12th Annual Capital Link Sustainability Forum: «Μπορεί η βιωσιμότητα να υπερισχύσει της γεωπολιτικής;»

Το μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού, μετά από δύο χρόνια πανδημίας μεταφράστηκε  σε μεγάλη συμμετοχή στελεχών για τη παρακολούθηση με φυσική παρουσία του 12th Annual Capital Link Sustainability Forum με τίτλο «Μπορεί η βιωσιμότητα να υπερισχύσει της γεωπολιτικής;», που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία  , υπό την Αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής, στο Grand Hyatt Athens Hotel.

Στη

τόσο δυσμενή διεθνή συγκυρία τόσο σε γεωπολιτικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο, με τον κόσμο να διακατέχεται από ανησυχία και ερωτηματικά σε πολλά επίπεδα, το Συνέδριο έδωσε την ευκαιρία σε ευρύ κοινό να ακούσει τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις/παρουσιάσεις των εξαιρετικών ομιλητών και να έρθει σ επαφή μαζί τους αποκομίζοντας ως συμπέρασμα και απάντηση στο ερώτημα του τίτλου του Συνεδρίου «Μπορεί η βιωσιμότητα να υπερισχύσει της γεωπολιτικής;» ότι «Η βιωσιμότητα, ακριβώς κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι πιο αναγκαία από ποτέ».

Η ενεργειακή κρίση καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη υιοθέτησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στις στρατηγικές των επενδυτών ισοδυναμεί με επιχειρηματική ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην πορεία ανάπτυξης τους. Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι πλέον προϋπόθεση εξέλιξης και όχι απλώς ένας νέος συμπληρωματικός ρόλος.

Μέσα από τις ακόλουθες 10 διαφορετικές ενότητες εξετάστηκαν από 43 ομιλητές όλα τα καίρια ζητήματα και πρωτοβουλίες που συντελούν στη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τον Κοινωνικό και Οικονομικό Μετασχηματισμό, τον τρόπο με τον οποίο ο ιδιωτικός τομέας και το Κράτος μπορούν να ενισχύσουν αποτελεσματικά τις δυνατότητες και τους πόρους τους με σκοπό την επίτευξη του κοινού στόχου, που δεν είναι άλλος από την Βιωσιμότητα.

Η Ενίσχυση της Επιχειρηματικότητας Για Μια Βιώσιμη ΑνάκαμψηΗ Ελλάδα Μπροστά στις Προκλήσεις της Ενεργειακής ΚρίσηςKαινοτόμες Επενδυτικές Επιλογές & Βιώσιμη ΑνάπτυξηΟικονομία & Επενδύσεις: Η συμβολή των Ελλήνων & Ξένων ΕπενδυτώνΕνεργειακή Αυτονομία & ΑσφάλειαΥγεία: Ψηφιακές Τεχνολογίες & Μετασχηματισμός – Προκλήσεις στο σύγχρονο  Γεωπολιτικό ΠεριβάλλονΕπιχειρηματικότητα, Ανάπτυξη & Περιβαλλοντική ΒιωσιμότηταΗ Συμβολή της Ομογένειας

 «Η Συμβολή της Ομογένειας» τονίστηκε με τη συμμετοχή από την Αμερική του  Senator κ. Λεωνίδα Ραπτάκη, Πολιτειακού Γερουσιαστή του Rhode Island των ΗΠΑ; Προέδρου της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού (ΠΑΔΕΕ) και από την Αυστραλία του κ. Bill Papastergiadis, Melbourne Managing Partner – Moray & Agnew Lawyers; President – Greek Community of Melbourne & Victoria, Australia και είχε ως έναυσμα τη δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην ιστορική ομιλία του στην Κοινή Σύνοδο του Κογκρέσου των ΗΠΑ κατά την επίσκεψη του στην Ουάσιγκτον. Με το τρόπο αυτό δόθηκε η ευκαιρία να υπογραμμιστεί η εξαιρετική συμβολή της ελληνικής διασποράς στην εκπροσώπηση της χώρας μας στο εξωτερικό και στην υπεράσπιση των ελληνικών σκοπών, τονίζοντας ταυτόχρονα τη σημασία της Ελλάδας ως βασικό παράγοντα στην περιοχή καθώς και ως επενδυτικό προορισμό.

Το Συνέδριο έκλεισε με την απονομή του «Capital Link Sustainability Leadership Award» στην

PRODEA Investments, για τη δέσμευσή της για Βιώσιμη Ανάπτυξη και την ευαισθησία της σε περιβαλλοντικά

ζητήματα. Πρόκειται για μια εταιρική αντίληψη που αντικατοπτρίζεται σε όλες τις δραστηριότητές της, χάρη στην

υλοποίηση του σημαντικού επενδυτικού της προγράμματος σε πράσινα και ενεργειακά αποδοτικά κτήρια κορυφαίων προδιαγραφών. H συμβολή στη βιωσιμότητα δεν περιορίζεται μόνο στα αειφόρα κτήρια της, αλλά διέπει όλο το εύρος της ανάπτυξής της, τόσο επιχειρηματικά όσο και στο πλαίσιο της κοινωνικής της προσφοράς, έτσι ώστε -εδώ και χρόνια- να βρίσκεται στην πρώτη θέση ανάμεσα στις επενδυτικές εταιρείες.

Το βραβείο για την PRODEA Investments παρέλαβε ο Διευθύνων Σύμβουλος, κ. Αριστοτέλης Καρυτινός από τον Περιφερειάρχη Αττικής κ. Γιώργο Πατούλη που τα τελευταία χρόνια θέτει το Annual Capital Link Sustainability

Forum υπό την Αιγίδα της Περιφέρειας, η οποία, μέσα από την αξιοποίηση πληθώρας προγραμμάτων, εθνικών και ευρωπαϊκών και σημαντικών έργων σε πολλούς τομείς, κάνει πράξη τη βιώσιμη ανάπτυξη αναδεικνύοντας έτσι ταυτόχρονα και την κοινωνική συνιστώσα της Υπεύθυνης Έρευνας και Καινοτομίας.

Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, το Συνέδριο έδωσε και πάλι την δυνατότητα σ’ένα μικρό αριθμό ΜΚΟ, να

παρουσιάσουν το έργο, τις δραστηριότητες, τις ανάγκες και τις πρωτοβουλίες τους με το δικό τους ενημερωτικό

υλικό στο ευρύ κοινό ώστε να καλλιεργήσουν επαφή και γνωριμία τόσο με τους ομιλητές, όσο και με τους

συμμετέχοντες στο Συνέδριο επιτυγχάνοντας νέες συνεργασίες και συμπράξεις.

Το 12o Annual Capital Link Sustainability Forum υποστήριξαν πληθώρα οργανισμών και φορέων που ενστερνίζονται την ανάγκη να επιταχύνει η χώρα τη μετάβασή της στην πράσινη οικονομία προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης στο διαρκώς μεταβαλλόμενο από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης περιβάλλον.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του Annual Capital Link Sustainability Forum εκδόθηκε πολυσέλιδο ειδικό Ψηφιακό Λεύκωμα με άρθρα επιχειρηματιών, στελεχών και φορέων της αγοράς, ομιλητών στο Συνέδριο και άλλων προσωπικοτήτων, άρθρα τα οποία αναφέρονται στις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο της Βιωσιμότητας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό & στις πρωτοβουλίες, δυνατότητες και προγράμματα Στήριξης της Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης.

 Δημήτρης Κουτσόπουλος, CEO –  Deloitte Greece

Μια σειρά περιβαλλοντικών ζητημάτων, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι σπάνιοι πόροι, η αύξηση του πληθυσμού, η ασφάλεια των προϊόντων, οι σχέσεις με τις ρυθμιστικές αρχές και με τις κοινότητες, μαζί με τις επιπτώσεις έκτακτων γεωπολιτικών γεγονότων, όπως η ουκρανική κρίση, αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για τη βιωσιμότητα, ένα από τα κυρίαρχα ζητήματα των ημερών μας. Από τους τρεις βασικούς πυλώνες της βιωσιμότητας, ο πυλώνας People πλήττεται περισσότερο αυτή τη στιγμή, ακολουθούμενος από τους άλλους δυο, Planet και Profit, ενώ και οι στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης κλονίζονται επίσης.

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι επιχειρήσεις καλούμαστε πλέον να υιοθετήσουμε τις καταλληλότερες πρακτικές βιωσιμότητας οι οποίες θα μπορoύν να επηρεάσουν την απόδοση και την εικόνα των οργανισμών, δημιουργώντας ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς στη σφαίρα επιρροής μας είναι αφενός να περιορίζουμε τις προκλήσεις αυτές, κάτι που στην πράξη είναι πολύ δύσκολο και αφετέρου, να τις «αντισταθμίζουμε».

Είναι λοιπόν χρέος μας να δημιουργήσουμε νέα, καινοτόμα και “scalable” επιχειρηματικά μοντέλα που θα οδηγήσουν στη βιωσιμότητα καταφέρνοντας σε έναν βαθμό να αντισταθμίσουν τη ζημιά που δεν μπορούμε να αποτρέψουμε.

Βασιλική Λαζαράκου Διδ. Νομικής, Πρόεδρος – Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς; Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA)

Tα σημαντικά και επίκαιρα θέματα της Βιώσιμης Χρηματοδότησης (Sustainable Finance) αποτελούν σήμερα προτεραιότητα για το σύνολο της οικονομίας αλλά και τον χρηματοπιστωτικό τομέα ειδικότερα.

Τα τελευταία χρόνια η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει προβεί σε ευρείες ενημερώσεις για τα θέματα της βιώσιμης χρηματοδότησης και έχει συμβάλει σημαντικά στην αύξηση της εγρήγορσης ως προς τις νέες απαιτήσεις του κανονιστικού πλαισίου.

Παράλληλα, σε θεσμικό  επίπεδο, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία μετάβασης προς τη βιώσιμη οικονομία στο πλαίσιο των θεμάτων που επιλαμβάνεται η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA), ο Διεθνής Οργανισμός Εποπτικών Αρχών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO) αλλά και η Μεικτή Επιτροπή Joint Committee (JC) των 3 Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (ESMA, EBA, EIOPA)  η οποία είναι επιφορτισμένη με την επεξεργασία των σχετικών εφαρμοστικών διατάξεων.

Όπως όλοι γνωρίζουμε, το ευρωπαϊκό πλαίσιο ESG είναι ακόμη υπό διαμόρφωση με σημαντικές πτυχές του ακόμη στο στάδιο διαβουλεύσεων. Αναφέρομαι για παράδειγμα, στο ευρωπαϊκό πρότυπο πράσινων ομολόγων, στην εξειδίκευση των πτυχών S (Κοινωνία) του ESG αλλά και στην G (Διακυβέρνηση) διάστασή του, στις διαβουλεύσεις ως προς το θέμα των αξιολογητών ESG ως οντοτήτων που θα εποπτεύονται κατά το παράδειγμα των Οργανισμών Πιστοληπτικής Αξιολόγησης (CRAς), στην ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου για άλλα επιμέρους θέματα (Πρόταση οδηγίας σχετικά με την εταιρική δέουσα επιμέλεια σε σχέση με τη βιωσιμότητα, θεσμικό πλαίσιο για τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση των εταιριών, κλπ).

Η ενσωμάτωση των παραμέτρων βιωσιμότητας με ταυτόχρονο έλεγχο των κινδύνων που απορρέουν από τη μετάβαση αυτή αποτελεί μονόδρομο και για το χρηματοπιστωτικό τομέα προκειμένου να υποστηριχθεί ένα  βιώσιμo μέλλον και να είναι η οικονομία ανθεκτική στις επερχόμενες αλλαγές περιλαμβανομένων των πρόσφατων κρίσεων όπως η κρίση από την πανδημία ή ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Γιώργος Τανισκίδης, Πρόεδρος – Optima bank  

“Ο πρόεδρος της Optima bank, κ. Γεώργιος Τανισκίδης, αναφερόμενος στην επιτυχία της τράπεζας, σημείωσε ότι: “H Optima bank ήρθε να καλύψει ένα κενό. Ένα κενό που είχε να κάνει περισσότερο με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του κλάδου και λιγότερο με τα ποσοτικά. Δεν ανήκουμε στην κατηγορία των τραπεζικών δεινοσαύρων. Δεν απαιτούμε ο κόσμος να έρθει στα μέτρα μας. Δημιουργούμε μια τράπεζα αναφοράς για ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα. Εξελισσόμαστε και αναπτυσσόμαστε έχοντας το βλέμμα μας διαρκώς στραμμένο στο μέλλον, και τα αυτιά μας εκεί έξω. Στην κοινωνία, στις επιχειρήσεις.  Σε όλα αυτά που περιμένουν από μια σύγχρονη τράπεζα”. Ο κ. Τανισκίδης αναφέρθηκε επίσης στη σημασία του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, τονίζοντας ότι: “Το ΤΑΑ είναι σίγουρα ένα πολύτιμο εργαλείο. Η αρχιτεκτονική του κατευθύνει έναν πακτωλό χρημάτων σε τομείς που πραγματικά θα βοηθήσουν να ξεκλειδώσουμε το αύριο, όπως η ενέργεια και οι νέες τεχνολογίες. Από μόνο του όμως δεν αρκεί για να προστατεύσουμε το πλοίο από τη σημερινή καταιγίδα. Οι τράπεζες διαθέτουν επιπλέον εργαλεία και μηχανισμούς, προκειμένου να τροφοδοτούν τη μηχανή της ανάπτυξης με καύσιμο”. Κατά την τοποθέτησή του ο πρόεδρος της Optima bank υπογράμμισε την ανάγκη να εξαλειφθούν οι χρόνιες παθογένειες της οικονομίας. “Πριν ξεκινήσουμε να κάνουμε την Ελλάδα, τη Silicon Valley της NA Ευρώπης, οφείλουμε να καταπολεμήσουμε την αργή απονομή δικαιοσύνης, τη γραφειοκρατία, την ανισότητα στην ανάπτυξη μεταξύ περιφέρειας και κέντρου. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Δεν είναι -για παράδειγμα- δυνατόν, ενώ είμαστε μια υπερδύναμη της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας, να μην ονειρευόμαστε να έρχονται νέοι από όλο τον κόσμο να σπουδάσουν τουριστικά επαγγέλματα στην πατρίδα μας αλλά να τρέχουν στην Ελβετία, είπε χαρακτηριστικά. Τέλος, ο κ. Τανισκίδης αναφέρθηκε στον ρόλο των τραπεζών, λέγοντας ότι “Ο ρόλος των τραπεζών είναι καθοριστικός. Έχουμε χρέος να βοηθήσουμε την ελληνική επιχειρηματικότητα να γυρίσει σελίδα. Να βάλει γερά θεμέλια στο μέλλον”.

 Φώτης Κουρμούσης, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. – Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ)

H Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί την αειφόρο ανάπτυξη, η οποία περικλείει ένα τρίπτυχο διακυβέρνησης, κοινωνίας και περιβάλλοντος (ESG). Έτσι, έχει ενσωματώσει κριτήρια ESG στις Ευρωπαϊκές επιδοτήσεις (βλέπε ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης κλπ). Παράλληλα, οι τράπεζες ενσωματώνουν κριτήρια ESG κατά την αξιολόγηση πελατών τους για δανεισμό. Συνεπώς αν μια επιχείρηση επιθυμεί να λαμβάνει χρηματοδοτήσεις (είτε επιδοτήσεις ή δάνεια), τότε θα πρέπει να υιοθετήσει στρατηγική και υλοποιήσει δράσεις ενίσχυσης της εταιρικής διακυβέρνησης (διαφάνεια, αποφυγή δωροδοκίας κλπ), υποστήριξης της κοινωνίας (ισότητα φύλων, αποφυγή διακρίσεων εργαζομένων, ισορροπία εργασιακής – προσωπικής ζωής κλπ), καθώς και προστασίας του περιβάλλοντος (ανακύκλωση, εξοικονόμηση ενέργειας, κλιματική αλλαγή κλπ). Στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) προωθούμε την αειφόρο οικονομία και χρηματοδότηση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, υποστηρίζοντας τις διεθνείς αρχές και στόχους των Ηνωμένων Εθνών (Global Compact, UNEP FI), καθώς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Taxonomy, CSRD). Πρόσφατα αξιολογήθηκε η ετοιμότητα των συστημικών τραπεζών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και επισημάνθηκε η πρόοδος που έχει επιτευχθεί κατά τα τελευταία έτη, υπό την καθοδήγηση του ΤΧΣ, ως μετόχου τους. Περισσότερα για τις συναφείς δράσεις μας περιλαμβάνονται στην ετήσια Έκθεση Αειφορίας: www.hfsf.gr

 Κωνσταντίνος Β. Κόλλιας, Πρόεδρος – Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος

Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις και όμιλοι της χώρας έχουν υιοθετήσει κριτήρια βιωσιμότητας στο μοντέλο λειτουργίας τους.Προσλαμβάνοντας και τους κατάλληλους ανθρώπους για να υλοποιούν αυτές τις πολιτικές.Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η βιωσιμότητα αφορά μόνο τους μεγάλους ομίλους.Αφορά κάθε επιχείρηση και τις μικρομεσαίες.

Διότι είναι ένας βιώσιμος και ολοένα πιο δημοφιλής τρόπος να αξιολογούν οι επενδυτές και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί μια εταιρεία, δεδομένου ότι οι σχετικοί δείκτες τεκμηριώνουν την οικονομική σταθερότητά της και την κάνουν πιο ελκυστική στους επενδυτές.

Στην ουσία, μιλάμε για ένα σύνολο προτύπων για τις δραστηριότητες μιας επιχείρησης, το οποίο οδηγεί σε μια καλύτερη και πιο συγκροτημένη εικόνα των επιδόσεων μιας επιχείρησης, συμβάλλοντας στην εξωτερική αξιολόγησή της.

Αξιολόγηση από τρεις πλευρές:

Και από τους επενδυτές, οι οποίοι αναζητούν επιχειρήσεις με βέλτιστες πρακτικές, ώστε να βάλουν τα χρήματά τους…Και από τις τράπεζες, που θέλουν να χορηγούν ρευστότητα σε εταιρείες με σωστές δομές και εταιρική διακυβέρνηση…Και από τους καταναλωτές και τους εργαζομένους, οι οποίοι ζητούν, έως και απαιτούν από τις επιχειρήσεις να:

Δημιουργούν μακροπρόθεσμη αξία, δηλαδή περιβαλλοντικά οφέλη, κοινωνική ευθύνη και εταιρική ηθική.Συμβάλλουν ενεργά στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.Λογοδοτούν για τις δράσεις τους με διαφάνεια.

Με ρωτάτε πώς η βιώσιμη επιχειρηματικότητα μπορεί να επηρεάσει το μακροοικονομικό περιβάλλον της χώρας μας, και με βάση ποιες αλλαγές;

Η απάντηση βρίσκεται σε ένα ακριβώς σημείο:Στο νέο παραγωγικό μοντέλο, το οποίο χτίζεται αυτή την περίοδο στη χώρα, με βάση το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Ελλάδα 2.0.

Διότι, μπορεί να καθυστερήσαμε πολύ ως χώρα σε αυτό, όμως τώρα, η συγκυρία είναι η καλύτερη δυνατή, ώστε να δούμε ένα πρότυπο παραγωγής, που θα είναι βιώσιμο, ανταγωνιστικό και κοινωνικά συνεκτικό.

Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Μέσα από την υιοθέτηση πολιτικών βιωσιμότητας, που σημαίνει πρακτικά ότι το μοντέλο αυτό:

Πρώτον, δεν θα είναι κρατικοδίαιτο.

 Δεύτερον, θα δίνει έμφαση στην καινοτομία, στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των ψηφιακών λειτουργιών, στην επένδυση στην πράσινη και μπλε οικονομία.

Τρίτον, θα δημιουργεί θέσεις εργασίας, οι οποίες θα υπηρετούν ταυτόχρονα δύο σκοπούς: Τόσο την απασχόληση και ταυτόχρονα την κατάρτιση ανειδίκευτων εργατών, όσο και την πρόσληψη υψηλών προσόντων στελεχών, νέας ηλικίας.

Τέταρτον, θα ελέγχει επιμελώς και με αυστηρούς όρους τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης.

 Virginia Murray, Partner, Project & Structured Finance group – Watson Farley & Williams

Η κα. Virginia Murray, Εταίρος και Επικεφαλής της ομάδας Project & Structured Finance του γραφείου της Αθήνας στην ομιλία της υπογράμμισε: “Η περιβαλλοντική και κοινωνική ευθύνη δεν είναι πλέον θέμα επιλογής ή του σκεπτικού ‘καλό θα ήταν να..’ αλλά αποτελεί μέρος του τρόπου με τον οποίο κάθε επιχείρηση οφείλει να λειτουργεί, συμπεριλαμβανομένων και των δικηγορικών εταιρειών.

Όταν μιλάμε για περιβαλλοντική ευθύνη δεν εννοούμε απλώς να ποστάρουμε δυο τρεις λήψεις από τη δράση μας για δενδροφύτευση αλλά να υιοθετούμε μια αληθινή και ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο που λειτουργούμε.

Η κοινωνική ευθύνη είναι μια ενδεχομένως πιο πολύπλοκη υποχρέωση αλλά καταρχάς πρέπει να συμπεριλαμβάνει την εξασφάλιση ότι προσφέρουμε ένα δίκαιο χώρο εργασίας για το προσωπικό μας – σεβόμενοι την διαφορετικότητα, μαχόμενοι για τη ψυχική και σωματική ευημερία και βεβαιώνοντας ότι όλοι οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν τις καλύτερες υπηρεσίες τους. Δεν είναι μόνο ευγένεια, είναι και καλή επιχειρησιακή πρακτική.

Το ίδιο ισχύει και για την εταιρική διακυβέρνηση (the “G” in ESG)  – μόνο έτσι πετυχαίνει μια επιχείρηση την ανοιχτή, διαφανής και αποτελεσματική διοίκηση.

Η κοινωνική ευθύνη με τη ευρεία έννοια, ενσωματώνει μια πλατιά γκάμα ζητημάτων που μπορεί σε συγκεκριμένες περιπτώσεις να αντικρούονται με την περιβαλλοντική ευθύνη (σκεφτείτε την επαναλειτουργία των ορυχείων λιγνίτη). Για αυτό λοιπόν τον λόγο καθίσταται σημαντική η διαρκής επανεξέταση των ζητημάτων ESG για κάθε εταιρεία αλλά και ως κοινότητα στο σύνολο της – η σημασία των διαφορετικών συστατικών με τα οποία επιτυγχάνεται η ισορροπία στη φιλοσοφία ESG, αλλάζει συνέχεια με την πάροδο του χρόνου, και ως εκ τούτου συνέδρια σαν το παρόν θα κρατάνε πάντα την αξία τους.”

Ευάγγελος Καλαμάκης, Ανώτερος Διευθυντής Διεύθυνσης Επενδυτικής Τραπεζικής – Alpha Bank

Ο κ. Ευάγγελος Καλαμάκης, Ανώτερος Διευθυντής Επενδυτικής Τραπεζικής στην Alpha Bank, τόνισε ότι «η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία μη διαπραγματεύσιμη πρόκληση για τις επιχειρήσεις. Οι εταιρείες που αντιμετωπίζουν σοβαρά τη βιώσιμη ανάπτυξη και τα περιβαλλοντικά θέματα και λαμβάνουν προληπτική δράση με την ανάπτυξη και εκτέλεση σχεδίων αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων, εξασφαλίζουν σε σημαντικό βαθμό τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους. Οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύσουν στη μετάβαση των λειτουργιών τους σε χαμηλότερες εκπομπές ρύπων, καθώς είναι πλέον υποχρεωμένες εκ της νομοθεσίας, του κανονιστικού περιβάλλοντος, αλλά και των προτιμήσεων των πελατών. Όσοι όμως δράσουν γρήγορα θα καταφέρουν να αντλήσουν αξία από τέτοιες επενδύσεις, ιδίως ως προς την εκμετάλλευση των παρεχόμενων σήμερα κινήτρων.»

«Προκειμένου να υποστηρίξουμε τις επιχειρήσεις σε αυτή την μετάβαση», συνέχισε ο κ. Καλαμάκης, «αλλά και να ανταποκριθούμε στις κανονιστικές απαιτήσεις, στην Alpha Bank έχουμε υιοθετήσει στην πιστοδοτική διαδικασία το Πλαίσιο Βιώσιμης Χρηματοδότησης. Δεν είμαστε όμως μονοθεματικοί στις χρηματοδοτήσεις μας. Η Τράπεζα εκπληρώνει τον θεσμικό της ρόλο και είναι έτοιμη να υποστηρίξει κάθε επένδυση που δημιουργεί αξία, προάγει την οικονομική σταθερότητα και εξασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια. Όπως και οι ρύποι άνθρακα προκάλεσαν αρνητικές εξωτερικές οικονομίες (negative externalities) που αντιμετωπίζει το κανονιστικό πλαίσιο πράσινης μετάβασης, έτσι πρόσφατα συνειδητοποιήσαμε ότι και οι γεωπολιτικές εξαρτήσεις κρύβουν άλλες, κρυφές αρνητικές οικονομίες. Οφείλουμε να ισορροπήσουμε μεταξύ της αμεσότερης ανάγκης για ενεργειακή και εργασιακή ασφάλεια και της μακροχρόνιας βιωσιμότητας των επιχειρήσεων που χρηματοδοτούμε. Εν τέλει, η πράσινη μετάβαση θα καταλήξει σε ενεργειακή ασφάλεια. Δύσκολο έργο, αλλά είναι η δουλειά μας. Το απαιτούν, τόσο ο επόπτης μας όσο και οι Μέτοχοί μας».

Αργυρώ Μπανίλα, Επικεφαλής Διεύθυνσης Ειδικών Πιστοδοτήσεων – Εθνική Τράπεζα

H Βιώσιμη Μετάβαση αποτελεί ήδη πραγματικότητα στην Τραπεζική και βεβαίως πρόκληση για τη λειτουργία της μέλλον.

To αίτημα για Βιώσιμη Μετάβαση είναι καθολικό. Προέρχεται από πελάτες ή διεθνείς συνεργαζόμενες τράπεζες, αλλά και από υφιστάμενους μετόχους και εν γένει πιθανούς επενδυτές. Η υιοθέτηση ενός συμβατού με τα ΕSG κριτήρια λειτουργικού μοντέλου, αποτελεί πλέον βασικό κριτήριο στις επενδυτικές αποφάσεις ως κρίσιμος παράγοντας δημιουργίας μακροπρόθεσμης επενδυτικής αξίας.

Η υποστήριξη Βιώσιμων Επενδύσεων με ποικίλα χρηματοδοτικά εργαλεία (Sustainable Debt Instruments) είναι παγκοσμίως διαδομένη, με το 2021 να αποτελεί νέο έτος ρεκόρ εκδόσεων οι οποίες άγγιξαν το $1,1τρις, εκ των οποίων περίπου 50% σε Πράσινα Ομόλογα και 75% από Ευρωπαίους Εκδότες, στοιχεία που αποδεικνύουν τον αντίκτυπο των ESG κριτηρίων στις επενδυτικές αποφάσεις.

Από το 2021 και με γνώμονα τις εποπτικές κατευθύνσεις, η ΕΤΕ ξεκίνησε της εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου ESG για τη σταδιακή εναρμόνιση, τόσο του λειτουργικού μοντέλου όσο και των προϊόντων της, με το EU Taxonomy.

Έτσι  έχουμε επικαιροποιήσει ένα σύνολο πολιτικών και κανονισμών που ενισχύουν την Εταιρική Διακυβέρνηση και τη Διαχείριση Κινδύνων για τη διασφάλιση της διαύγειας και της αποτελεσματικότητας. Επίσης, έχουμε ενσωματώσει τις κανονιστικές διατάξεις στην εγκριτική διαδικασία, οπότε συναλλαγές και πιστούχοι αξιολογούνται με βάση το ESG αποτύπωμά τους και στο βαθμό που προκύπτει αποτύπωμα μετρίου ή υψηλού ρίσκου, καταρτίζεται σχετικό πλάνο αποκατάστασης και παρακολουθείται η υλοποίησή του.

Η Εθνική Τράπεζα φιλοδοξεί να διατηρήσει την ηγετική της θέση ιδιαίτερα στη χρηματοδότηση επενδύσεων Ενέργειας που προάγουν την Ενεργειακή Μετάβαση και Υποδομών που ενισχύουν την Κοινωνική Σύγκληση. Η συμμόρφωση με τα ESG  κριτήρια αποτελεί μεταξύ άλλων και βασικό άξονα φήμης και εταιρικής ταυτότητας.

Για την υλοποίηση της ESG στρατηγικής έχουμε εμπλακεί σε ένα σύνολο σχετικών δράσεων ενδεικτικά:

Αποτελέσαμε τον 1ο Έλληνα Εκδότη Πράσινου Ευρωομόλογου ύψους €500εκατ. 6-ετους διάρκειας για τη διοχέτευσή τους σε  «Πράσινες» χρηματοδοτήσειςΔιατηρούμε το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο της αγοράς σε χρηματοδοτήσεις ΑΠΕ όλων των τεχνολογιών με συνολικά εγκεκριμένα όρια ύψους που ξεπερνούν τα €1,3δις για τη κατασκευή και λειτουργία έργων ισχύος μεγαλύτερης των 2,1 GWΟλοκληρώσαμε ως Συντονίστρια κ Αποκλειστική Χρηματοδότρια συναλλαγή περίπου €300εκατ για την κατασκευή Σταθμού Παραγωγής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Αλεξανδρούπολη και την ενίσχυση της χρήσης του ως ενδιάμεσο καύσιμοΤην τελευταία 3-ετία, ηγηθήκαμε συμβουλευτικά ως Συντονιστής κ Κύριος Ανάδοχος συναλλαγών έκδοσης Πράσινων Ομολόγων εντός της επικράτειας πού άγγιξαν συνολικά το €1διςΠροωθούμε την ενεργοποίηση κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης σε σχετικές επενδύσεις μέσω του εξειδικευμένου προγράμματος «ΕΘΝΙΚΗ 2.0»

Στη σημερινή συγκυρία της γεωπολιτικής αστάθειας, της ενεργειακής κρίσης και του αυξανόμενου πληθωρισμού, αναδεικνύεται επιτακτικά η ανάγκη για υιοθέτηση του ESG πλαισίου προς μια Βιώσιμη Οικονομία. Επιταχύνθηκε ενδεικτικά η οριστικοποίηση του πλαισίου κατασκευής και λειτουργίας πλωτών αιολικών πάρκων, ενώ οριστικοποιήθηκε από την Κομισιόν το σχέδιο στήριξης επενδύσεων αποθήκευσης, με τους πρώτους διαγωνισμούς να αναμένονται εντός του 2023, για την ενίσχυση της διεισδυτικότητάς των ΑΠΕ και την διαφοροποίηση του Ενεργειακού μίγματος. Παρά τις προβληματισμούς για την τυχόν αρνητική επίπτωση της Βιώσιμής Μετάβασης πρωτίστως στη κερδοφορία, οι σχετικές προσπάθειες θα πρέπει να εντατικοποιηθούν από όλους τους εμπλεκόμενους.

 Τερέζα Μεσσάρη, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών & Εργασιών – PRODEA Investments

Η βιωσιμότητα αποτελεί βασικό άξονα για την PRODEA. Ήμασταν από τους πρώτους που επενδύσαμε στο πράσινο real estate. Η ενεργειακή εξοικονόμηση στα κτίρια ήταν τότε κάτι πρωτόγνωρο, τώρα όμως αποτελεί προτεραιότητα. Για ένα διάστημα η αειφορία στην Ελλάδα είχε παγώσει, μέχρι το 2018 όταν και αυξήθηκε σημαντικά το ενδιαφέρον. Τα έργα που εξετάζουμε αφορούν σε ποσοστό άνω του 80% πράσινα ακίνητα, που αντιστοιχούν σε χαρτοφυλάκιο μισού δισεκατομμυρίου, ενώ και οι μισθωτές πλέον είναι πιο ενημερωμένοι και το ζητάνε, αντιλαμβανόμενοι τα οφέλη για το περιβάλλον αλλά και την υγεία. Τέλος, μας ενδιαφέρουν έργα αστικής ανάπλασης στα οποία παλιά αναξιοποίητα κτήρια αναβαθμίζονται, αποκτώντας νέα αισθητική πνοή και συμβάλλοντας στην ενεργειακή μετάβαση.

Χαράλαμπος Γκορίτσας, Chief Financial Officer – LAMDA Development

«Στη LAMDA Development η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι συνυφασμένη με το όραμα, την επιχειρηματική στρατηγική και τις αξίες μας, καθώς πιστεύουμε ότι αποτελεί το εργαλείο δημιουργίας ενός βιώσιμου μέλλοντος για την εταιρεία, αλλά και ευρύτερα για την οικονομία, την κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον.

Η εταιρεία δημοσιεύει κάθε χρόνο την Πολιτική Βιώσιμης Ανάπτυξης, συνοψίζοντας τη δέσμευσή της LAMDA Development για υπεύθυνη διαχείριση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιδράσεων που προκύπτουν από το σύνολο των δραστηριοτήτων της. Έχουμε αναγνωρίσει ότι η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι ο μονόδρομος για να αντιμετωπιστούν όλες οι μεγάλες προκλήσεις με τις οποίες έρχεται κατά καιρούς αντιμέτωπη ευρύτερα η κοινωνία και κατ’ επέκταση και η επιχειρηματική κοινότητα. Ενσωματώνοντας λοιπόν τις αρχές και τις αξίες της Βιώσιμης Ανάπτυξης σε κάθε έκφανση των δραστηριοτήτων μας, συνεχίζουμε σταθερά την πορεία μας, επιδιώκοντας τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας για όλους.

Το όραμα μας για Βιώσιμη Ανάπτυξη διέπει και το έργο του Ελληνικού, την μεγαλύτερη αστική ανάπλαση στην Ευρώπη με κυρίαρχο στοιχείο τη δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Πάρκου. Ακολουθούμε τις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης σε όλο τον κύκλο ζωής του έργου, από τον σχεδιασμό και την κατασκευή, μέχρι τη λειτουργία. Στο πλαίσιο αυτό, η Εταιρεία έχει διαμορφώσει Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης για το έργο του Ελληνικού με κύριους πυλώνες (α) την Απανθρακοποίηση, με στόχο τη μετάβαση σε μία οικονομία μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα, (β) την Κυκλικότητα, όπου δέσμευση μας αποτελούν οι καθαρά μηδενικές επιπτώσεις σχετικά με την κατανάλωση νερού και τη διαχείριση απορριμμάτων και (γ) τους Ανθρώπους και την Ευημερία τους, όπου στόχο αποτελεί η δημιουργία οικονομικής αξίας, η επιτάχυνση της κοινωνικής ευημερίας και η συμμετοχικότητα των ανθρώπων.»

Saplegal – Α.Σ. Παπαδημητρίου & Συνεργάτες Δικηγορική Εταιρία

Η συζήτηση του πάνελ πραγματεύτηκε τόσο το γενικότερο επενδυτικό περιβάλλον και το τρίπτυχο ESG στην Ελλάδα, όσο και το ζήτημα της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης και την επίδραση της στην ελληνική οικονομία. Οι ομιλητές εξέφρασαν εκτιμήσεις για την ανοδική πορεία της χώρας στον τομέα των επενδύσεων και της οικονομίας στο προσεχές μέλλον. Παρουσίασαν το υφιστάμενο επενδυτικό περιβάλλον, καθώς και το στρατηγικό σχέδιο της Ελλάδας για την επίτευξη των στόχων κλιματικής μετάβασης. Η συζήτηση στράφηκε στη συμβολή των funds ως προς τη βιωσιμότητα των νεοφυών επιχειρήσεων και οι επενδυτές μοιράστηκαν τις απόψεις τους ως προς τα κίνητρα για τη διενέργεια ESG επενδύσεων, τις βασικές προκλήσεις του ESG μοντέλου και τη γενικότερη προώθηση για υιοθέτηση των κριτηρίων ESG στο χώρο της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Ταυτόχρονα εξέφρασαν τη σημασία της στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης των επιχειρήσεων και το συσχετισμό με την οικονομική στρατηγική. Στη συνέχεια συζητήθηκε το αναπτυξιακό αντίκτυπο της χρηματοδότησης νεοφυών επιχειρήσεων στην ελληνική πραγματικότητα. Τέλος, οι ομιλητές αναφέρθηκαν στον πόλεμο και την παγκόσμια ενεργειακή κρίση και την επίδραση τους τόσο στην πορεία των επενδύσεων, όσο και στη γενικότερη εικόνα της ελληνικής οικονομίας.

Αλέξης Πατέλης, Προϊστάμενος στο Οικονομικό Γραφείο της Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού, Ελληνική Δημοκρατία

Ο κ Πατέλης τόνισε το ρεκόρ άμεσων ξένων επενδύσεων στην χώρα μας το τελευταίο δωδεκάμηνο, προσθέτοντας ότι μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει κάποια ακύρωση λόγω της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Η ζήτηση για τα δάνεια του Ελλάδα 2.0 –που συμπεριλαμβάνουν την πράσινη διάσταση ως ένα κριτήριο επιλεξιμότητας– είναι τεράστια, και ο στόχος για το τέλος του έτους φαίνεται να επιτυγχάνεται νωρίτερα. Οι επιχειρήσεις έχουν κομβικό ρόλο να παίξουν στην κλιματική μετάβαση, αλλά και συμφέρον να προσαρμοστούν για την δικιά τους επιβίωση. Το Ελλάδα 2.0 έχει μία πληθώρα επενδύσεων που θα βοηθήσουν στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και την εκπλήρωση των στόχων του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα.

Κωστής Ρόκας,  Διευθύνων Σύμβουλος, CVC

Ο πόλεμος στην Ουκρανία πέρα από την ανθρωπιστική κρίση που έχει επιφέρει σε συνδυασμό και με τον κορονοϊό, έχει φέρει στο προσκήνιο διάφορα άλλα θέματα όπως η ενεργειακή κρίση, η έλλειψη ειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, τα προβλήματα στις ανεφοδιάστηκες αλυσίδες, ο υψηλός πληθωρισμός και το αυξανόμενο κόστος δανεισμού μεταξύ άλλων.

Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, και η ενεργειακή κρίση συγκεκριμένα, έχουν κάνει τις κυβερνήσεις σε πανευρωπαϊκό, αν όχι παγκόσμιο, επίπεδο να αναθεωρήσουν τις προτεραιότητες τους. Συνεπώς, όχι μόνο η βιωσιμότητα μπορεί να υπερισχύσει της γεωπολιτικής, αλλά η γεωπολιτική υπαγορεύει τη στροφή προς την βιωσιμότητα, και κατ’επέκταση την ενεργειακή ανεξαρτησία. Η επίτευξη της έχει γίνει αναγκαιότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και η πράσινη ενεργειακή μετάβαση αποτελεί τον στρατηγικό οδικό χάρτη. Ως εκ τούτου, αναμένουμε έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον σε αυτούς τους κλάδους της οικονομίας. Τα Ευρωπαϊκά κονδύλια που θα διοχετευτούν στα πλαίσια του RRF θα το επιταχύνουν περαιτέρω ενώ η χώρα μας μπορεί να έχει πρωταγωνιστικό, καταλυτικό ρόλο σε αυτή την μετάβαση.

Όσον αφορά τη δραστηριότητα μας στην Ελλάδα, ως «παντός καιρού», προσαρμόσιμοι επενδυτές με μακροπρόθεσμη άποψη θα συνεχίσουμε να βοηθούμε τους επιχειρηματίες και τις ομάδες τους να δημιουργήσουν καλύτερες εταιρείες προωθώντας μια κουλτούρα συνεχούς λειτουργικής βελτίωσης, επενδύοντας σε σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης.

Δημήτρης Χατζηιακώβου, Principal Banker, European Bank for Reconstruction and Development (EBRD)

O κ. Δημήτρης Χατζηιακώβου, Principal Banker – Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), ανέφερε:

Είναι προφανές πως η οικονομία της χώρας είναι σε διαφορετική τροχιά συγκριτικά με επτά χρόνια πριν, όταν και ξεκίνησε η δραστηριοποίηση της EBRD στην Ελλάδα, με τη βελτίωση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας, ήτοι από CCC σε απόσταση αναπνοής από την επενδυτική βαθμίδα, να αποτελεί την πιο απτή απόδειξη.

Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει σταθερή αυξητική πορεία στις άμεσες ξένες επενδύσεις – εν μέσω ανάκαμψης της εγχώριας κεφαλαιαγοράς και ανάκτησης της πρόσβασης τραπεζών και επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου – ενός καλύτερα θωρακισμένου τραπεζικού κλάδου και ενός περισσότερο ώριμου οικοσυστήματος private equity και venture capital funds με ενεργή συμμετοχή σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και start-ups. Οι επιχειρήσεις είναι περισσότερο ανταγωνιστικές ενώ οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών έχουν ενδυναμωθεί.

Η συμβολή της EBRD είναι σημαντική, έχοντας επενδύσει πάνω από 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε περισσότερα από 100 έργα από τον Νοέμβριο του 2015 και έχοντας κινητοποιήσει επιπλέον κεφάλαια άλλων επενδυτών.

Έχουν λοιπόν μπει οι βάσεις, ενώ χάρη στην ώθηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και του αποτελεσματικού σχεδιασμού του Ελλάδα 2.0 αναμένεται περεταίρω ενίσχυση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου. Από την πλευρά της η  EBRD έχει ενεργό ρόλο και στη διάθεση των πόρων αυτών καθώς έχει υπογράψει σύμβαση με το υπουργείο οικονομικών για τη διαχείριση ποσού 500 εκ. ευρώ, έχοντας ήδη πραγματοποιήσει τις πρώτες δανειοδοτήσεις.

Η αρχιτεκτονική του ΤΑΑ είναι συμβατή με τη γενικότερη στρατηγική της EBRD, καθώς η Τράπεζα έχει δεσμευτεί να ευθυγραμμίσει το σύνολο των χρηματοδοτήσεών της με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού από το 2023 και έπειτα, ενώ έχει θέσει επιπλέον στόχο για τουλάχιστον το 50% των επενδύσεων της να εμπίπτει στην προσέγγιση της για Μετάβαση στην Πράσινη Οικονομία, δηλαδή, είτε να έχουν οφέλη για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, είτε να βοηθούν στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή ή να έχουν σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη.

Ελένη Μπαθιανάκη, Partner, EOS Capital Partners

Η ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης στην στρατηγική των σύγχρονων επιχειρήσεων καθώς και  η αποτελεσματική εφαρμογή των κριτηρίων ESG ως κεντρικού  μοχλού του επιχειρηματικού μετασχηματισμού τους, είναι απαραίτητες έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις που διαμορφώνει το νέο πλαίσιο αναφοράς για τις επενδυτικές και επιχειρηματικές αποφάσεις.

Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί σήμερα μεγάλη πρόκληση αλλά και μία ολοκληρωμένη επιχειρηματική προσέγγιση, στόχος της οποίας είναι η δημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (μετόχους, εργαζόμενους, πελάτες, προμηθευτές, τοπική κοινωνία, κράτος-αρχές) με ταυτόχρονη δημιουργία καινοτόμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Ως υπεύθυνος επενδυτής, πιστεύουμε πως η διαχείριση περιβαλλοντικών, κοινωνικών καθώς και θεμάτων εταιρικής διακυβέρνησης είναι κρίσιμη και κομβικής σημασίας τόσο για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων όσο για την αντιμετώπιση όλων των προκλήσεων σε αυτό το ραγδαία και συχνά απροειδοποίητα μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Κύριοι δείκτες που οφείλουμε να παρακολουθούμε τακτικά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την υπεύθυνη επιχειρηματική διακυβέρνηση, την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, τη θεμελίωση ενός σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος, την επιχειρηματική ηθική.

Η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG και η μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον είναι σχεδόν επιβεβλημένη για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Η Ελλάδα ακολουθεί τις διεθνείς τάσεις και ενσωματώνει ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως αυτά ορίζονται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ωστόσο, η ωριμότητα των εταιρειών όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από την ύπαρξη και δημοσιοποίηση ποσοτικών και ποιοτικών στόχων βρίσκεται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα ιδιαίτερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τις ελληνικές ΜΜΕ η εφαρμογή σχετικών πρακτικών ESG καθώς εκτός των άλλων, συνεπάγεται και μια ριζική αλλαγή του «παραδοσιακού» τρόπου λειτουργίας και κουλτούρας κάθε εταιρείας. Από την άλλη πλευρά ωστόσο, ο μετασχηματισμός των εταιρειών αυτών, η βιώσιμη ανάπτυξη και τα συνεπαγόμενα ESG κριτήρια θα διασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητά τους σε διεθνές επίπεδο προσελκύοντας επίσης επενδυτικό ενδιαφέρον. Η βιωσιμότητα, ως πλέον προϋπόθεση επιτυχίας, οφείλει να βρίσκεται στον πυρήνα των επιχειρήσεων και ως θεσμικός υπεύθυνος επενδυτής οφείλουμε να βοηθήσουμε τις εταιρείες στην ενσωμάτωση και την αποτελεσματική εφαρμογή της .

 Τάκης Σολωμός,  Partner, Elikonos Capital

Για εμάς είναι πολύ σημαντική η αξιολόγηση και η αποτίμηση της ποιότητας της υφιστάμενης διοίκησης της εταιρείας που καλούμαστε να υποστηρίξουμε. Το κατά πόσο δηλαδή η ίδια η επιχείρηση κατανοεί τη σημασία των κριτηρίων ESG για τη βιωσιμότητα της. Δεν νοείται σήμερα επιχείρηση που δεν αντιλαμβάνεται πόσο την επηρεάζει το περιβάλλον και πόσο το επηρεάζει η ίδια με τη σειρά της. Είναι σημαντικό να υπάρξει από κοινού σχεδιασμός για την προετοιμασία της επιχείρησης. Άλλωστε εμείς ως επενδυτές ενδιαφερόμαστε για την αποτίμηση της μπαίνοντας σε αυτή αλλά και κατά την αποεπένδυση. Απαιτείται κοινή αντίληψη με την επιχείρηση και η ορθή βούληση για το αποτύπωμα αυτής στην κοινωνία. Τότε θα επενδύσουμε κι εμείς περισσότερα χρήματα.

 Σωτήρης Παπαντωνόπουλος – Μαντόπουλος, Partner – Uni.fund

O Σωτήρης Παπαντωνόπουλος, Partner του Uni.Fund, αναφέρθηκε στον αναπτυξιακό αντίκτυπο που έχουν στην κοινωνία και την οικονομία τα early-stage funds που δραστηριοποιούνται στην επιχειρηματική αξιοποίηση της ελληνικής έρευνας. Σημείωσε ότι αυτά βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας χρηματοδότησης και συνεπώς επωμίζονται υψηλότερο ρίσκο, όμως επιτελούν σημαντικό έργο, αφού φέρνουν στην αγορά τον ανεκμετάλλευτο εθνικό πλούτο που μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της χώρας και της οικονομίας. Ο κ. Παπαντωνόπουλος τόνισε τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων (κράτους, εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων, οικοσυστήματος επιχειρηματικότητας) για την επιτάχυνση και την ενίσχυση της μεταφοράς τεχνολογίας από το εργαστήριο στην αγορά. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στα οφέλη που προκύπτουν από αυτή για τη διατήρηση ανθρώπινου κεφαλαίου υψηλής ειδίκευσης και αξίας και για την εισροή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων στη χώρα.

Ο κ. Παπαντωνόπουλος αναφέρθηκε επίσης στην επίδραση των σύγχρονων γεωπολιτικών συνθηκών στα valuations των εταιρειών και στην πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια. Φέρνοντας παραδείγματα εταιρειών που έχει χρηματοδοτήσει το Uni.Fund, ανέδειξε τη σημασία της ενσωμάτωσης κριτηρίων ESG στη λειτουργία των επιχειρήσεων και τόνισε ότι πλέον πρόσβαση σε διεθνή επενδυτικά κεφάλαια έχουν αυτές οι εταιρείες που έχουν αποδείξει ότι έχουν βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα και χαρακτηρίζονται από προσαρμοστικότητα σε αντίξοες συνθήκες.

 Πάνος Παπάζογλου, Διευθύνων Σύμβουλος – EY Ελλάδος

O κος Παναγιώτης Παπάζογλου, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδος, στην εισαγωγή του ως συντονιστής του πάνελ, τόνισε ότι: «Διανύουμε την ισχυρότερη ενεργειακή κρίση