Όταν η Ελληνίδα πήρε τ΄ όπλο της! Οι πρώτες γυναίκες στις Ένοπλες Δυνάμεις

Γράφει ο Δημήτρης  Σταυρόπουλος

Η στρατιωτική παρέλαση της 25ης Μαρτίου του 1979 στην Αθήνα ήταν διαφορετική!

Τα πεζοδρόμια στο Σύνταγμα και την Πανεπιστήμιου μέχρι την Ομόνοια, είχαν γεμίσει ασφυκτικά από  κόσμο που ήθελε να δει από κοντά ένα πρωτόγνωρο θέαμα.

Τις πρώτες στρατιωτινες να παρελαύνουν κρατώντας τα όπλα τους κάτι

αδιανόητο μέχρι τότε…

Κι όμως, η ιδέα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, είχε πάρει σάρκα και οστά!

ΠΩΣ ΑΡΧΙΣΑΝ ΟΛΑ

Ένα χρόνο νωρίτερα είχε ψηφιστεί ο νόμος από την κυβέρνηση της ΝΔ, «περί εθελοντικής στράτευσης των γυναικών».

Το κάλεσμα απευθυνόταν σε γυναίκες από 18 έως 32 χρονών και απόφοιτες Λυκείου. 

Αποτέλεσε τομή στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, καθώς πρόκειται για την πρώτη θεσμοθετημένη παρουσία της γυναίκας στον στρατό, σε έναν καθαρά ανδροκρατούμενο χώρο. 

Έως τότε στον ελληνικό Στρατό συμμετείχαν γυναίκες μόνο ως νοσοκόμες. Αρχικά ως μέλη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και αργότερα, μεταπολεμικά, ως Αξιωματικοί Νοσηλευτικής και των τριών Κλάδων των ΕΔ, ως απόφοιτοι της Σχολής Αξιωματικών Νοσηλευτικής (ΣΑΝ)…. 

Ο θεσμός πολεμήθηκε, ίσως, όσο κανένας άλλος. 

Από τις φεμινίστριες,
το φιλειρηνικό κίνημα, τα εργατικά σωματεία τα πολιτικά κόμματα της
αριστεράς και από πλήθος άλλων κοινωνικών φορέων, και απο αμέτρητες επιφανείς προσωπικότητες της δημόσιας και πνευματικής ζωής,
όχι κατ’ ανάγκην γυναίκες, που πολέμησαν με αποφασιστικότητα την στράτευση των Ελληνίδων στις ‘Ένοπλες Δυνάμεις. 

Ο αντίλογος είχε
ακριβώς τα αντίθετα επιχειρήματα, ότι επιτέλους απελευθερώνεται στην πράξη
η Ελληνίδα, εκπορθεί τα πιο ισχυρά ανδρικά κάστρα, εναρμονίζεται με την
Ευρώπη, ακολουθεί τη μόδα και άλλα υπερβολικά και ανόητα!

Χιλιάδες γυναίκες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, αλλά τελικά η επιλογή ήταν περιορισμένη.

 Στις 5 Φεβρουαρίου 1979, οι πρώτες 95 από τις 220 γυναίκες που συνολικά επιλέχθηκαν, παρουσιάστηκαν στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων στου Γουδή και κατατάχθηκαν στο στρατό. 

Η κατάταξη συνεχίστηκε και τις δυο επόμενες μέρες και αφορούσε και τα τρία Όπλα των Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατό Ξηράς, Ναυτικό, Αεροπορία.

 Όπως προβλεπόταν απ’ το Σύνταγμα η θητεία διαρκούσε 14 μήνες, με δυνατότητα παράτασης μέχρι 24 μήνες….

#tdi_1_0b3 .td-doubleSlider-2 .td-item1 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/10/women_Screenshot-2020-11-13-at-10.15.27-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_1_0b3 .td-doubleSlider-2 .td-item2 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/10/women_Screenshot-2020-11-13-at-10.15.42-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_1_0b3 .td-doubleSlider-2 .td-item3 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/10/women_Screenshot-2020-11-13-at-10.15.51-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_1_0b3 .td-doubleSlider-2 .td-item4 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/10/women_Screenshot-2020-11-13-at-10.16.01-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_1_0b3 .td-doubleSlider-2 .td-item5 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/10/women_Screenshot-2020-11-13-at-10.16.12-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_1_0b3 .td-doubleSlider-2 .td-item6 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/10/women_Screenshot-2020-11-13-at-10.16.27-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } 1 του 6

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η εκπαίδευση ξεκίνησε αμέσως μετά την κατάταξη, στο ειδικά διαμορφωμένο για την γυναικεία εκπαίδευση, στρατόπεδο.

Διήρκεσε 7 εβδομάδες και ήταν παρόμοια με εκείνη των αντρών.

 Περιλάμβανε διδασκαλία βολής με σύγχρονα τουφέκια, ατομική τακτική για το πεδίο της μάχης και σωματική προπόνηση από γυμνάστρια.

 Εντύπωση η οργάνωση της στρατιωτικής μονάδας η οποία διέθετε ακόμα και κομμωτήριο.

 Υπήρχε εστιατόριο που “όλα έλαμπαν καινούρια”, καντίνα με τηλεόραση και καναπέδες, σκάκι και τραπέζι πινγκ πονγκ. Εκτός από το πλήρως εξοπλισμένο κομμωτήριο, υπήρχε ραφείο, πλυντήριο και ιατρείο.

 Οι θάλαμοι είχαν θέρμανση και οι τοίχοι ήταν στολισμένοι με αγωνιστές του 1821. Δέσποζαν οι γυναικείες μορφές της Μπουμπουλίνας και της Μαντώς Μαυρογένους….

Σε δηλώσεις τους, μερικές από τις γυναίκες που πρωτοκατατάχθηκαν, εξέφρασαν ιδιαίτερη χαρά που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις, μίλησαν για γρήγορη προσαρμογή, ενώ, ανάμεσα σε άλλα, ανέφεραν ότι η στράτευση συμβάλλει στην “κοινωνικοποίηση” των γυναικών….

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Οι γυναικείες οργανώσεις της εποχής, που εκείνη την εποχή ξεκινούσαν να έχουν δυναμική παρουσία στην κοινωνία, αντέδρασαν στην στράτευση των γυναικών, παρά το γεγονός ότι είχε πέσει το ισχυρό ανδρικό «κάστρο» του Στρατού. 

Η Συντονιστική Επιτροπή Γυναικών Εκπροσώπων Σωματείων (ΣΕΓΕΣ) που είχε δραστηριοποιηθεί στην μεταπολίτευση για την αναθεώρηση του Οικογενειακού Δικαίου, τάχθηκε κατά της στράτευσης. Μάλιστα στις 8 Μαρτίου, Ημέρα της Γυναίκας, 5 βουλευτίνες, μεταξύ των οποίων η Αμαλία Φλέμινγκ και η Μελίνα Μερκούρη του ΠΑΣΟΚ, καθώς και η Μαρία Δαμανάκη του ΚΚΕ, κατέθεσαν επερώτηση στη Βουλή. Τόνισαν, μεταξύ άλλων, ότι, ο νόμος περί στράτευσης των γυναικών δεν συνοδεύεται από ουσιαστικά μέτρα για την κατοχύρωση της ισότητας ανδρών και γυναικών, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα. 

Το 1991 επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και υπουργού Άμυνας Γιάννη Βαρβιτσιώτη, αποφασίστηκε να ενταχθούν οι πρώτες γυναίκες στις παραγωγικές Σχολές Αξιωματικών των τριών Κλάδων. 

Έτσι το 1995 αποφοίτησαν οι πρώτες γυναίκες μόνιμοι αξιωματικοί, εκτός Νοσηλευτικής. 

Το 2002, έπεσε και το τελευταίο «οχυρό», με την εισαγωγή των πρώτων γυναικών στην κατηγορία των «Όπλων» στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, στους Ιπτάμενους της Σχολής Ικάρων και στους Μάχιμους της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, καθώς και στις «μάχιμες» ειδικότητες των παραγωγικών Σχολών Υπαξιωματικών….

ΜΙΛΑΝΕ ΤΡΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

Πως είναι όμως τα πραγματα σήμερα;

Η υποπλοίαρχος (Οικονομικό) Φλωρεντία Σφακιανού εισήλθε στο Πολεμικό Ναυτικό το 2006, με αθλητική διάκριση ως Ολυμπιονίκης στον υδάτινο στίβο το 2004, και εν συνεχεία τελείωσε την ΑΣΟΕΕ.

 Κάνει λόγο για πάρα πολύ καλή αντιμετώπιση, τόσο από ανωτέρους, όσο και από ομοιόβαθμους και κατωτέρους. «Δεν έχω αισθανθεί να δημιουργείται κάποια διάκριση λόγω φύλου – όπως στην καθημερινότητά μου, έτσι και στο στράτευμα».

Όσον αφορά στο αν θα πρότεινε καριέρα στις ένοπλες δυνάμεις σε μια κοπέλα που σκέφτεται κάτι τέτοιο, η υποπλοίαρχος εκτιμά ότι θα της πρότεινε να το σκεφτεί πολύ σοβαρά: «Είναι ένας χώρος με τις ιδιαιτερότητές του, η σταδιοδρομία ενός ένστολου είναι συγκεκριμένη και προδιαγεγραμμένη.

 Θα της έλεγα να μιλήσει με όσο περισσότερο κόσμο μπορεί που είναι στο στράτευμα και να μοιραστεί εμπειρίες αλλά πιστεύω ότι η στάση μου θα ήταν θετική.

 Ωστόσο πιστεύω όμως ότι η συγκεκριμένη δουλειά είναι κάτι που θα πρέπει να το θέλεις πολύ για να το ακολουθήσεις».

Η υποσμηναγός Νεκταρία Καστρινάκη βρίσκεται 26 χρόνια στο στράτευμα, υπηρετώντας στην Πολεμική Αεροπορία, στον κλάδο του εφοδιασμού/ μεταφορών. Περιγράφει τη μακρά της εμπειρία ως αναμφίβολα θετική. «Ο στρατός στο μυαλό των περισσοτέρων είναι ανδροκρατούμενος οργανισμός, ωστόσο σαν γυναίκα δεν αντιμετώπισα κανένα πρόβλημα, καθώς η αποδοχή ήταν πολύ θετική και η συνεργασία άψογη. 

Δεν μπορώ να πω ότι με τα χρόνια που πέρασαν παρατήρησα κάποια εμφανή διαφορά όσον αφορά στην αποδοχή μας εντός του στρατεύματος αλλά και εκτός, από τον κόσμο. 

Φυσικά, οι ερωτήσεις βέβαια ήταν πάρα πολλές, σχετικά με το πώς εργάζεται και τι κάνει μια γυναίκα στις ένοπλες δυνάμεις, πώς αντιμετωπίζεται, τι προσφέρει, όλα αυτά».

Όπως η ίδια υπογραμμίζει, το θέμα δεν ήταν εξαρχής αν η γυναίκα είναι ικανή να κάνει κάτι . «Ήταν απλά θέμα χρόνου και εξέλιξης. Απλά ακολουθήσαμε το ρεύμα της εποχής, ήταν θέμα χρόνου».

Η υπολοχαγός Τεχνικού Γεωργία Παπαϊωάννου εντάχθηκε στο στράτευμα το 1988, μέσω πανελληνίου διαγωνισμού. «Υπήρχαν δυσκολίες τότε, υπήρχε μία αντιμετώπιση που ήταν αρνητική στην αρχή όταν έβλεπαν μια στρατευμένη γυναίκα. 

Στην πορεία βέβαια υπήρξε εξέλιξη, με βελτίωση τόσο των συνθηκών όσο και των προοπτικών. Το αποδέχτηκε και ο κόσμος, ήταν αισθητή η βελτίωση κατά την πορεία της καριέρας μου». 

Σε αυτό το πλαίσιο, η υπολοχαγός επισημαίνει τη μέριμνα που υπάρχει για το ένστολο προσωπικό, ειδικά σε σχέση με θέματα οικογένειας και μητρότητας: «Η άδεια κύησης αυξήθηκε, δημιουργήθηκαν παιδικοί σταθμοί, υπάρχουν τα ΚΑΑΥ, διεξάγονται εκπαιδεύσεις και σεμινάρια κ.α».

Πηγές

Μηχανή του Χρόνου

HUFFPOST

The post Όταν η Ελληνίδα πήρε τ΄ όπλο της! Οι πρώτες γυναίκες στις Ένοπλες Δυνάμεις appeared first on Militaire.gr.