρων» (vid+pics)
- Ο Ολυμπιακός δείχνει να χρειάζεται γκαρντ περισσότερο από φόργουορντ
- Mad Clip – Συγκλονιστικό βίντεο λίγες στιγμές πριν το τροχαίο δυστύχημα
- Ιωνικός - Ολυμπιακός 59-98: Ερυθρόλευκος περίπατος στη Νίκαια
- ΠΑΟΚ: Εκτός Ευρωπαϊκής λίστας Καγκάβα, Ροντρίγκο, Ίνγκασον!
- Ποιοι έμειναν εκτός λίστας και γιατί
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Sportime
- Mad Clip: Αποδοκιμάζουν τον Στέλιο Πέτσα για το μήνυμά του στο Twitter
- e-Sportime (3/9): Κατέβασε την ηλεκτρονική εφημερίδα – Δυστυχώς επτωχεύσαμεν, ο Μίκης Θεοδωράκης πέρασε στην αθανασία
- Σεμέδο: Αυτό είναι το μήνυμα στο Instagram με την καταγγελία του για τις 15.000 ευρώ
- Εμβολιασμός: Τεράστιο κενό στη διαδικασία γι’ αυτούς που έχουν νοσήσει χωρίς διάγνωση
- Σουηδία – Ισπανία: Μαγικός Κουλουσέφκσι στον Κλάεσον και 2-1 (VID)
- Άρης: Τόσο κοστίζουν τα εισιτήρια για το φιλικό με Ολυμπιακό – Δωρεάν τα παιδιά ως 15 ετών
- Mad Clip: Η αστυνομία προσήγαγε τον ιδιοκτήτη του Audi R8!
- ΠΑΟΚ: Η λίστα για το Conference League – Εκτός Ροντρίγκο, Καγκάβα
- Μίκης Θεοδωράκης: Ίσως ο μοναδικός σύγχρονος Έλληνας που μας σήκωσε λίγο ψηλότερα – Το είπε και το έκανε
- Σπηλιόπουλος: «Θα κανονιστεί το θέμα της ΠΑΕ Άρης, ο Μητσοτάκης δεν είχε ενημερωθεί»
- Τελευταία Νέα Sportime
- Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις: Η παράξενη σχέση τους
- Μίκης Θεοδωράκης: Ίσως ο μοναδικός σύγχρονος Έλληνας που μας σήκωσε λίγο ψηλότερα – Το είπε και το έκανε
- e-Sportime (3/9): Κατέβασε την ηλεκτρονική εφημερίδα – Δυστυχώς επτωχεύσαμεν, ο Μίκης Θεοδωράκης πέρασε στην αθανασία
- Άρης: Τόσο κοστίζουν τα εισιτήρια για το φιλικό με Ολυμπιακό – Δωρεάν τα παιδιά ως 15 ετών
- Μίκης Θεοδωράκης: Μεσίστιες οι ελληνικές σημαίες για το δυσαναπλήρωτο κενό
- Mad Clip: Η αστυνομία προσήγαγε τον ιδιοκτήτη του Audi R8!
- ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ: Περισσότερα από 56 εκατομμύρια ευρώ σε κέρδη μοίρασε τον Αύγουστο
- Εμβολιασμός: Τεράστιο κενό στη διαδικασία γι’ αυτούς που έχουν νοσήσει χωρίς διάγνωση
- Προκριματικά Μουντιάλ: Έγραψε ιστορία η Ιταλία, παρέλαση για Βέλγιο-Αγγλία (VIDS)
- Μίκης Θεοδωράκης – Άντονι Κουίν: Η συναυλία στο Μόναχο που έγραψε ιστορία
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Αθλητικά
- Λουίς Ενρίκε: «Είμαστε σε τεντωμένο σκοινί»
- Πάει δανεικός στην Μπεσίκτας ο Πιάνιτς
- Μαρσέιγ – Ανακοίνωσε την απόκτηση του Αμίν Χαρίτ (pic)
- Πυροδότησε τη «βόμβα» Ο’ Κουίν η Παρί! (pic)
- Δυνατό ξεκίνημα για τη Νόι Ουλμ του Σγουρόπουλου στην Μπουντεσλίγκα, ετοιμάζεται για Τσάμπιονς Λιγκ
- Δεύτερος στο Arthur Ashe ο Τσιτσιπάς
- Δεν χάνει η Αγγλία όταν σκοράρει ο Στέρλινγκ (pic)
- Καλλιθέα: Ενίσχυση με Στρέζο!
- Σουηδία: Απάντησε σε 12 δευτερόλεπτα!
- Η Ισπανία έχασε για πρώτη φορά σε προκριματικά Παγκοσμίου Κυπέλλου μετά από 66 ματς
