Ήξερες τι σημαίνει η λέξη πασατέμπος;
Δεν ήταν φαγητό. Ήταν συνήθεια. Ήταν ρυθμός. Ήταν ο ήχος που ακουγόταν συγχρονισμένος στις εξέδρες του γηπέδου, στις πλατείες με τα σιδερένια παγκάκια και στις πρώτες σειρές των θερινών σινεμά. Το «κρακ» του κολοκυθόσπορου που έσπαγε με τα δόντια και το φτύσιμο του φλοιού στο πλάι ήταν ένα ιερό τελετουργικό. Όχι από πείνα — από χρόνο.
Η λέξη «πασατέμπος» δεν έχει ελληνικές ρίζες. Έρχεται από την ιταλική έκφραση passa tempo, που σημαίνει «πέρασε η ώρα». Από εκεί και πέρα όλα έγιναν μόνοι μας: πήραμε την ξένη φράση, τη στρογγυλέψαμε, της δώσαμε νέα ζωή και την κάναμε λέξη. Και τη λέξη την κάναμε πράξη. Ο πασατέμπος έγινε ο πιο λαϊκός τρόπος για να σκοτώσεις την πλήξη, να γεμίσεις τα χέρια σου και να αφήσεις τον χρόνο να κυλήσει, όπως οι σπόροι μέσα στο σακουλάκι.
Σε θερινά σινεμά της δεκαετίας του ’60 και του ’70, πριν το ποπ κορν καταλάβει τα πάντα, ο πασατέμπος ήταν βασιλιάς. Δεν ήταν απλώς σνακ· ήταν μέρος της ατμόσφαιρας. Η μάνα κρατούσε τη σακούλα, τα παιδιά έπαιρναν έναν-έναν τους σπόρους, ο πατέρας κοιτούσε την οθόνη με τα μάτια να γυαλίζουν — και όλοι μαζί μάσαγαν, ρουφούσαν τον ήχο της νύχτας, έφτυναν τα τσόφλια με τρόπο μελετημένο. Ούτε γρήγορα ούτε αδιάκριτα. Σαν τελετουργία.
Κανείς δεν μετρούσε θερμίδες. Κανείς δεν ανησυχούσε για το αλάτι. Ο πασατέμπος δεν ήταν φαγητό. Ήταν «πέρασμα του χρόνου» με συντροφιά και ιστορίες. Ήταν δικαιολογία για κουβέντα, για σιωπή, για προσμονή. Ήταν το πιο ανέξοδο εισιτήριο σε μια βραδιά που χρειαζόταν απλώς κάτι για να γλιστρήσει η ώρα — χωρίς γεύμα, χωρίς κινητό, χωρίς επαφή με την εποχή.
Όταν δεν είχες χρήματα για καφέ ή ποτό, όταν έψαχνες κάτι να κάνεις στα στρατόπεδα, όταν ο έρωτας σε είχε αφήσει και δεν ήθελες να μιλήσεις σε κανέναν, αγόραζες πασατέμπο. Ήταν το μοναδικό προϊόν στην ιστορία της ελληνικής αγοράς που δεν χρειαζόταν συνοδευτικά. Δεν ήθελε παρέα, μουσική, ούτε διαφήμιση. Πουλιόταν σε σούπερ μάρκετ, σε καντίνες, σε κινηματογράφους, σε γήπεδα και στα πεζοδρόμια. Δεν είχε παρτίδες με τα trends — είχε παρτίδες με τους ανθρώπους.
Σήμερα λίγοι τον ζητούν με το όνομά του. Πιο συχνά θα πεις «κολοκυθόσπορος» ή «σπόρια». Αλλά η λέξη υπάρχει ακόμα. Είναι ένα κομμάτι της ελληνικής αστικής παράδοσης που κουβαλάει μέσα της ήχους, καλοκαίρια και μια παλιά τέχνη: αυτή του να κάθεσαι, να σκέφτεσαι, και να αφήνεις τον χρόνο να περνάει — αργά, σαν τσόφλι που το σπας με προσοχή για να φτάσεις στην καρδιά του.
Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Αθλητικά
- Ο Αραούχο σκόραρε με τρελό σουτ έξω από την περιοχή, δύο γκολ σε 18 λεπτά για τον "Τσίνο"
- Επιβλητικός Ηρακλής σάρωσε τη Μεγαρίδα κι επέστρεψε εκεί που του ανήκει!
- Άγρια ληστεία στον Κεραμεικό: Επιτέθηκαν σε νεαρό και του άρπαξαν χρυσή αλυσίδα
- Τα είπε όλα ο Μαρινάκης
- Μπάγερν: Το πάρτι των παικτών και το λούσιμο με μπύρα στον Χάρι Κέιν
- Ηρακλής - Μεγαρίδα | Τρίποντο του Παπαντωνίου για το +11 και... "έκρηξη"!
- Ο Ποστέκογλου διόρθωσε δημοσιογράφο: «Είμαι επίσης Έλληνας και περήφανος» (vid)
- Ρώμη: Πρεμιέρα με νίκη για ντε Μινόρ (vids)
- Παούνοβιτς για ΑΕΚ - Εξετάζει Κλέιτον ο Ολυμπιακός
- Μήνυμα Αθανασίου για Ολυμπιακό - Αποθέωσε Μεντιλίμπαρ! (ΒΙΝΤΕΟ)
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Sportime
- Άγρια ληστεία στον Κεραμεικό: Επιτέθηκαν σε νεαρό και του άρπαξαν χρυσή αλυσίδα
- Τα είπε όλα ο Μαρινάκης
- Στα 94 της, μετατρέπει το χωριό της σε έργο τέχνης – η απίθανη ιστορία της Agnes Kasparkova
- Από μοναχός στον Άθωνα, υπουργός σκέψης της Ρωσίας. Η ζωή του Έλληνα που προκάλεσε φρενίτιδα στους διανοούμενους της Ευρώπης
- Γεννήθηκε στην Πόλη, τον έδιωξαν από τα σχολεία, και έγινε η φωνή της Ελλάδας για 2.000 χρόνια Ιστορίας
- Πάλι με τη διαιτησία τα είχε ο Παμπλο Γκαρσία
- Ήξερες τι σημαίνει η λέξη πασατέμπος;
- Ζαλίστηκαν στην Σάο Πάολο – Περιμένουν τον Μαρινάκη οι Βραζιλιάνοι για να ανασάνουν
- Rafale σε ελληνικά χέρια: Μετά την ινδική αποτυχία, η Γαλλία κοιτά μόνο προς Αθήνα
- Η Γη αποκτά το δικό της «μαύρο κουτί» – και καταγράφει κάθε μας βήμα προς την καταστροφή
- Τελευταία Νέα Sportime
- Ήξερες τι σημαίνει η λέξη πασατέμπος;
- Πρωτοσέλιδα αθλητικών εφημερίδων για την Κυριακή 11 Μαΐου 2025
- Μεγάλωσε στην Αθήνα με ένα μικρό πιάνο. Κανείς δεν φανταζόταν πως η μουσική του θα ακουγόταν σε 32 γλώσσες απο τους κορυφαίους του κόσου
- Ο γιατρός που φώναξε το κομμένο κεφάλι δύο φορές και έκανε πείραμα – Πώς του απάντησε
- e-sportime (11/5) : Για όλες τις μάνες που ξεριζώθηκαν – Τιμούμε εκείνες που συνεχίζουν να αγαπούν από το κενό
- Το τραγούδι που είπε η Χάρις Αλεξίου και ζήτησε η Καναδή με το Grammy και τα εκατομμύρια πωλήσεις
- Rafale ή drone; Ελλάδα και Τουρκία σε αγώνα κυριαρχίας πάνω από το Αιγαίο
- Γεννήθηκε στην Πόλη, τον έδιωξαν από τα σχολεία, και έγινε η φωνή της Ελλάδας για 2.000 χρόνια Ιστορίας
- Από μοναχός στον Άθωνα, υπουργός σκέψης της Ρωσίας. Η ζωή του Έλληνα που προκάλεσε φρενίτιδα στους διανοούμενους της Ευρώπης
- Ζαλίστηκαν στην Σάο Πάολο – Περιμένουν τον Μαρινάκη οι Βραζιλιάνοι για να ανασάνουν
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Αθλητικά
- Ο Ποστέκογλου διόρθωσε δημοσιογράφο: «Είμαι επίσης Έλληνας και περήφανος» (vid)
- «Σείστηκε» η Βαυαρία στο αντίο του Μίλερ στην «Allianz Arena» (pic, vids)
- Ερυθρός Αστέρας: Έκανε το 1-0 απέναντι στην Ιγκοκέα
- Οι πρωταθλητές είναι εδώ: Καταιγιστικοί Σέλτικς ισοπέδωσαν τους Νικς και μείωσαν τη σειρά σε 2-1
- Ο Ίκαρος Καστριτσίου στους παμπαίδες και ο Θερμαίος Θέρμης στις παγκορασίδες πρωταθλητές Ελλάδας 2025
- Κοντούρης: «Αυτό δεν είναι Παναιτωλικός, συγγνώμη στον κόσμο μας»
- Ο χρόνος είναι χρήμα (κυριολεκτικά): Το μπαρ που έγινε viral για τη χρέωση ανάλογα με τον χρόνο παραμονής
- Αραούχο: Σκόραρε μετά από δυο μήνες και «απολογήθηκε» για το πειθαρχικό του παράπτωμα
- Τραγωδία στη Νάξο: 59χρονος υπάλληλος του Δήμου βρέθηκε απαγχονισμένος σπίτι του
- Χατζηγιάννης για τον χωρισμό του από τη Μακρυπούλια: Τον ζήσαμε και οι δύο με την ίδια οδύνη και πόνο