Γιατί στην Ιαπωνία το πράσινο φανάρι είναι μπλε;

Αν βρεθείς ποτέ στην Ιαπωνία και παρατηρήσεις τα φανάρια, ίσως μπερδευτείς. Το φως που στους περισσότερους λέγεται «πράσινο», εκεί δείχνει ξεκάθαρα μπλε. Όχι απλώς γαλαζοπράσινο ή τιρκουάζ. Μπλε. Και δεν είναι λάθος στα LED ούτε πρόβλημα οθόνης — είναι απόφαση.

Και η εξήγηση βρίσκεται… στη γλώσσα.

Στα αρχαία ιαπωνικά, η λέξη ao σήμαινε ταυτόχρονα «μπλε» και «πράσινο». Για αιώνες, τα χρώματα αυτά δεν διαχωρίζονταν. Τα φύλλα των δέντρων, το χρώμα της θάλασσας, το πράσινο φανάρι — όλα ήταν ao. Η λέξη midori, που σημαίνει καθαρά «πράσινο», εμφανίστηκε πολύ αργότερα και άρχισε να διαχωρίζει τις αποχρώσεις, αλλά δεν εκτόπισε ποτέ πλήρως το ao από τη χρήση.

Ακόμα και σήμερα, το πράσινο φως στο φανάρι περιγράφεται ως ao shingō (青信号) — «μπλε φανάρι». Όμως οι οδηγοί δεν μπερδεύονται, γιατί η φράση έχει εδραιωθεί πολιτισμικά. Το μπλε, στην ουσία, σημαίνει «προχώρα».

Για να ανταποκριθούν σε αυτή τη γλωσσική πραγματικότητα, οι αρχές προχώρησαν σε μια μοναδική απόφαση. Άρχισαν να τοποθετούν φανάρια με την πιο «μπλε» απόχρωση πράσινου που μπορούσε να γίνει αποδεκτή από τους διεθνείς κανονισμούς ορατότητας. Έτσι, το φανάρι έγινε πραγματικά… μπλε-πράσινο. Ή, για τους Ιάπωνες, απλώς ao.

Δεν πρόκειται για τεχνική ιδιορρυθμία, αλλά για απόδειξη του πώς η γλώσσα επηρεάζει τον σχεδιασμό του δημόσιου χώρου. Όταν μια λέξη κουβαλά αιώνες χρήσης, δεν την αλλάζεις. Αλλάζεις το φως.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Keywords
Τυχαία Θέματα