Στιγμές Ιστορίας: Ο άγνωστος ήρωας του Τιτανικού

Γράφει ο Δημήτρης  Σταυρόπουλος

Είναι ένας άγνωστος (πραγματικός) ήρωας!

Η ιστορία τον προσπέρασε, δεν φώτισε μέχρι σήμερα την σωτήρια δράση του και τα κορυφαία κατορθώματα του, που έσωσαν ανθρώπινες ζωές τόσον σε ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια, όσο και στο πόλεμο.

Η ζωή του ήταν μια περιπέτεια…

ΧΡΥΣΟΘΗΡΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΛΑΝΩΜΕΝΟΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ

Ο Τσαρλς Χέρμπερτ Λάιτολλερ (αγγλικά: Charles Herbert Lightoller, 30 Μαρτίου 1874 – 8 Δεκεμβρίου 1952) υπήρξε διακεκριμένος Άγγλος αξιωματικός του πολιτικού και

Είχε περιπετειώδη ζωή, και κατά τη νεανική του ηλικία υπήρξε τυχοδιώκτης ταξιδεύοντας σε διάφορα μέρη του κόσμου κάνοντας διάφορα επαγγέλματα όπως ναυτικός, χρυσοθήρας, καουμπόι, και περιπλανώμενος ταξιδιώτης.

Τον Απρίλιο του 1912 ως αξιωματικός του πληρώματος του «Τιτανικού» βοήθησε καθοριστικά στην εκκένωση και σωτηρία των επιβατών του υπερωκεάνιου ενώ είχε αρχίσει να βυθίζεται, δίνοντας αυστηρή προτεραιότητα σε γυναίκες και παιδιά, ενώ ο ίδιος διέφυγε τον θάνατο την τελευταία στιγμή και ήταν ο πιο υψηλόβαθμος αξιωματικός που επέζησε από το πλήρωμα.

Το 1918 ως αξιωματικός του βρετανικού πολεμικού ναυτικού κατά τη διάρκεια του Α´ Παγκοσμίου Πολέμου, βύθισε γερμανικό υποβρύχιο οδηγώντας το αντιτορπιλικό στο οποίο επέβαινε πάνω στο υποβρύχιο εμβολίζοντας το, ενώ αντιμετώπισε επιτυχώς και γερμανικό Ζέπελιν.

Το 1940 ως ιδιώτης, συμμετείχε στην εκκένωση των βρετανικών στρατευμάτων από τη Δουνκέρκη, διασώζοντας 127 άτομα με το πλοιάριο του.

Γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου του 1874 στην κωμόπολη Τσόρλυ, στην περιοχή του Λανκασάιρ στη βορειοδυτική Αγγλία.

Το 1895 έχοντας πλέον φτάσει 21 ετών, υπηρέτησε σε πλήρωμα ατμόπλοιου στη βρετανική ταχυδρομική υπηρεσία στα δυτικά αφρικανικά παράλια, ώπου ασθένησε από ελονοσία και παραλίγο να πεθάνει.

Εγκαταλείποντας για κάποιο διάστημα τη θάλασσα, ταξίδεψε στην περιοχή Κλόνταϊκ του Γιούκον στην Αλάσκα το 1898 προς αναζήτηση χρυσού, κατά την περίοδο όπου βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη η εξόρυξη χρυσού στην περιοχή από διάφορους τυχοδιώκτες.

ΗΡΩΑΣ ΣΤΟΝ «ΤΙΤΑΝΙΚΟ»

Το 1912 ο Λάιτολλερ ήταν πλέον επικεφαλής καταστρώματος (first officer) και μέλος του πληρώματος του υπερωκεανίου «Τιτανικός», του μεγαλύτερου πλοίου που είχε ποτέ κατασκευαστεί παγκοσμίως έως την εποχή εκείνη.

Στις 14 Απριλίου του 1912, ο Λάιτολλερ μόλις είχε τελειώσει τη βάρδια του στη γέφυρα του πλοίου, λίγο πριν τη σύγκρουση του πλοίου με το παγόβουνο. Έχοντας αποσυρθεί στην καμπίνα του και ετοιμαζόμενος να κοιμηθεί, ένιωσε κάποια σύγκρουση στο πλοίο.

Βγήκε με τις πυτζάμες του για λίγο στο κατάστρωμα αλλά μη βλέποντας αποφάσισε να επιστρέψει πίσω στην καμπίνα σκεπτόμενος πως αν συμβαίνει κάτι τότε το υπόλοιπο πλήρωμα γνωρίζει που να τον αναζητήσει.

Παρέμεινε για λίγο στο κρεβάτι του χωρίς να κοιμηθεί, ώσπου ειδοποιήθηκε πως απαιτείται να παρουσιαστεί στη γέφυρα του πλοίου αμέσως.

Όταν ενημερώθηκε πλέον για το τι είχε συμβεί και το πλοίο ήταν φανερό πως είχε αρχίσει να βυθίζεται, συμμετείχε στην εκκένωση των επιβατών προς τις σωστικές λέμβους.

Κατά τη διάρκεια της εκκένωσης ο Λάιτολλερ έδωσε απόλυτη προτεραιότητα στις γυναίκες και τα παιδιά, έως το σημείο όπου επέτρεπε μόνο γυναίκες και παιδιά, καθώς κατά τα φαινόμενα κατέβασε και βάρκα στην οποία δεν υπήρχε κανείς όταν δεν υπήρχαν άλλα γυναικόπαιδα σε αναμονή.

Σε άλλο περιστατικό του γενικότερου συμβάντος, ανακάλυψε πως σε μια βάρκα επέβαιναν 25 άντρες, επιβάτες και προσωπικό, και τους εξανάγκασε με την απειλή όπλου να βγουν από τη βάρκα, στην οποία κατόπιν τοποθέτησε γυναικόπαιδα, τα οποία όμως δεν γέμισαν πλήρως τη βάρκα.

Μετά από λίγη ώρα, και καθώς το πλοίο έπαιρνε την τελική του κλίση προς βύθιση, ο Λάιτολλερ προσπάθησε να βοηθήσει και σε άλλες περιοχές του πλοίου, βλέποντας όμως την κατάσταση να χειροτερεύει κατά πολύ και πως τα πλήθη είχαν απομακρυνθεί, αποφάσισε πως δεν μπορούσε να κάνει κάτι άλλο και βούτηξε στο νερό.

Με το πλοίο να βυθίζεται όμως ρουφήχτηκε από τη δίνη και παγιδεύτηκε σε κοιλότητα του βυθιζόμενου πλοίου.

Σώθηκε μόνο λόγω έκρηξης που σημειώθηκε στα ενδότερα του πλοίου καθώς ένας από τους λέβητες του μηχανοστασίου εξερράγη, κάτι που έδωσε αρκετή ώθηση εντός του νερού η οποία τον παρέσυρε και τον βοήθησε να διαφύγει και να βγει στην επιφάνεια.

Από εκεί κατέφυγε σε μια από τις λέμβους, και συνέχισε τον συντονισμό της βοήθειας στους επιζώντες μέχρι να καταφτάσει βοήθεια από άλλα πλοία.

Κατά τη γνώμη του το ατύχημα οφείλεται στο ότι η συγκεκριμένη νύχτα είχε εξαιρετικά ήπιες καιρικές συνθήκες, και δεν υπήρχε κανένα ορατό σημείο κινδύνου στη θάλασσα.

Έκανε νύξεις σχετικά με υπερβολική ταχύτητα του πλοίου, έλλειψη κυαλιών, και απερισκεψία το να κινείται το πλοίο κατά τη διάρκεια της νύχτας κοντά σε περιοχή όπου υπήρχε η πιθανότητα παγόβουνων, ωστόσο γενικά κατά την εποχή της κατάθεσης του υπερασπίστηκε τον εργοδότη του, τη ναυτιλιακή εταιρεία White Star Line και συνέχισε να εργάζεται στα πληρώματα της εταιρείας.

ΕΜΒΟΛΙΣΕ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟ

Δύο χρόνια πριν το ξέσπασμα του Α´ Παγκοσμίου Πολέμου, στρατολογήθηκε στο Βασιλικό Ναυτικό με τον βαθμό του ανθυποπλοιάρχου το 1914.

Το 1915 του δόθηκε η διοίκηση του αντιτορπιλικού HMTB 117.

Του απονεμήθηκε παράσημο διακεκριμένης υπηρεσίας καθώς το 1917 αντιμετώπισε επιτυχώς το γερμανικό Ζέπελιν L31, και έλαβε προαγωγή καθώς έγινε υποπλοίαρχος στο αντιτορπιλικό HMS «Falcon».

Μετά τη βύθιση του «Falcon» από ναυτικό ατύχημα, ο Λάιτολλερ ανέλαβε καθήκοντα πλοιάρχου στο αντιτορπιλικό HMS Garry, όπου στις 19 Ιουνίου του 1918 αντιμετώπισε το γερμανικό υποβρύχιο UB-110 στα ανοικτά της βορειοδυτικής Αγγλίας έξω από το Γιόρκσαϊρ.

Κατεδίωξε το γερμανικό υποβρύχιο με βόμβες βυθού ώσπου το εξανάγκασε να βγει στην επιφάνεια και κατόπιν το εμβόλισε με το πλοίο του και το βύθισε.

ΣΩΤΗΡΑΣ ΣΤΗΝ ΔΟΥΝΚΕΡΚΗ

Μετά τον πόλεμο, επιχείρησε και πάλι να ασχοληθεί με την εμπορική ναυσιπλοΐα, αλλά παρά το ότι ήταν παρασημοφορημένος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού δεν στάθηκε δυνατό να βρει εργασία, καθώς όπως και όλοι οι παλιοί επιζώντες συνάδελφοι του από τον «Τιτανικό» είχαν το στίγμα της μεγάλης αυτής ναυτικής τραγωδίας.

Κατέληξε στο να κάνει διάφορες δουλειές, όπως ξενοδόχος, εκτροφέας κοτόπουλων, και κτηματομεσίτης, ώσπου κατάφερε να συγκεντρώσει κάποια εισοδήματα.

Στις αρχές τις δεκαετίες του 1930 έγραψε την αυτοβιογραφία του με τίτλο Titanic and Other Ships (Τιτανικός και άλλα πλοία), την οποία αφιέρωσε στη σύζυγο του και η οποία γνώρισε επιτυχία.

Μετά από κάποιο καιρό αγόρασε το δικό του πλοιάριο, το «Sundowner».

Με το ξέσπασμα του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου, το βρετανικό εκστρατευτικό σώμα και οι στρατιωτικές δυνάμεις της Γαλλίας υπέστησαν βαριά ήττα στα μέσα του 1940 από τη ναζιστική Γερμανία και βρισκόταν σε πλήρη υποχώρηση.

Ο όγκος των βρετανικών στρατευμάτων, 340.000 στο σύνολο, συγκεντρώθηκε στη Δουνκέρκη της βορειοδυτικής Γαλλίας και ανέμενε την επιβίβαση του στα βρετανικά πλοία ώστε να επιστρέψει στη Βρετανία, ενώ οι λιγοστές γαλλικές δυνάμεις κρατούσαν όσο μπορούσαν τους Γερμανούς εκτός των ακτών.

Καθώς η γερμανική αεροπορία σφυροκοπούσε τόσο τις ακτές όσο και τη θαλάσσια περιοχή, η κυβέρνηση της Βρετανίας έκρινε σκόπιμο να μην αποστείλει μαζικά ναυτικές δυνάμεις στη Δουνκέρκη για την εκκένωση των στρατευμάτων στην περιοχή αλλά να διατηρήσει τον όγκο τους για την άμυνα της Βρετανίας σε περίπτωση γερμανικής εισβολής.

Το αποτέλεσμα ήταν η εκκένωση να προχωρά με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς, και ουσιαστικά τα βρετανικά στρατεύματα να είναι παγιδευμένα κινδυνεύοντας με αφανισμό.

Πίσω στη Βρετανία, η κυβέρνηση αποφάσισε την επίταξη των ιδιωτικών πλοιαρίων, ώστε να βοηθηθεί όσο το δυνατό η εκκένωση των στρατευμάτων στην άλλη άκρη της Μάγχης.

Ο Λάιτολλερ, συμμετείχε κυβερνώντας το δικό πλοιάριο μαζί με τους 2 γιούς του, και απέπλευσε από τις ακτές του Ντόβερ με το δικό του πλοιάριο και κάλυψε την απόσταση των 47 ναυτικών μιλίων έως τις ακτές της Δουνκέρκης πολλαπλές φορές, διασώζοντας συνολικά 127 Βρετανούς στρατιώτες, ενώ παράλληλα στον ουρανό εξελίσσονταν αερομαχίες μεταξύ της βρετανικής πολεμικής αεροπορίας και της Λουτβάφε, και κυκλοφορούσαν και γερμανικά υποβρύχια στην περιοχή.

Το πλοιάριο του ήταν ένα από τα συνολικά 850 ιδιωτικά πλοιάρια που βοήθησαν στην επιτυχή εκκένωση της μεγάλης πλειοψηφίας των στρατευμάτων από τη Δουνκέρκη.

Για την συνεισφορά του αυτή, έλαβε τιμητική διάκριση το 1944, ενώ το πλοιάριο του πλέον διατηρείται στο Ναυτικό Μουσείο του Ράμσγκεϊτ.

Μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο εργάστηκε ως τεχνίτης σε ένα μικρό ναυπηγείο στην περιοχή Ρίτσμοντ του Λονδίνου, πολύ κοντά στη γέφυρα του Ρίτσμοντ, και απασχολήθηκε εκεί έως το τέλος της ζωής του.

Ο Λάιτολλερ πέθανε στις 8 Δεκεμβρίου του 1952 στην ηλικία των 78 ετών, και αποτεφρώθηκε στο κρεματόριο του Μόρτλεϊκ στο Ρίτσμοντ.

Πληροφορίες

Lightoller, Charles H. Titanic and Other Ships, Chapter 34

Lieut. C. H. Lightoller, RNR (October 1912), «Testimonies From the Field», Christian Science Journal

The most senior officer to survive the Titanic also participated in evacuating soldiers off the coast of Dunkirk». The Vintage News. 2 Αυγούστου 2017.

"Charles Herbert Lightoller", Encyclopedia Titanica

The post Στιγμές Ιστορίας: Ο άγνωστος ήρωας του Τιτανικού appeared first on Militaire.gr.