Τα “πέτρινα χρόνια” του ΠΝ! Όταν οι Βρετανοί ήθελαν να διαλύσουν τον Στόλο

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Στην ένδοξη και πολύχρονη ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού, υπήρξε μια περίοδος σκοτεινή, επικίνδυνη και γεμάτη πίκρα και απογοητεύσεις..

Αμέσως μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι μπαρουτοκαπνισμένες  και καραβοτσακισμένες μονάδες του Στόλου επέστρεψαν στον Ναύσταθμο, αφού είχαν μεταφέρει την Σημαία σε όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις σε θάλασσες και ωκεανούς, τέθηκε σε εφαρμογή  ένα υποχθόνιο σχέδιο, όχι για την παγκόσμια αναγνώριση και τιμή που τους άξιζε, αλλά για τον αφανισμό τους(!) και την διάλυση ουσιαστικά του Όπλου, σε μια κατ εξοχήν

ναυτική χώρα που τόσα είχε προσφέρει στον αγώνα κατά του Άξονα!

Με απλά λόγια η τύχη του Ναυτικού… παίχθηκε σε ένα μυστικό ραντεβού διάρκειας 30 λεπτών και μια σκληρή «μονομαχία» δυο Ναυάρχων!

(Όπως αποκαλύπτεται στην συνέχεια..) 

Εμπνευστής του σχεδίου ηταν Ο Άντριου Μπράουν Κάνιγκαμ, ο δοξασμένος στόλαρχος της Μεσογείου, που διέβλεπε ότι η Ελλάδα και οι ένοπλες δυνάμεις της απομακρύνονται σταδιακά από την επιρροή τη Μεγάλης Βρετανίας προς την νέα υπερδύναμη και ήθελε να αποδυναμώσει… ψυχρά τον σύμμαχο της, χωρίς να υπολογίζει τις όποιες συνέπειες.

Βρέθηκε όμως απέναντι από έναν έντιμο Έλληνα αξιωματικό τον ναύαρχο Γρήγορη   Μεζεβίρη, που τον αντιμετώπισε γενναία και με σκληρά επιχειρήματα, τον υποχρέωσε να… θέσει στο αρχείο το σχέδιο του!

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1946

Η διήγηση που ακoλουθεί είναι αυθεντική από τον ίδιο τον ,  Μεζεβίρη,  Α/ΓΕΝ τότε.

«Αιφνιδιαστικά το καλοκαίρι του 1946 έγιναν κάποιες υποδείξεις από την Βρετανική πλευρά που μου άνοιξαν πολύ δυσοίωνους ορίζοντες. 

Μου τηλεφώνησε ο Αρχηγός της Βρετανικής Ναυτικής Αποστολής Υποναύαρχος Talbot και με παρεκάλεσε να τον επισκεφθώ στην οικία του, διότι επιθυμούσε να μου μιλήσει για ένα πολύ σοβαρό θέμα του Ναυτικού μας ο Αρχηγός του Βρετανικού Στόλου της Μεσογείου που βρισκόταν στην Αθήνα. Υποθέτοντας ότι επρόκειτο για κατ’ ιδίαν συνομιλία προσήλθα χωρίς να συνοδεύομαι από επιτελείς μου, όταν όμως οδηγήθηκα στην αίθουσα είδα με έκπληξη ότι ο Ναύαρχος περιστοιχίζονταν από πολλούς αξιωματικούς του επιτελείου του. 

Ο Βρετανός Στόλαρχος μου ανέπτυξε ότι η Ελλάδα δεν είχε ανάγκη μεγάλου Ναυτικού, διότι ο μόνος προορισμός του δικού μας ήταν η εξυπηρέτηση των αναγκών του Στρατού. 

Η σύνθεσή του επομένως έπρεπε να αποτελείται κυρίως από αμφίβιες δυνάμεις και μερικά συνοδά και βοηθητικά. 

Δεν απαιτούνταν ούτε μεγάλες μονάδες, ούτε αντιτορπιλικά Στόλου και τα υποβρύχια ήταν άχρηστα για μας. 

Ακόμα και τις τορπίλες των πλοίων επιφανείας έπρεπε να παραδώσουμε διότι σε τίποτε δεν θα μας εξυπηρετούσαν και ήταν περιττό να διατηρούμε Υπηρεσία Τορπιλών.

 Ζητούσε δηλαδή ο Βρετανός στόλαρχος να μετατραπεί το Ναυτικό μας σε καθαρά βοηθητικό Όπλο για τη τις μεταφορές του Στρατού, χωρίς να διαθέτει συγχρόνως επαρκή μέσα για την εξασφάλισή του από εχθρικές επιθέσεις, για την οποία αναγκαστικά θα έπρεπε να προσφεύγει σε συμμαχικά  Ναυτικά.

Προς στιγμή έμεινα άναυδος μπρος σ’ αυτές τις προτάσεις που παρουσιάζονταν την επομένη ενός πολέμου κατά τον οποίο για μια τετραετία το Ελληνικό Ναυτικό είχε πολεμήσει στο πλευρό του Βρετανικού, είχε προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίες και είχε υποστεί πολύ μεγάλες θυσίες.

Ευθύς αμέσως όμως, με οργή που δύσκολα συγκρατούσα, έσπευσα να απαντήσω ότι προορισμός του Ναυτικού μας είναι η εξασφάλιση της κυριαρχίας της θάλασσας στα Ελληνικά ύδατα και η προάσπιση από τη θάλασσα της ακεραιότητας του εθνικού εδάφους.

 Τούτο και έκανε το Ναυτικό μας πρόσφατα ακόμη, όταν η Χώρα μας – μόνη από όλες τις μικρές χώρες- δεν δίστασε να αντιταχθεί κατά δυο Μεγάλων Αυτοκρατοριών. 

Το Ελληνικό Ναυτικό συνεπώς οφείλει να διαθέτει τις απαραίτητες δυνάμεις για να φέρει ικανοποιητικά σε πέρας την αποστολή του με ίδια μέσα, τουλάχιστον σε περίπτωση επίθεσης από όμορο κράτος. 

Προφανώς, η προτεινόμενη σύνθεση δεν ανταποκρίνεται ούτε από μακριά σ’ αυτούς τους σκοπούς.

Προσέθεσα ακόμα ότι βεβαίως η λήψη απόφασης επί αυτού του θέματος εναπόκειται στην Κυβέρνηση, στην οποία θα μεταφέρω τα λεχθέντα, αλλά ο ίδιος ως Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού ουδέποτε θα εισηγηθώ λήψη μέτρων που ισοδυναμούν με διάλυση του Ναυτικού. Είμαι προκαταβολικώς βέβαιος ότι και η Κυβέρνηση για κανένα λόγο δεν θα συμφωνήσει με τα προτεινόμενα, διότι αλλιώς δεν θα την συγχωρούσε ο Ελληνικός Λαός που είναι υπερήφανος για το Ναυτικό του και που στη σύγχρονη ιστορία επανειλημμένα διέθεσε κι από το υστέρημά του ακόμα για να ενισχύσει τις δυνάμεις του.»

ΤΟ ΟΧΙ ΚΑΙ Η ΣΥΓΝΩΜΗ

#tdi_1_053 .td-doubleSlider-2 .td-item1 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2021/07/stolos_mezeviris_Στιγμιότυπο-2021-07-06-23.15.40-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_1_053 .td-doubleSlider-2 .td-item2 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2021/07/stolos_mezeviris_Στιγμιότυπο-2021-07-06-23.15.48-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_1_053 .td-doubleSlider-2 .td-item3 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2021/07/stolos_mezeviris_Στιγμιότυπο-2021-07-06-23.15.56-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_1_053 .td-doubleSlider-2 .td-item4 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2021/07/stolos_mezeviris_Στιγμιότυπο-2021-07-06-23.16.04-80x60.png) 0 0 no-repeat; } 1 του 4

Το τέλος της συνομιλίας όπως το περιγράφει ο  Μεζεβίρης,  ήταν το εξής.

«Η συζήτηση δεν διάρκεσε πολύ.

 Ο Βρετανός Ναύαρχος αντιλήφθηκε ότι δεν επρόκειτο ποτέ να με μεταπείσει και διέλυσε τη σύσκεψη. 

Στη συνέχεια με πλησίασε και σε πολύ φιλικό τόνο μου είπε «σας στεναχώρησα» οπότε του απάντησα «Ναύαρχε κάνατε το καθήκον σας και εγώ το δικό μου».

 Στη συζήτηση είχε επανειλημμένα επέμβει και ο Αρχηγός της Βρετανικής  Αποστολής Ναύαρχος Talbot και φαίνονταν εξαιρετικά στενοχωρημένος με τις αντιρρήσεις μου, με αποτέλεσμα να μη με βλέπει πια με καλό μάτι, ενώ μέχρι στιγμής είχαμε άριστες σχέσεις.

 Επειδή δε αναμιγνύονταν περισσότερο απ’ όσο έπρεπε με τα εσωτερικά ζητήματα του Ναυτικού μας, βρήκε αργότερα τη κατάλληλη στιγμή να εκδηλώσει την δυσαρέσκειά του. 

Δεν είχα καμιά αμφιβολία ότι θα συνέβαινε αυτό μετά από την πιο πάνω διαφωνία μας, αλλά τίποτε δεν θα με εμπόδιζε να κάνω το καθήκον μου.

Ο Υπουργός των Ενόπλων Δυνάμεων Π. Μαυρομιχάλης συμφώνησε απόλυτα με τις απόψεις μου και έτσι οι υποδείξεις που έγιναν έμειναν απλές προτάσεις.»

Η ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ

 Παρ’ όλα αυτά από την βρετανική και την αμερικανική βοήθεια το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό θα ενισχυθεί σημαντικά.

 Ενδεικτικά θα μπορούσαν να αναφερθούν τα αντιτορπιλικά Αδρίας (τύπου Hunt III, σε αντικατάσταση του προηγούμενου ομώνυμου πλοίου), Αετός, Πάνθηρ, Λέων και Ιέραξ (τύπου Cannon, παραχωρήθηκαν από τις ΗΠΑ κατά τα έτη 1950 – 1951), Αιγαίον (τύπου Hunt II), τα υποβρύχια Αμφιτρίτη Υ11 (τύπος U δόθηκε από το Βρετανικό Ναυτικό το 1945), Αργοναύτης Υ15, Δελφίν Υ9, Τρίαινα Υ14 (τύπου V, δόθηκαν από τους Βρετανούς το1946), οι ναρκοθέτιδες Άκτιον και Αμβρακία (δόθηκαν από τους Αμερικανούς το 1953) καθώς και άλλα. 

Πρέπει να σημειωθεί ότι παραδοθήκαν στο Ναυτικό και αρκετά μικρού μεγέθους πλοία (ακταιωροί) που χρησίμευαν και ως αποβατικά.

Κατά την επάνοδο του Ελληνικού Στόλου στην Ελλάδα, ο Ναύσταθμος Σαλαμίνας ήταν ένα σύνολο από ερείπια γιατί οι Γερμανοί φεύγοντας ολοκλήρωσαν την καταστροφή των εγκαταστάσεων με ανατινάξεις και είχε δεχθεί δύο σφοδρούς συμμαχικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς. 

Παράλληλα οι δίαυλοι γύρω από τον Ναύσταθμο ήταν επικίνδυνοι στη ναυσιπλοΐα λόγω των ναρκών που είχαν ποντιστεί.

 Για τον λόγο αυτόν ο Στόλος, όταν επανήλθε, δεν πλησίασε τον Ναύσταθμο, αλλά παρέμεινε στον Πειραιά, στην ακτή Τζελέπη, χρησιμοποιώντας ως Διοικητήριο την Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Πρώτιστο ενδιαφέρον των ελληνικών και βρετανικών ναρκαλιευτικών ήταν η γρίπιση των διαύλων. Τέλος η φρούρηση του Ναυστάθμου ήταν ανύπαρκτη με αποτέλεσμα να έχει λεηλατηθεί συστηματικά.

Τα υπόλοιπα είναι γνωστά και αποτελούν την μεταπολεμική ιστορία του Π.Ν.

Πληροφορίες

Απομνημονεύματα ναυάρχου Γρηγορίου  Μεζεβίρη

The post Τα “πέτρινα χρόνια” του ΠΝ! Όταν οι Βρετανοί ήθελαν να διαλύσουν τον Στόλο appeared first on Militaire.gr.