Νίκη Κεραμέως: Τί δήλωσε σε κλειστό κύκλο για μεταρρυθμίσεις και κορονοϊό

«Επτά ώρες συνεδριάζαμε χθες με την Επιτροπή ειδικών», δήλωσε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως που φιλοξενήθηκε στις μικρές οθόνες του υπολογιστή σχεδόν ογδόντα γονέων. Την ιδιωτική συνάντηση μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας (ζουμ), διοργάνωσαν οι επιστήθιες φίλες της υπουργού από τα σχολικά χρόνια, Μυρτώ Αναστασοπούλου και Αλεξία Βερνίκου με ειδική πρόσκληση σε γονείς και εκπαιδευτικούς.

Τόσες ώρες χρειάστηκαν για να δοθεί πράσινο φως στο άνοιγμα των σχολείων… Παρότι η κουβέντα δεν άνοιξε με αυτό το φλέγον ζήτημα,

Ενώ βρισκόταν σε milieu φιλικό και a priori θετικά προσκείμενο απέναντί της (οι περισσότεροι γονείς προέρχονταν από τα μεγάλα ιδιωτικά ιδρύματα αλλά όχι όλοι), δεν έλειψαν οι δύσκολες ερωτήσεις ούτε απουσίασαν οι ενδιαφέρουσες ερωτήσεις από εκπαιδευτικούς του δημόσιου σχολείου.

Όπως παρατήρησε η Αλεξία Βερνίκου στον πρόλογό της, η ομήγυρη «αποτελείται από γονείς και εκπαιδευτικούς που ενδιαφέρονται για την παιδεία. Μεταφέρουμε διαρκώς στην υπουργό ερωτήματα άλλων γονέων, σκεφτήκαμε λοιπόν ότι θα ήταν ωραίο να δημιουργηθεί μια διαδικτυακή συνάντηση και να απαντήσει ευθέως η ίδια η υπουργός στις δικές σας ερωτήσεις. Είναι κάτι που ήθελε και εκείνη ώστε να αφουγκραστεί τα θέματα που προβληματίζουν την κοινωνία. Πέρα από αυτό, αποτελεί ευκαιρία να συζητηθούν αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί στο υπουργείο Παιδείας και οι οποίες λόγω της συγκυρίας δεν έχουν ακουστεί αρκετά».

Στην εισήγησή της η Νίκη Κεραμέως υπήρξε ευσύνοπτη: «Θεωρώ ότι οφείλουμε να το κάνουμε αυτό ως πολιτικοί και θεωρώ ότι ωφελεί το έργο μας. Αλλιώς ζεις σε γυάλα». Η συζήτηση ξεκίνησε αμέσως με ερωτήσεις και μάλιστα με εκείνη που έθεσε το Mononews: Αν, δηλαδή, υπάρχει πρόβλεψη για προσαρμογή της διδακτικής ύλης εφόσον λόγω τηλεκπαίδευσης δημιουργήθηκαν ελλείψεις (κενά) στους μαθητές που δεν απορρέουν από δική τους αδιαφορία. Σε αδρές γραμμές καλύπτονται εδώ τα όσα δήλωσε στη δίωρη αυτή ιδιωτική συνάντηση η υπουργός:

«Είναι γεγονός ότι η πανδημία έχει επηρεάσει την εκπαιδευτική διαδικασία και αρνητικά και θετικά. Σαφώς υπάρχει αναστάτωση, παρότι η τηλεκπαίδευση προχωράει, καλύπτεται η ύλη, έχουν γίνει βήματα και σε σχέση με το πρώτο λοκντάουν. Ωστόσο δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να υποκαταστήσει τη δια ζώσης διδασκαλία», απάντησε η υπουργός.

Και συνέχισε: «Για αυτό όταν με το καλό ανοίξουν τα σχολείο (είμαστε σε συζητήσεις με την επιτροπή των επιδημιολόγων και για το ενδεχόμενο άνοιγμα κάποια στιγμή των γυμνασίων και των λυκείων), όταν με το καλό επανέλθουμε στις τάξεις, θα είναι σε θέση οι καθηγητές να καταλάβουν πόσο καλά έχει αφομοιωθεί η ύλη (διότι η ύλη προχωράει) και τι κενά ενδεχομένως υπάρχουν. Και φυσικά είμαστε απόλυτα ανοιχτοί για οποιαδήποτε προσαρμογή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, δείχνουμε απόλυτη ευελιξία επειδή ακριβώς οι συνθήκες είναι πολύ ιδιαίτερες…

Πρέπει να σας πω ότι ήδη έχει ανακοινωθεί ότι θα μειωθεί η ύλη των πανελλαδικών εξετάσεων: Η αναλυτική ύλη θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες και βεβαίως θα δοθούν αναλυτικές οδηγίες στους εκπαιδευτικούς για το πώς θα πρέπει να καλυφθεί ενδεχομένως η ύλη εφόσον διαπιστωθούν εν τοις πράγμασι κενά. Θεωρώ σημαντικό όταν βρεθούν δια ζώσης οι εκπαιδευτικοί με τους μαθητές να καταλάβουν σε τί βαθμό πρέπει να γίνουν επαναλήψεις, αν μπορεί να προχωρήσει κανείς κανονικά ή όχι».

Και έκλεισε με μια θετική διαπίστωση: «Πάντως η εικόνα που έχω είναι ότι η τηλεκπαίδευση σε αυτό το δεύτερο κύμα έχει λειτουργήσει πολύ καλά. Υπάρχει πρόοδος και αυτό οφείλεται στους εκπαιδευτικούς, στους μαθητές και τους γονείς, το λέω δημοσίως αυτό, δεν διστάζω να το λέω διαρκώς. Έγινε ένα τεράστιο άλμα. Αν με ρωτούσε κανείς πριν από ένα χρόνο αν θα μπορούσε το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας της χώρας που υπερβαίνει τα 2,3 εκατομμύρια, να βάλει κανείς on line τις βαθμίδες από το νηπιαγωγίο ως πανεπιστήμιο, αν θα μπορούσαν όλοι αυτοί να είναι on line και να κάνουν μάθημα, νομίζω ότι η απάντηση θα ήταν ότι αυτό ακούγεται εξωπραγματικό. Κι όμως έγινε. Το επίτευγμα πιστώνεται στους εκπαιδευτικούς, που κατέβαλαν τεράστια προσπάθεια, στους μαθητές και στους γονείς -ειδικά των πιο μικρών ηλικιών γιaτί αν δεν ήταν δίπλα να καθοδηγήσουν τα παιδιά τίποτα από όλα αυτά δεν θα μπορούσε να είχε γίνει. Το ξέρω και εγώ ούσα μητέρα δύο μικρών παιδιών».

Τι νέα μέτρα θα ληφθούν για να αποφευχθεί ο συνωστισμός των γονέων; Διότι το υπουργείο ανησυχεί περισσότερο για τους ενήλικες παρά τα παιδιά, που παραμένουν ίσως η πιο ασφαλής πληθυσμιακή ομάδα. Ειδικά οι γονείς στα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά: «Η πρόταση που έκανα στους ειδικούς είναι για κλιμακούμενη ώρα προσέλευσης και αναχώρησης. Ανά ομάδες, ανά τάξεις, ο διευθυντής θα έχει τη δυνατότητα –και αυτό θα ανακοινωθεί πάλι ή αύριο (σ.σ. 6/1/2021) ή μεθαύριο να προβλέπει διαφορετική ώρα προσέλευσης για συγκεκριμένες ομάδες ώστε να περιορίζεται ο συγχρωτισμός. Επίσης, υπάρχουν σχολεία που έχουν πάνω από μια είσοδο. Εκεί θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο να αξιοποιούνται όλες οι είσοδοι, και πάλι για να διαχέεται ο κόσμος. Οι προτάσεις έγιναν αποδεκτές από τους ειδικούς».

Ακολούθησε ερώτηση για το αν γίνεται να πραγματοποιηθούν  pcr τεστ στα παιδιά που θα επιστρέψουν στα σχολεία -και αν ναι, τόσο πόσο συχνά. Η ανησυχία πιο πολύ εστίαζε στους γονείς των ιδιωτικών και διεθνών σχολείων (Campion) που συγχρωτίζονται χωρίς απαραιτήτως να προσέχουν ή/και ταξιδεύουν για δουλειά ή αναψυχή (η ερώτηση άφηνε σαφείς αιχμές στα πρόσφατα φαινόμενα Ντουμπάι…).

‘Εχει νόημα μόνο αν εφαρμοστεί με μια συγκεκριμένη συχνότητα, απάντησε η υπουργός. Έχει αξία σε δύο περιπτώσεις όταν πραγματοποιείται σε περίπτωση συμπτωμάτων ή όταν έχει υπάρξει επικίνδυνη επαφή… «Το να γίνει άπαξ δεν έχει αξία. Έχει σημασία να γίνεται με δειγματοληπτικό τρόπο ώστε να αποκτούμε μια καλή εικόνα της επιδημιολογικής κατάστασης στα σχολεία. Αυτό έγινε και την προηγούμενη περίοδο. Και κατέγραψαν δείκτη θετικότητας 0.6% περίπου. Αυτό θα γίνει πολύ πιο έντονα τώρα όταν με το καλό ανοίξουν. Θα αυξηθούν και τα δειγματοληπτικά στα σχολεία (αυτή είναι η πρόθεση του ΕΟΔΥ)».

Επίσης διευκρίνησε ότι «έχουμε ανακοινώσει για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές λυκείου τη δημιουργία ειδικής πλατφόρμας στην οποία θα εγγράφονται εθελοντικά, προαιρετικά, προκειμένου να εξετάζονται εφόσον το θέλουν ώστε να αποκτήσουμε αυτήν την πληρέστερη εικόνα για το δείκτη θετικότητας. Είναι σαφές ότι τα παιδιά αποτελούν μακράν την ασφαλέστερη πληθυσμιακή ομάδα. Έχει αποδειχθεί ειδικά στην Ελλάδα ότι τα παιδιά εφάρμοσαν τα μέτρα με εξαιρετικό τρόπο και παρά τις αντιδράσεις».

Και κάτι πιο προσωπικό: «Πρέπει να σας πω ότι όταν ανακοίνωσα ότι τα παιδιά θα φοράνε μάσκες από τεσσάρων ετών δεν μπορείτε να φανταστείτε τι απειλές έλαβα. Ύστερα και άλλοι ακολούθησαν το παράδειγμά μας. Η Γαλλία κατέβασε τη μάσκα στα έξι. Αυτό βοήθησε ώστε να μην αποτελέσουν τα σχολεία εστία διασποράς. Όσα περισσότερα κρούσματα έχουμε στην κοινωνία, τόσα περισσότερα κρούσματα θα έχουμε και στα σχολεία. Είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Αυτό που μας ενδιαφέρει εμάς ως υπουργείο Παιδείας είναι τα σχολεία τα ίδια να μη συνιστούν εστία διασποράς».

Άρα τα τεστ θα πραγματοποιούνται με λογική δειγματοληπτική με βάση το συγκεκριμένο πλαίσιο που έχει θέσει ο ΕΟΔΥ και θα εφορμαστεί ανάλογα και στα σχολεία. Έχει ήδη λειτουργήσει πλατφόρμα για τον γενικό πληθυσμό και τώρα έχει δημιουργήθεί ειδική πλατφόρμα για την εκπαιδευτική κοινότητα. Τα ιδιωτικά έχουν ελευθερία να προχωρήσουν όπως νομίζουν.

Τέθηκαν ερωτήσεις για τα αθλήματα: «Θεωρώ ότι είναι σημαντικό να δίνεται αυτή η διέξοδος στα παιδιά. Έχω επιχειρηματολογήσει και στην επιτροπή των ειδικών και πρέπει να σας πω ότι έχει γίνει δεκτό να συνεχίζονται οι αθλητικές δραστηριότητας με τον όρο να μένουν σταθερές οι ομάδες. Δηλαδή να μην υπάρχει ανάμειξη σε συνδυασμό με πολύ καλή απολύμανση».

Η Νίκη Κεραμέως ήθελε σε αυτό το σημείο να υπογραμμίσει το ρόλο της Επιτροπής των ειδικών. «Είναι τριάντα γιατροί -να το πω απλά-, που μας έχουν καθοδηγήσει όλο αυτό το διάστημα σε κάθε βήμα όχι μόνο στο υπουργείο Παιδείας. Οι τελικές αποφάσεις είναι της κυβέρνησης, ωστόσο ακούμε τις εισηγήγεις των ειδικών. Χθες πρέπει να σας πω που είχαμε να συζητήσουμε το θέμα του ανοίγματος των σχολείων ήμασταν συνολικά επτά ώρες μαζί διαδικτυακά για να συζητήσουμε κάθε πτυχή, κάθε δεδομένο, κάθε επιδημιολογικό στοιχείο στην Ελλάδα και διεθνώς, όλα σε πλήρη ανάλυση προκειμένου εν συνεχεία να ληφθούν από την κυβέρνηση οι τελικές αποφάσεις».

Προχώρησε επίσης σε μία δική της επισήμανση: «Όλα αυτά επανεξετάζονται διαρκώς. Καταλαβαίνω ότι αυτό δημιουργεί αναστάτωση. Είναι όμως πολύ σημαντικό να γίνεται έτσι, το πιστεύω πραγματικά, γιατί είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη. Κάθε μέρα έχουμε διαφορετικά στοιχεία. Οφείλουμε να είμαστε ευέλικτοι. Το μόνο εύκολο θα ήταν να πούμε κλειστείτε όλοι μέσα. Αυτό όμως δεν πρέπει να είναι η λύση. Μέλημά μας είναι να προχωρήσει η εκπαίδευση. Για μένα η διαχείρηση του covid έχει κάθε μέρα δύο παράλληλους στόχους: Καταρχήν την προστασία της υγείας και δεύτερον το πώς θα προχωρήσει η εκπαίδευση».

Η Νέλλυ Αμπραβανέλ ως εκπαιδευτικός και ως μητέρα ρώτησε: Πώς θα μπορούσε να δουλευτεί (συζητηθεί, ενσωματωθεί) ο κορονοϊός ως εμπειρία τα επόμενα χρόνια μέσα στο σχολικό περιβάλλον (φερ’ ειπείν με συζητήσεις γύρω από την προσαρμοστικότητα…);

Την αποτύπωση της εμπειρίας δηλαδή, τί κληροδοτεί η πανδημία θετικά και αρνητικά. «Το Ινστιτούτο εκπαιδευτικό πολιτικής που συμβουλεύει το υπουργείο σε πάρα πολλά θέματα έχει ήδη ξεκινήσει μια σε βάθος μελέτη των επιπτώσεων της πανδημίας σε κάθε επίπεδο. Θεωρώ ότι στον τομέα μας υπάρχουν και κάποιες θετικές επιπτώσεις: Το γεγονός ότι έχουμε 1.4 εκταμμύριο μαθητές και σχεδόν 200.000 εκπαιδευτικούς οι οποίοι σχεδόν από τη μία μέρα στην άλλη έκαναν ένα τεράστιο άλμα στις ψηφιακές τους δεξιότητες. Το δεύτερο κομμάτι αφορά τις δράσεις που παίρνει κανείς για να χτίσει πάνω σε αυτό».

Η εκπαίδευση αποτελεί πράγματι τομέα όπου παρατηρούνται θετικές εκροές της κρίσης: «Να σας πω ένα παράδειγμα: Θα έχετε ακούσει -ή ίσως όχι- ότι αναμορφώνουμε όλα τα προγράμματα σπουδών του σχολείου. Μπορεί να έχειτε δει αυτά τα βιβλία του 1998 που μιλάνε για δισκέτες, που μερικά από αυτά υπάρχουν πάνω από είκοσι χρόνια και δεν έχει ασχοληθεί κανείς να τα ανανεώσει. Εμείς έχουμε ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό μια διαδικασία ανανέωσης 453 προγραμμάτων σπουδών. Είναι ένα τιτάνιο έργο όπως καταβαίνετε. Γιατί το αναφέρω; Η κατεύθυνση που δίνουμε σε αυτά τα προγράμματα σπουδών έχει επηρεαστεί από την πανδημία. Εστιάζει ακόμη περισσότερο σε ψηφιακές δεξιότητες, σε βιωματική μάθηση, στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης μέσα από πολλές πηγές γνώσης που συνδυάζονται. Φεύγουμε από τη λογική ότι σήμερα κάνουμε βιβλίο ιστορίας σελίδα τάδε… Να ένα παράδειγμα και δράση όπου η πανδημία έχει επηρεάσει το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα το οποίο ήδη σχεδιάζαμε όμως εκείνη ήρθε να εντείνει την ανάγκη να το πάμε ακόμη πιο πέρα. Και ως προς την προσαρμοστικότητα που θεωρώ ότι είναι μια από τις δεξιότητες που αναδύθηκε μέσα από την κρίση».

Μια ερώτηση για σχολικούς ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς: σε ό,τι αφορά τα δημόσια σχολεία κατατέθηκε κονδύλι ΕΣΠΑ που υπερβαίνει τα σαράντα εκατομμύρια ευρώ ακριβώς για να ενισχυθούν με τους συγκεκριμένους ειδικούς που ήδη έχουν αρχίσει να τοποθετούνται στα σχολεία. «Το κάναμε εν μέσω πανδημίας γιατί κρίναμε ότι είναι ακόμη πιο πολύτιμοι και αναγκαίοι και για αυτό διεκδικούμε επιπλέον κονδύλια για να στελεχώσουμε τα σχολεία μας».

Η Όλινκα Βαρβιτσιώτη διατύπωσε την εξής ερώτηση: Πέρυσι μειώσατε τα μαθήματα στο γυμνάσιο, από τέσσερα τα κάνατε επτά. Ένα χρόνο μετά από μια διακεκομμένη χρονιά, θεωρείτε ότι πρέπει να παραμείνουν επτά αντί για τέσσερα;

Η υπουργός απάντησε: «Καθημερινά η ζωή στο υπουργείο συνιστά ένα δίλημμα για το αν θα ασχοληθεί μόνο με τη διαχείρηση της κρίσης ή αν θα προχωρήσει και σε μεταρρυθμιστικό έργο. Επειδή η διαχείρηση της κρίσης είναι ένα τεράστιο έργο από μόνο του, το μόνο εύκολο θα ήταν να πούμε ότι ασχολούμαστε μόνο με αυτό. Δεν μας εξέλεξε ο ελληνικός λαός για αυτό το λόγο αλλά για να κάνουμε δομικές μεταρρυθμίσεις. Όταν με τον καιρό ξεφύγουμε από την πανδημία θα μας πείτε πού είναι όλες οι αλλαγές που υποσχεθήκατε; Κάποιες από αυτές τις αλλαγές τις κάναμε ήδη από το περασμένο καλοκαίρι. Μία από αυτές είχε να κάνει και με τις εξετάσεις. Δεν την θεωρώ από τις σημαντικότερες αλλαγές. Θεωρώ πιο σημαντικό ότι βάλαμε στο σχολείο δεξιότητες, εθελοντισμό, επιχειρηματικότητα, σεβασμό στον άλλον, περιβαλλοντική συνείδηση κλπ.».

Και απαντάει συγκεκριμένα στο ερώτημα: «Ωστόσο το γεγονός είναι ότι πριν από την προηγούμενη κυβέρνηση είχαμε δέκα πέντε μαθήματα προς εξέταση. Από τα δεκαπέντε πήγαμε στα τέσσερα. Στη λογική της ήσσονος προσπάθειας, με αποτέλεσμα να βλέπουμε επιδείνωση στις μαθησιακές ικανότητες. Από τέσσερα πήγαμε στα επτά. Όλα είναι σχετικά. Όταν κανείς χτίζει πάνω σε χαλάσματα, πολλές φορές φαίνεται… Δεν είπαμε να πάμε στα δέκα πέντε, αλλά θεωρούμε σημαντικό τα παιδιά μας να βγαίνουν μορφωμένα. Στην πράξη ό,τι δεν εξετάζεται ακυρώνεται. Τα παιδιά δεν ασχολούνται με τον ίδιο τρόπο. Μπορεί να μην πρέπει να γίνεται εξέταση αλλά διερευνητική εργασία ή ένας άλλος τρόπος αποτίμησης. Στο ίδιο νομοθέτημα έχουμε εισάγει και άλλους τρόπους αποτίμησης και αξιόλογησης. Θα μας κρίνετε αυστηρά για όλες τις αλλαγές που θα έχουμε επιφέρει. Θα έχουμε ξεπεράσει την κρίση, θα έχουμε εμβολιαστεί, και θα μας πείτε πείτε πού είναι οι μεταρρυθμίσεις. Και θα σας πούμε ιδού τις κάνουμε παρά την πανδημία».

Κύλησε η συζήτηση στη μετάβαση από το νηπιαγωγείο στην πρώτη δημοτικού που θα δυσκολέψει ιδιαιτέρως σε περίπτωση τρίτου λοκντάουν. Η υπουργός αναγνώρισε τη σημασία της συνύπαρξης με συμμαθητές και δασκάλους στις μικρές ηλικίες. «Εξού και άνοιξα πρώτα τα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά αφού (πέρα από τα επιδημιολογικά δεδομένα που βοηθούν) υπάρχει η μέριμνα της ψυχοσυναισθηματικής εξέλιξής τους. 

Όπως σας είπα χθες χρειάστηκαν επτά ώρες για να συνομιλήσω με ειδικούς και εν τέλει να βγει λευκός καπνός και να μπορέσουμε να επισπεύσουμε το άνοιγμα που δεν είναι καθόλου αυτονόητο. Βεβαίως με ασφάλεια». Το Ινστιτούτο εκπαιδευτικής πολιτικής θα δώσει περαιτέρω οδηγίες εν ευθέτω χρόνω.

Ο Παναγιώτης Οικονομόπουλος από την άλλη ρώτησε για την τρίτη λυκείου που κάνει και αυτή μετάβαση σε άλλη βαθμίδα…«Σαφώς έγινε εκτενής συζήτηση και για αυτό χθες με τους ειδικούς, κυρίως για τις μικρές ηλικίες αλλά και την τρίτη λυκείου. Δεν έχουμε το πράσινο φως αυτή τη στιγμή αλλά πολύ σύντομα θα ξανασυζητηθεί το θέμα στην Επιτροπή. Πάντως αποτελεί προτεραιότητα να ανοίξει και η τρίτη λυκείου. Θα το θέσω εκ νέου την ερχόμενη εβδομάδα και πάλι με τους Ειδικούς».

Ύστερα έδωσε και μια μικρή είδηση ειρήσθω εν παρόδω: «Βγαίνει τώρα μια υπουργική απόφαση τις επόμενες ώρες που προβλέπει τη δυνατότητα να δώσει κανείς τις εξετάσεις –GCE, A Levels. Πήραμε το πράσινο φως από τους ειδικούς ώστε τα παιδιά αυτά που σκοπεύουν να είναι υποψήφιοι για ξένα πανεπιστήμια του χρόνου, να μη στερηθούν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις εξετάσεις».

Σχετικά με το ωράριο της τηλεκπαίδευσης σε ιδιωτικό σχολείο, σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί τρίτο λοκντάουν: Η Κεραμέως εξήγησε ότι η κυβέρνηση πέρασε νόμο το περασμένο καλοκαίρι που δίνει τη μεγαλύτερη στην ιστορία της χώρας ελευθερία στα ιδιωτικά σχολεία. «Μακριά από εμάς λογικές που περιορίζουν τα σχολεία. Το υπουργείο δίνει ένα πλαίσιο, το κάθε ιδιωτικό μπορεί να κινηθεί ελεύθερα εφόσον σέβεται τον βασικό κορμό».

Το μεσημεριανό πρόγραμμα εφαρμόστηκε για να μπορεί ο γονέας να τηλεργάζεται το πρωί και να βοηθάει τα (μικρά) παιδιά του το μεσημέρι. Δεύτερον, για να βοηθηθούν με τη διάκριση ωραρίων οι οικογένειες στον εξορθολογισμό της χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών. Τρίτον, επειδή σε εποχές λοκτάντουν τα συνολικά συστήματα της χώρας στηρίζουν όλο το πληθυσμό στο διαδίκτυο. Μόνο η εκπαίδευση απασχολεί 2.3 εκατομμύρια ανθρώπους. Έπρεπε να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία αυτών των συστημάτων.

Επίσης εξήγησε από την εμπειρία των δέκα οκτώ μηνών που βρίσκεται στο υπουργείο ότι «δεν υπάρχει μια απόφαση που μπορείς να πάρεις στην παιδεία και να τους ικανοποιήσεις όλους. Τόσο καιρό που είναι τα σχολεία ανοιχτά μας λένε ανοίξτε. Με το που ανακοινώνουμε το άνοιγμα μας λένε γιατί ανοίγετε…Αν είχαμε βάλει τα μικρά πρωινή ώρα και τα μεγάλα που έχουν και άλλες δραστηριότητες το απόγευμα, θα είχε γίνει επανάσταση. Οφείλουμε να τα ζυγίζουμε όλα και να παίρνουμε την απόφαση που εξυπηρετεί καλύτερα συνολικά το δημόσιο συμφέρον».

Πρόσβαση έχει το 99% των νοικοκυριών της χώρας: «Κάναμε ό,τι μπρούσαμε για ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση. Δόθηκε σε όλη την κοινότητα δωρεάν πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης». Με παρόχους κινητής που δεν ζήτησαν χρέωση στην πλατφόρμα αυτή. Επιπλέον, ακόμη και αν δεν υπάρχει καμία συσκευή σε ένα σπιτικό, μπαίνει κανείς με τη σταθερό τηλέφωνό του, χωρίς χρέωση. Υπήρχαν 4.500 χιλιάδες συσκευές ύστερα δρομολογήθηκαν 93.000 φορητές συσκευές που ανήκουν στα σχολεία και δίνονται σε οικογένειες με διάφορα κριτήρια. «Η μεγάλη πρόκληση για μένα είναι πώς θα χτίσουμε πάνω σε αυτό. Και μια από τις πρωτοβουλίες στο ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ είναι να δοθεί βάουτσερ σε (σ.σ. περιπου) 560.000 παιδιά να μπορούν να αγοράσουν εξοπλισμό».

Ερώτηση για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες σε ιδιωτικά σχολεία και τι μπορεί να γίνει με τον υπερβολικά μεγάλο χρόνο αναμονής στα ΚΕΣΥ. «Είναι υπό επεξεργασία νομοσχέδιο το οποίο θα απλοποιεί τις διαδικασίες και θα ενισχύει την πρόσβαση σε αυτές τις δομές υποστήριξης. Δράσεις κεντρικά από την πολιτεία πραγματοποιούνται ήδη. Και συγκεκριμένα προγράμματα στα δημόσια σχολεία».

Το πόσο ελεύθερα είναι τα ιδιωτικά σχολεία να αποφασίζουν για τη διδακτέα ύλη και το προγραμμα σπουδών τους ύστερα από το νόμο πλαίσιο που εφαρμόστηκε το καλοκαίρι:

«Το καθεστώς το οποίο ίσχυε ήταν σοκαριστικό. Για να ορίσει ένα ιδιωτικό σχολείο ένα διευθυντή έπρεπε να περάσει από συνδικαλιστές του δημοσίου. Για να σας πω ένα απλό παράδειγμα που θεωρώ εξοφρενικό. Προφανώς το ιδιωτικό σχολείο πρέπει να συμμορφώνεται απόλυτα με το νόμο αλλά άλλο να περιορίζεις υπέρμετρα τη δράση του σε σχέση με τους μαθητές και τους γονείς. Ο νόμος πλαίσιο υπηρετεί δύο βασικές αξίες: Η πολιτεία έχει την εποπτεία συνολικά του εκπαιδευτικού συστήματος (…). Από εκεί και πέρα οφείλουμε να δώσουμε βαθμούς ελευθερίας στα σχολεία για να αναπτύξουν τη δράση τους (…). Α δεν την έχει, πέφτει σε μια παγίδα, όλα ίσα και όμοια. Αυτό που προβλέπει το σύνταγμα είναι ο γονέας να έχει το δικαίωμα επιλογής (…). Αν δεν δίνεις τη δυνατότητα διαφοροποίησης, είναι σαν να μην δίνεις το δικαίωμα της επιλογής. Άρα για αυτό κάναμε ρηξικέλευθη τομή. Να σας πω κάτι άλλο: Δεν υπήρχε η ελευθερία ένα σχολείο να διαχειριστεί το προσωπικό του όπως κρίνει. Πώς σε κάθε επιχείρηση αξιολογείς το προσωπικό σου (…). Αλλιώς υιοθετείς τη μονιμότητα στο ιδιωτικό σχολείο. Τέτοιες βασικές αλλαγές κάναμε σε ένα πλαίσιο το οποίο ψηφίστηκε εν μέσω πανδημίας (…) Οφείλουμε να τις κάνουμε….».

Η κυρία Βασιλειάδου που εργάζεται 37 χρόνια σε δημόσιο σχολείο άνοιξε διάλογο σχετικά με τις καταλήψεις στα δημόσια γυμνάσια και το πώς θα γίνει περιγραφική αξιόλογηση των μαθητών. Συγκεκριμένα δήλωσε: «Θα ήθελα να πηγαίνω στο σχολείο μου χωρίς να βλέπω την καγκελόπορτα αλυσιδωμένη…». Πώς μπορεί, αναρωτήθηκε η ίδια, να τελειώσει η λαίλαπα των καταλήψεων; Μπορείς ένας προϊστάμενος απο τη δευτεροβάθμια να κάνει μια βόλτα στο δημόσιο σχολείο και να πει δυο κουβέντες στους γονείς, στους εκπαιδευτικούς. «Όσο για την περιγραφική (όχι αριθμητική) αξιόλογηση, επειδή εθελοντικά και μόνη μου την κάνω επί 22 χρόνια, θεωρώντας ότι για όλους είναι καλό επειδή καταλαβαίνουν το νοιάξιμο του εκπαιδευτικού, ήθελα να μάθω αν έχετε σχέδιο και επ’ αυτού».

Πράγματι αναγνώρισε το πρόβλημα και την ανάγκη να εφαρμόζονται μέτρα παιδαγωγικά. «Πώς λύθηκαν οι καταλήψεις φέτος; Με ένα μέτρο: Με την πρόβλεψη ότι όσα σχολεία είναι υπό κατάληψη θα κάνουν υποχρεωτικά τηλεκπαίδευση και όσοι συμμετέχουν στην κατάληψη δεν έχουν δικαίωμα να μπουν στην τηλεκπαίδευση… Όταν ανακοινώσαμε αυτά τα μέτρα, οι καταλήψεις μειώθηκαν από τη μια μέρα στην άλλη κατά 70% περίπου… Μας κατηγόρησαν ότι αποκλείουμε τα παιδιά από την εκπαίδευση. Η πραγματικότητα είναι ότι τα ίδια τα παιδιά αποκλείουν τον εαυτό τους από την εκπαίδευση κάνοντας κατάληψη. Θεωρώ πολύ σημαντικό να υιοθετούμε παιδαγωγικά μέτρα για να επιλύουμε τέτοια θέματα και στα πανεπιστήμια γιατί και εκεί έχουμε αντίστοιχα προβλήματα. Και εκεί φέρνω την άλλη εβδομάδα ένα νομοσχέδιο που αφορά και σε ζητήματα παραβατικότητας εν γένει θα έλεγα στα πανεπιστήμια. Άρα προχωράμε. Να είστε βέβαιοι ότι στο νομοσχέδιο που φέρνουμε για τα πανεπιστήμια την επόμενη εβδομάδα (έχει ήδη παρουσιαστεί στις αδρές του γραμμές), το οποίο προσβλέπει να επιλύσει και ζητήματα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο, δηλαδή να λάβει τέλος η παθογένεια να μπαίνει κανείς στο πανεπιστήμιο με βαθμό 1,2,3/20 το οποίοι δεν περιποιεί τιμή ούτε στον υποψήφιο ούτε στο ελληνικό πανεπιστήμιο, έρχεται να προβλέψει για πρώτη φορά ελεγχόμενη είσοδο στο πανεπιστήμιο, όπως αυτό ισχύει σε τόσες άλλες χώρες στον κόσμο, έρχεται να αντιμετωπίσει ζητήματα παραβατικότητας, βίας και ανομίας. Θα τονίσω ότι αυτά αποτελούν εξαίρεση. Δεν πρέπει να είναι αυτή η εικόνα που έχουμε του πανεπιστημίου, πλην όμως υπάρχει ακόμη. Για αυτό προβλέπουμε επίσης για πρώτη φορά την ίδρυση ενός σώματος πανεπιστημιακής αστυνομίας προκειμένου να επιλύσει αυτά τα χρόνια προβλήματα. Δείχνουμε διατεθειμένοι να τα βάλουμε με παθογένειες δεκαετιών. Δώστε μας λίγο χρόνο ακόμη και θα μας κρίνετε».

Την περιγραφική αξιολόγηση επεξεργάζεται το Ιστιτούτο εκπαιδευτικής πολιτικής, όπως επίσης και το ζήτημα της διεύρυνσης της αξιολόγησης. Όλα εντάσσονται στην επιθυμία του υπουργείου για μεγαλύτερη αυτονομία στις εκπαιδευτικές μονάδες και τους εκπαιδευτικούς. «Θα κατατεθεί νομοσχέδιο που θα αφορά στην αξιολόγηση εκπαιδευτικών και στους μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας και αυτονομίας των σχολικών μονάδων. Σήμερα έχουμε στην Ελλάδα ένα από τα πιο υπερσυγκεντρωτικά συστήματα εκπαίδευσης στην ΕΕ. Τολμώ να πω ήταν χρήσιμο, στην πανδημία…». Το πακέτο ρυθμίσεων θα έρθει στο αμέσως επόμενο διάστημα στη δημόσια διαβούλευση.

Βεβαίως τέθηκε και το ζήτημα των ιδιωτικών πανεπιστημίων ειδικά εφόσον τομείς όπως ο Πολιτισμός και η Φιλοσοφία θα μπορούσαν να προσελκύσουν ξένους φοιτητές. Στο νόμο πλαίσιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση που ετοιμάζεται, προβλέπεται ενιαίο ψηφοδέλτιο. Θα κατεβαίνει κανείς ως φυσικό πρόσωπο ανεξάρτητα από την παράταξή του.

Όσον αφορά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, χάθηκε η ευκαιρία από την προηγουμενη κυβέρνηση με το άρθρο 16 του Συντάγματος που προβλέπει (μοναδική εξαίρεση παγκοσμίως) μονοπώλειο τριτοβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης. Η Νέα Δημοκρατία είχε τότε καταθέσει πρόταση για να σπάσει το μονοπώλειο και να υπάρξει η δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων αλλά δεν εγκρίθηκε. «Χάσαμε ένα παράθυρο», όπως επισήμανε, μέχρι την επόμενη συνταγματική αναθεώρηση.

Βεβαίως τάσσεται υπέρ της εξωστρέφειας των ελληνικών πανεπιστημίων. Αναγνωρίζει ότι απουσιάζει το θεσμικό πλαίσιο για να προσελκύσει ξένους φοιτητές. Το ότι οι φοιτητές ανθούν στο εξωτερικό, σημαίνει όμως ότι η χώρα έχει καλά πανεπιστήμια. «Έχουμε ήδη θεσμοθετήσει ως κυβέρνηση, σειρά ρυθμίσεων που βγάζουμε αρμοδιότητες από πάνω μας. Που προβλέπουν τη δυνατότητα ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων, ελεύθερα από κάθε πανεπιστήμιο. Θα τους κρίνει εν τέλει η αγορά, οι φοιτητές…». Επιπλέον, διπλά προγράμματα σπουδών με ξένα πανεπιστήμια. Το πρώτο ξενόγλωσσο πρόγραμμα διαθέτει ήδη τριάντα ξένους φοιτητές στην αρχαία ελληνική ιστορία και γραμματεία.

Μίλησε και για το ταξίδι της με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στην Αμερική όπου συνάντησε φορείς απο IIE (Institute of International Education), Ίδρυμα διεθνούς εκπαίδευσης (για διμερείς συμφωνίες), όπου ξεκίνησε πλαίσιο συνεργασίας για να έρθουν πιο κοντά τα ελληνικά με τα αμερικανικά πανεπιστήμια.

«Πρέπει να σας πω με μεγάλη υπερηφάνεια για τα ελληνικά μας πανεπιστήμια ότι στην ιστορία των 100 χρόνων αυτού του φορέα … το διμερές πρόγραμμα με την Ελλάδα που ξεκινήσαμε είχε τη μεγαλύτερη στην ιστορία του φορέα απήχηση από αμερικανικά πανεπιστήμια -και Ivy League- για συνεργασία με τα δικά μας». Γιατί όχι και καλοκαιρινά προγράμματα; Αντίστοιχα προγράμματα ετομάζονται και με την Αγγλία. «Ενώ προσπαθούμε να αναπτύξουμε την Ελλάδα ως hub εκπαιδευτικό». Το κορυφαίο πανεπιστήμιο (Κολάμπια) Columbia θα ιδρύσει στην Ελλάδα ένα από τα λίγα διεθνή κέντρα του (Columbia Global Centre).

Για τον ΔΟΑΤΑΠ επίσης έγινε λόγος…

Για τη θέσπιση στο σχολείο επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων (ενσυναίσθηση, αποδοχή, αυθεντικότητα, επίλυση συγκρούσεων win win, σεβασμός, αυτογνωσία, ενεργητική ακρόαση…). Εργαστήρια δεξιοτήτων ήδη το εφαρμόζουν πιλοτικά σε 218 σχολεία στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα και ίσως από Σεπτέμβριο μπουν σε όλα τα σχολεία δημόσια και ιδιωτικά…

Μαμά με παιδί στο δημόσιο, στο Βαρβάκειο, όπου η αξιολόγηση εκπαιδευτικών σταμάτησε το 2012, δήλωσε ότι ανυπομονεί το νομοσχέδιο για την αξιολόγηση των διευθυντών και καθηγητών… Μίλησε για τα εργαστήρια δεξιοτήτων. Εξήγησε ότι «έφτυσε αίμα» ώστε ο εκπαιδευτικός να θελήσει να διδάξει στο γιο της: «Εσείς μπορεί να έχετε καλές προθέσεις αλλά οι εκπαιδευτικοί τα πολεμάνε και τα πολεμάνε οι αξιολογημένοι εκπαιδευτικοί, σκεφτείτε τι θα γίνει στα υπόλοιπα σχολεία». Ρώτησε επίσης πώς θα εφαρμοστεί η αξιολόγηση μελλοντικά και υπογράμμισε ότι πρέπει να αποτελεί συνεχιζόμενη διαδικασία, να γίνεται και εν ώρα μαθήματος στην τάξη. «Δεν αρκούν τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά» των καθηγητών και δασκάλων. «Μπορεί να γίνει αλλαγή αρκεί να την περιφρουρήσετε αλλιώς δεν έχει νόημα».

Η απάντηση ήταν ότι χρειάζεται καιρός για να περάσει κάτι από πάνω προς τα κάτω αλλά ότι η αξιολόγηση θα είναι συνεχής και θα αφορά και τους διευθυντές ενώ θα προβλέπονται και επισκέψεις στην τάξη. Θα συγκροτηθεί πλήρες πλαίσιο αξιολόγησης με σειρά από ενέργειες και δικλείδες ασφαλείας που θα τεθεί προσεχώς στη δημόσια διαβούλευση. «Απόλυτη προτεραιότητα και για μένα και για τον πρωθυπουργό». Θα πολλαπλασιαστούν και τα πρότυπα σχολεία.

Η Αλίκη Μαρτίνου ρώτησε για τις τέχνες (μακρά σχέση της οικογένειας με τη σύγχρονη τέχνη ενώ η αδελφή της Αταλάντη Μαρτίνου διευθύνει τον εκθεσιακό χώρο Arch στην Πλάκα). Εάν υπάρχει προοπτική να ενισχυθεί η σχετική παιδεία στις μικρότερες ηλικίες. Το ωρολόγιο πρόγραμμα είναι συγκεκριμένες ώρες. Οι φηφιακές δεξιότητες, οι ξένες γλώσσες, η φυσική αγωγή ήταν η δέσμευση. Δεν καταργήθηκαν φυσικά τα καλλιτεχνικά. Άλλαξε μόνο μία ώρα του Λυκείου και ήταν επιλογής που την επέλεγε μόνο το 2% των σχολείων…

Όμως εξετάζεται ακόμη από το Ινστιτούτο εκπαιδευτικής πολιτικής πώς θα αναβαθμιστούν συνολικά οι τέχνες (μουσική και καλλιτεχνικά). «Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας εμείς θεσμοθετήσαμε τη δυνατότητα να διδάσκονται αυτά τα ειδικά μαθηματα σε ομάδες σχολείων (σ.σ. διαδικτυακά) για τα παιδιά που πραγματικά ενδιαφέρονται και θέλουν να δώσουν πανελλαδικές σε αυτά τα ειδικά μαθήματα (θέματα μουσικής, ερμηνεία, εκτέλεση κλπ, θέματα σχεδίου, γραμμικού και ελεύθερου, ξένες γλώσσες)».

Τη συζήτηση εμπλούτισε με ιδέες ο πρώην πρόεδρος στο ΔΣ του Κολλεγίου Αθηνών Αλέξανδρος Σαμαράς. Ο ίδιος που έδωσε και το πτυχίο στη Νίκη…