Οι αδίστακτοι της Ευρώπης

Στην χθεσινή μου στήλη — «ΜέΡΑ25 και ΚΚΕ: Δημοκρατία και Αυταρχισμός»—έθιξα μεταξύ άλλων τον αυταρχισμό ορισμένων κρατών, όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, ως παράδειγμα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η δημοκρατία. 

Χθες, είχαμε τα κακά μαντάτα: οι δύο αυτές χώρες μπλόκαραν την έγκριση του επταετούς προϋπολογισμού της Ε.Ε. και μαζί την λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης. 

Ο λόγος είναι απλός. Τα δημοκρατικά κράτη της Ε.Ε. ενσωμάτωσαν ως όρο στην εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, την ύπαρξη του «κράτους δικαίου». 

Προφανώς, οι ηγεσίες της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, εκτίμησαν ότι οι χώρες τους δεν ικανοποιούν αυτόν τον όρο και, προφανώς, θα αντιμετώπιζαν δυσκολίες –αν όχι πλήρη άρνηση – στο να πάρουν τα κεφάλαια που τους αναλογούν.

Είπαν, λοιπόν, ΟΧΙ. 

Ο αυταρχισμός τους εκδηλώνεται, έτσι, σε δύο επίπεδα. Το ένα είναι με την υπονόμευση του κράτους δικαίου στην χώρα τους. 

Δηλαδή με την υπονόμευση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και των ανθρώπινων δικαιωμάτων. 

Ο δεύτερος με την άσκηση της αρνησικυρίας. 

Διότι αυτό που λένε ουσιαστικά στα άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε είναι ή να σιωπήσουν για τον αυταρχισμό τους ή, διαφορετικά, κανένας δεν θα πάρει λεφτά από το Ταμείο Ανάκαμψης. 

Η άσκηση του βέτο δεν αποτελούσε κεραυνό εν αιθρία. 

Πολλοί παρατηρητές των ευρωπαϊκών δεδομένων είχαν έγκαιρα επισημάνει αυτήν την πιθανότητα. 

Προφανώς, η ηγεσία της Ε.Ε. την γνώριζε επίσης. 

Το ερώτημα είναι τι προετοιμασία έχει γίνει; 

Βρισκόμαστε σε σημείο καμπής για την Ευρώπη.  

Αν οι δύο αυτές χώρες εμμένουν στην θέση τους, η Ευρώπη ή θα υποχωρήσει – οπότε γίνεται η ίδια υπονομεύτρια της δημοκρατίας και χάνει όποιο ηθικό πλεονέκτημα έχει – ή δεν θα υποχωρήσει και θα υπονομεύσει την ανάκαμψη. 

Αν η Ευρώπη, ως σύνολο, αποδειχθεί ανίκανη να βοηθήσει τα κράτη-μέλη μπροστά την τεράστια κρίση που έφερε η πανδημία, τότε θα ξεκινήσει μια αργή αλλά σταθερή διαδικασία αυτοκτονίας της. 

Αναγνωρίζοντας την σημασία της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης η Γερμανία εγκατέλειψε πάγιες οικονομικές θέσεις της και στήριξε την έκδοση κοινού χρέους. 

Η πρωτοβουλία Μέρκελ-Μακρόν για το Ταμείο Ανάκαμψης χαιρετίστηκε ως πνοή ζωής για την Ευρώπη. Και ήταν. 

Δύο αυταρχικά καθεστώτα παίζουν τώρα με το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου. 

Οι ηγεσίες τους είναι προϊόντα του κουμμουνιστικού καθεστώτος. Η θέση τους δεν εκπλήσσει. 

Η προσωπική εξουσία και ο προσωπικός πλούτος είναι οι θεοί τους. 

Η καταγωγή τους, τις καθιστά ύποπτες. Η ιδιοσυγκρασία τους είναι ασύμβατη με την Ευρώπη του Μονέ, του Αντενάουερ, του Ντε Γκολ. Δεν είναι ματαιόδοξες. Είναι πραγματικά φιλόδοξες. Και η φιλοδοξία τους τις κάνει αδίστακτες. 

Με το θρασύ βέτο των δύο αυτών χωρών συνέπεσε η οραματική πρόταση Μακρόν για μία Ευρώπη ανεξάρτητη από τις δύο μεγάλες υπερδυνάμεις – τις ΗΠΑ και την Κίνα. 

Ο Γάλλος πρόεδρος έχει ορθά διαβλέψει ότι η παραδοσιακή εξάρτηση της Ευρώπης του 20ου αιώνα από την Αμερική, δεν μπορεί πλέον να θεωρείται αυτονόητη. 

Η αποπομπή του Τραμπ και η έλευση του Μπάιντεν δεν θα αλλάξει το γεγονός ότι για τις ΗΠΑ στρατηγικός εχθρός είναι τώρα η Κίνα. Η Ευρώπη θα υποστεί τις αναπόφευκτες συνέπειες. 

Ο Μακρόν προετοιμάζει την Ευρώπη για τον Ασιατικό 21ο αιώνα.

Η Γερμανία, που πάντα είχε τις ΗΠΑ ως δεκανίκι, φοβάται να υποβαθμίσει την σχέση. 

Το θέμα είναι ότι θα την υποβαθμίσουν οι ίδιες οι ΗΠΑ – οπότε η Ευρώπη οφείλει να λειτουργήσει σε νέο περιβάλλον. 

Ουσιαστικά, ο Μακρόν προσφέρει στην Ευρώπη την ευκαιρία να εγκαταλείψει τους παλιμπαιδισμούς και να ωριμάσει. 

Αν οι Ουγγαρία και  Πολωνία αποτελούν εμπόδιο, το Brexit απέδειξε ότι η Ευρώπη είναι πολύ ισχυρή για να πεθάνει. 

Τουλάχιστον όχι τόσο εύκολα.