Οδυσσέας Ελύτης: Φόρος τιμής 25 χρόνια από το θάνατό του

Σαν σήμερα, 25 χρόνια πριν, πέρασε στο επέκεινα ο κορυφαίος έλληνας ποιητής και νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης.

Το Γραφείο Τύπου του υπουργείου Πολιτισμού τιμώντας σήμερα την επέτειο από το θάνατό του παρουσιάζει σε βίντεο απόσπασμα από το βιβλίο του ποιητή Συν τοις άλλοις (εκδ. Ύψιλον). Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνονται συνεντεύξεις που έδωσε ο ποιητής στη διάρκεια μιας πεντηκονταετίας (1942-1992).

Το απόσπασμα επέλεξε και διαβάζει στο βίντεο η σύντροφός

του, ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Θυμίζει τι απάντησε ο ποιητής σε συνέντευξή του το 1976 όταν τον ρώτησαν: «Τι σας ανησυχεί περισσότερο όταν αναλογίζεστε το μέλλον;». Η βαρβαρότητα…

Σύμφωνα με το ΥΠΠΟ «είκοσι πέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το θάνατο του Οδυσσέα Ελύτη, στις 18 Μαρτίου 1996. Στο έργο του που καταξιώθηκε παγκοσμίως με τη βράβευση του Άξιον Εστί το 1979 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, συναντήθηκε η ελληνική παράδοση με τον υπερρεαλισμό, η πολυσημία των λέξεων με τον λυρισμό, το φως του Αιγαίου με το μυστήριο της ύπαρξης. Η νησιωτική καταγωγή του Ελύτη επηρέασε ανεξίτηλα το έργο του, το διαπότισε με δημιουργική επαναστατικότητα και συναισθηματική φόρτιση. Ο ίδιος αναδείχθηκε σε έναν από τους σπουδαιότερους σύγχρονους Έλληνες ποιητές – αν όχι στον σπουδαιότερο, καθώς είχε εθνική και παγκόσμια απήχηση».

Ο Οδυσσέας Ελύτης (ψευδώνυμο του Οδ. Αλεπουδέλη) γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1911, με καταγωγή από τη Μυτιλήνη. Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα από μικρός και σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο.

Όσο κανείς μπορούσε να συλλάβει το ρίγος της ποιητικής στιγμής (παραφράζοντας παλαιότερη φράση του για την ποίηση σε άρθρο στα Νέα). Ο Ελυάρ, ο υπερρεαλισμός, η απελευθέρωση του ονείρου μακριά από τον έλεγχο της αισθητικής, καθόρισαν τα πρώτα του βήματα.

Ο κριτικός λογοτεχνίας, σπουδαίος φιλόλογος και μελετητής του Ελύτη Δημήτρης Μαρωνίτης, είχε υπογραμμίσει από νωρίς τη διακριτή αρετή της ποίησής του. Η «αυτόματικη λυρική ευφορία» των ποιημάτων του παραμένει μοναδική ανάμεσα στους ομότεχνούς του, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Άλλοτε φανερωνόταν ως γλωσσοκεντρικός λυρισμός και ευφράδεια. Και άλλοτε ως εσωτερικός λυρισμός, με την ευφορία να συσπειρώνεται. Υπήρχαν και ποιήματα που εμπεριείχαν και τις δύο τάσεις. Αυτά τα χαρακτηριστικά πάντως, ανάμεσα σε πολλά άλλα, συναπαρτίζουν το ποιητικό ρίσκο για το οποίο ξεχωρίζει παρασάγγας ο Ελύτης από τους υπόλοιπους Έλληνες.

«Μάθε να προφέρεις σωστά την πραγματικότητα», σημείωνε στη Μαρία Νεφέλη.