Αρθρο παρέμβαση: Φορολόγηση υπερκερδών στην ενέργεια – Σωστή σκέψη, άδικη υλοποίηση

«Ο δρόμος προς την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις» έλεγε ο Δάντης (όχι ο τραγουδιστής, ο άλλος ο αυθεντικός ο Dante Alighieri).

Για να φέρουμε το γερμανό φιλόσοφο και συγγραφέα στα καθ’ημάς εξηγούμαστε: Η σκέψη και πρόθεση για την  φορολόγηση των υπερκερδών των ενεργειακών ομίλων κατά 90% λόγω των έκτακτων συνθηκών της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία, είναι απόλυτα σωστή.

Η υλοποίηση όμως «μπάζει» από πολλά σημεία που θα πρέπει να ερευνηθούν διεξοδικά. Χρόνος και διάθεση να γίνουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις υπάρχει αναμφισβήτητα.

Άλλωστε από το βήμα της  Βουλής

ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης περιέγραψε ένα πλαίσιο φορολόγησης, δεν έφερε νόμο για ψήφιση. Αυτό θα το κάνει του Υπουργείο Οικονομικών.

Εν τω μεταξύ όμως και μέχρι να ξεκαθαρίσουν όλα αυτά, η αγορά πολύ απλά θα διαλυθεί!

Υπάρχουν 3-4 συμφωνίες που είναι στα σκαριά στον ενεργειακό τομέα (Έλληνες με Έλληνες και Έλληνες με ξένους) και θα ματαιωθούν. Αλλά και το Χρηματιστήριο θα κάνει ένα …«ωραιότατο» limit down σε όλες τις μετοχές ενδιαφέροντος.

Αυτό έπρεπε κάποιος να το σκεφτεί λίγο νωρίτερα και να υπάρξει διάλογος και διακριτικός χειρισμός και όχι αιφνιδιασμός.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά:

Βασική επιδίωξη  είναι να συνδράμουν οι ενεργειακές επιχειρήσεις στην πολιτική στήριξης της ελληνικής κοινωνίας λόγω της ενεργειακής κρίσης και να επιστρέψουν τα υπερκέρδη που αποκόμισαν («ουρανοκατέβατα κέρδη» τα λένε στις Βρυξέλλες) λόγω της ασύλληπτης ανόδου των τιμών στην αγορά.

Είναι στην ουσία μία  έκτακτη  εισφορά  σε όλες τις τεχνολογίες που παράγουν ενέργεια (λιγνίτες, φυσικό αέριο και υδροηλεκτρικά), το οποίο θα υπολογιστεί από την ΡΑΕ με βάση ένα εύλογο περιθώριο κέρδος που έχει η κάθε μονάδα. Αυτό το εύλογο περιθώριο που σηκώνει πολλή συζήτηση θα το διερευνήσει και θα το εισηγηθεί η Ρυθμιστική Αρχή.

Τα υπερκέρδη αυτά διαμορφώνονται από τις τιμές χονδρεμπορικής στο χρηματιστήριο ενέργειας και τις ιλιγγιώδεις τιμές του φυσικού αερίου που ανέβηκαν 400% μέσα σε 2 μήνες!.

Αν και δεν έχει ξεκαθαριστεί πλήρως ακόμη  το πλαίσιο της φορολόγησης των κερδών, φαίνεται πως οι μονάδες ηλιακής και αιολικής ενέργειας, βασικές ΑΠΕ δηλαδή, δεν θα υποστούν τη δοκιμασία της έκτακτης εισφοράς, πρακτικά θα εξαιρεθούν.

Γιατί; Μήπως δεν έχουν  κέρδη; Το πακέτο φορολόγησης  κερδών που υιοθετούν στη χώρα μας οι ΑΠΕ, προβλέπει να  αμείβονται με εγγυημένη τιμή βάσει των μακροχρόνιων συμβάσεων που έχουν συνάψει (feeding in tariff) και δημιουργούν τα πλεονάσματα του ειδικού λογαριασμού (ΕΛΑΠΕ), με τα οποία επιδοτούνται οι λογαριασμοί από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

Ουσιαστικά επειδή οι ΑΠΕ παράγουν και αμείβονται φθηνότερα από την τιμή που διαμορφώνεται από τους σταθμούς ορυκτών καύσιμων στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, δημιουργούν αυτό το σημαντικό οικονομικό πλεόνασμα που επιστρέφουν στην αγορά. Τον Οκτώβριο του 2021, τελευταίος μήνας για τον οποίο έχουν δημοσιευθεί στοιχεία, αυτό το πλεόνασμα ήταν 114 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται ότι έως τώρα έχει φτάσει τα 750-880 εκατομμύρια που θα μείνουν αφορολόγητα.

Από την πλευρά της  η ΔΕΗ για τις λιγνιτικές της μονάδες υπολογίζει  ότι η διαφορά μεταξύ του μεταβλητού κόστους μιας μονάδας της και της οριακής τιμής συστήματος, επιστρέφει στην αγορά μέσω της πολιτικής των επιδοτήσεων και των εκπτώσεων στους καταναλωτές. Για τον λόγο αυτό η Επιχείρηση έχει ανακοινώσει ότι ουσιαστικά για το 2021 δεν θα εμφανίσει κέρδη.

Με σημαντική καθυστέρηση το σχέδιο στηρίζει  και η Κομισιόν προτρέποντας τα κράτη –μέλη να εφαρμόσουν ως μέτρο ανακούφισης των καταναλωτών και θα παρουσιαστεί αύριο στην Σύνοδο Κορυφής, μελετάται εντατικά το τελευταίο διάστημα από το Μέγαρο Μαξίμου σε συνεργασία με την ρυθμιστική αρχή ενέργειας (ΡΑΕ). Σύμφωνα μάλιστα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, το πλαίσιο της  αγοράς θα  φέρει  κέρδη έως και 200 δισ. ευρώ στην Ε.Ε. φέτος από την παραγωγή ενέργειας με φυσικό αέριο, άνθρακα, πυρηνική ενέργεια, υδροηλεκτρική και άλλες ανανεώσιμες πηγές.

Η Κομισιόν είναι φανερό ότι δεν βιάζεται και θα υλοποιήσει το σχέδιο βήμα-βήμα και προσεκτικά. Όμως εδώ στην Ελλάδα η κυβέρνηση έχει άγχος να στηρίξει τον καταναλωτή (σωστά) αλλά δεν φαίνεται να έχει συγκροτημένο σχέδιο να το κάνει (θα έπρεπε).

Είπαμε καλές είναι οι προθέσεις, αλλά παραμονεύει πάντοτε η (επίγεια) Κόλαση…

Διαβάστε επίσης

Άρθρο Παρέμβαση: Τις πταίει για την υπόγεια αποθήκη αερίου (ΥΑΦΑ) της Καβάλας