Ο νέος τεχνολογικός ολοκληρωτισμός

«Ο βιομηχανικός καπιταλισμός εξαρτάται από την εκμετάλλευση και τον έλεγχο της φύσης, με καταστροφικές συνέπειες που αναγνωρίζουμε μόνο τώρα. Ο καπιταλισμός της επιτήρησης εξαρτάται από την εκμετάλλευση και τον έλεγχο της ανθρώπινης φύσης», γράφει η Shoshana Zuboff, καθηγήτρια στο Harvard Business School στο βιβλίο της «The Age of Surveillance Capitalism».

Τα πρωτότυπα του καπιταλισμού της επιτήρησης είναι

το Google και το Facebook, τα οποία εξάγουν πληροφορίες από τους χρήστες τους και τις αναπτύσσουν για να ανασχεδιάσουν τη συμπεριφορά τους, έτσι ώστε να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους. Διαβάζοντας τον Μαρξ με σύγχρονους όρους, θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι τεχνολογικές εταιρείες εκμεταλλεύονται τη συμπεριφορική μας υπεραξία από τα δεδομένα που εξάγουν από εμάς.

Η ανθρώπινη εμπειρία είναι για τους τεχνολογικούς κολοσσούς η πρώτη ύλη που εξορύσσεται. Η ατομική αυτονομία γίνεται αντικείμενο σφετερισμού από την πανταχού παρούσα παρακολούθηση, με συμπεριφορικές τεχνικές που σκάβουν βαθιά σε αυτό που ήταν κάποτε ένας ιδιωτικός και υποκειμενικός κόσμος. Η προσωπική εμπειρία είναι εμπορευματοποιημένη και αναμορφωμένη προς το συμφέρον του κεφαλαίου. Παρά τον οποιονδήποτε ουτοπικό ισχυρισμό ότι πρόκειται για μια δύναμη που χειραγωγεί άτομα, αυτός είναι ένας τύπος κολεκτιβισμού που υπονομεύει, αυτό που έχει περιγραφεί στο παρελθόν, ως ελεύθερη βούληση.

«Ο καπιταλισμός της εποπτείας μπορεί να περιγραφτεί καλύτερα ως πραξικόπημα από ψηλά, όχι ως ανατροπή του κράτους, αλλά ως ανατροπή της προσωπικής κυριαρχίας και μιας επικίνδυνης μετατόπισης προς την δημοκρατική αποσταθεροποίηση που απειλεί σήμερα τις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες», λέει η Zuboff. Οι μεγάλες εταιρίες δεδομένων παρουσιάζουν το μέλλον ως μια νέα εποχή διαφάνειας και ελευθερίας. Στην πραγματικότητα, το τελικό σημείο του καπιταλισμού της πληροφορίας είναι μια ολοκληρωτική κοινωνική δομή.

Η εποχή της Εποπτείας είναι γεμάτη με συγκλονιστικά παραδείγματα αυτής της αναδυόμενης τάξης πραγμάτων. Το 2016, το 89% των εσόδων της μητρικής εταιρείας Google, Alphabet, προήλθε από τα στοχευμένα διαφημιστικά προγράμματα της Google. Η πρώτη ύλη της Google - τα ιστορικά περιήγησης των χρηστών της - είναι εξαιρετικά μεγάλη. Το 2017, επεξεργάζονταν περισσότερα από 40.000 ερωτήματα αναζήτησης ανά δευτερόλεπτο - περισσότερα από 3,5 δισεκατομμύρια ημερησίως και 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Το Street View, το οποίο έχει φωτογραφίσει αστικά περιβάλλοντα σε δεκάδες χώρες, αποτελεί τη βάση για τα αυτοκινούμενα οχήματα και δουλεύει για την «πόλη της Google» - ένα πλήρως ενσύρματο περιβάλλον στο οποίο θα μπορεί να παρατηρηθεί σχεδόν κάθε ανθρώπινη αλληλεπίδραση.

Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr