Οι μαχητές με τις άσπρες μπλούζες,πολέμησαν με το νυστέρι στο μέτωπο

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

(δεύτερο μέρος)

Το πρώτο μέρος ΕΔΩ

Στα χιονισμένα και παγωμένα βουνά της Αλβανίας, την δική τους μάχη έδωσαν και οι υγειονομικοί (γιατροί και νοσοκόμες) του Στρατού, δίπλα στους φαντάρους.

Μια μάχη ηρωική και δύσκολη για να σώσουν όσους τραυματίστηκαν και ήταν ετοιμοθάνατου.

Στα ορεινά χειρουργεία, με πολικές θερμοκρασίες, χωρίς φάρμακα και αναισθητικό περιέθαλψαν εκατοντάδες νέους πολεμιστές και πολλοί από αυτούς τους γενναίους επιστήμονες, άφησαν την τελευταία τους πνοή στο «πεδίο της μάχης» δίπλα στα πρόχειρα χειρουργικά

Τριάντα τρεις υγειονομικοί αξιωματικοί, από το μικρότερο βαθμό του ανθυπιάτρου έως το μεγαλύτερο του γενικού αρχιάτρου, σκοτώθηκαν κατά την άσκηση της υψηλής αποστολής τους.

Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

 Στους προκεχωρημένους σταθμούς επιδέσεως, στα ορεινά χειρουργεία, στην πρώτη γραμμή του πυρός, οι υγειονομικοί  περισυνέλεγαν, επιδένανε, χειρουργούσαν και διακόμιζαν τους τραυματίες κάτω από σκληρές καιρικές και εδαφικές συνθήκες και ομοβροντία πυρών.

Παρά τις τεράστιες δυσκολίες και αντιξοότητες, που είχαν να κάνουν με το ανεκπαίδευτο κατώτερο προσωπικό, τα παλιά και άχρηστα πολλές φορές οχήματα, τα μεγάλης ηλικίας και άρρωστα ζώα μεταφοράς υγειονομικού υλικού, τα ακατάλληλα υποδήματα και την ένδεια μάλλινου ρουχισμού, την εκτεταμένη φθειρίαση των στρατιωτών, την ελαττωματική ύδρευση και τις μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των σταθμών επιδέσεως και των χειρουργείων διακομιδής και νοσηλείας, η Υγειονομική Υπηρεσία  του Στρατού λειτούργησε ικανοποιητικά, αν λάβει κανείς υπόψη του το μεγάλο αριθμό νοσηλευομένων, που ανέρχονταν σε 75.000 άνδρες, από τους οποίους οι 32.000 ήταν τραυματίες, οι 23.000 παγόπληκτοι και οι 20.000 ασθενείς.

 Στο βορειοηπειρωτικό μέτωπο και στα μακεδονικά οχυρά οι γιατροί μας στάθηκαν ψύχραιμοι και γενναίοι.

Εκεί πάνω στις απάτητες κορφές της υπερήφανης Πίνδου, γιατροί-Διγενήδες πολεμούσαν τον Χάροντα στα μαρμαρένια τ’ αλώνια!

Ο γεωγραφικός χώρος, στον οποίο διεξαγόταν οι πολεμικές επιχειρήσεις, είναι πολύ ορεινός με δύσκολα και σε πολλές περιοχές ανύπαρκτα, εκείνη την εποχή, δρομολόγια ακόμα και για τους πεζούς, με συνέπεια οι διακομιδές να γίνονται με πολύ βραδείς ρυθμούς.

 Αν μάλιστα στα παραπάνω προστεθούν και οι ιδιαίτερα σκληρές καιρικές συνθήκες που επικράτησαν στο βορειοηπειρωτικό μέτωπο, από τις αρχές Δεκεμβρίου του 1940 μέχρι τα μέσα Μαρτίου του 1941, τότε εύκολα γίνεται αντιληπτό το μέγεθος των προβλημάτων που αντιμετώπισε στο σύνολό του ο Στρατός μας και ιδιαίτερα η Υγειονομική του Υπηρεσία.

 Σε πολλές μάλιστα περιοχές του μετώπου, το ύψος του χιονιού ξεπερνούσε το ένα με ενάμιση μέτρο και το ψύχος ήταν σχεδόν πολικό με θερμοκρασίες να πέφτουν στους 15 με 20 βαθμούς κάτω από το μηδέν.

Αυτό είχε ως επακόλουθο τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των κρυοπαγημάτων, εξαιτίας των οποίων ορισμένες στρατιωτικές μονάδες αποδιοργανώθηκαν πλήρως.

 Η μαζική εμφάνιση των κρυοπαγημάτων, τα οποία από την «Κάθοδο των Μυρίων» και μέχρι και σήμερα αποτελούν διαχρονικό πρόβλημα της Στρατιωτικής Ιατρικής, αποτέλεσε ίσως τη μεγαλύτερη δυσχέρεια που αιφνιδίασε την Υγειονομική μας Υπηρεσία, για την αντιμετώπιση της οποίας οι γιατροί κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες.

Με τα πρώτα πολεμικά γεγονότα του μετώπου, οι γιατροί είχαν να αντιμετωπίσουν πολυσύνθετα τραύματα, επιπλεγμένα με κατάγματα, μολυσμένα με υλικά του περιβάλλοντος.

 Και η αντιμετώπιση δεν γινόταν σε οργανωμένα νοσοκομεία, με όλες τις σχετικές διευκολύνσεις και τα ανάλογα υλικά. 

Συχνά το χειρουργικό τραπέζι ήταν το φορείο τοποθετημένο κάπου ψηλότερα, ο φωτισμός γινόταν με λάμπες πετρελαίου ή λουξ, με ανεπάρκεια υλικών και με ταχύρρυθμα εκπαιδευμένο εθελοντικό νοσηλευτικό προσωπικό, που προσφερόταν με αυταπάρνηση.

 Πολλές φορές, ενώ γινόταν η επέμβαση, το εχθρικό Πυροβολικό ή τα αεροπλάνα εξακολουθούσαν να βομβαρδίζουν.

 Αναφέρονται γιατροί και εθελόντριες ή σπουδασμένες και έμπειρες νοσηλεύτριες που σκοτώθηκαν κάτω από τέτοιες συνθήκες. 

Ανάμεσά τους ο καθηγητής της Χειρουργικής Ξενοφών Κοντιάδης και οι συνεργάτες του, καθώς και οι νοσηλεύτριες που βοηθούσαν στην αντιμετώπιση τραυματία σε προσωρινό νοσοκομείο εκστρατείας.

 Όπως έχει πιστοποιηθεί, μετά τους αξιωματικούς και οπλίτες του Πεζικού, πρώτοι σε νεκρούς και τραυματίες από τα άλλα Όπλα ήταν οι Υγειονομικοί.

ΤΑ ΚΡΥΟΠΑΓΗΜΑΤΑ

Ένα εξίσου σημαντικό με τα πολεμικά τραύματα υγειονομικό πρόβλημα ήταν τα κρυοπαγήματα. 

Η ανεπαρκής ή ακατάλληλη ένδυση και υπόδηση των στρατιωτών μας, το ορεινό της περιοχής, το ψυχρό και υγρό της εποχής, τα χιόνια που είχαν πέσει σε όλη τη γραμμή των βορείων συνόρων έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. 

Στο πλήθος, αλλά και στο βαθμό έντασης των κρυοπαγημάτων συνέβαλε επίσης η ατελής γνώση και ενημέρωση τρόπων πρόληψης και αντιμετώπισης.

 Συχνά η χειρουργική φροντίδα δεν απέδιδε το επιθυμητό αποτέλεσμα και οι κρυοπαγημένοι υποβάλλονταν σε ακρωτηριασμό.

Οι παγόπληκτοι στον πόλεμο του 40,ξεπέρασαν τους 23.000…

Σύμφωνα με την ιστορικό Ελένη Δημητρίου «οι στρατιώτες ήταν εντελώς ανέτοιμοι για τα κρυοπαγήματα, δεν γνώριζαν πώς να τα αντιμετωπίσουν και για να γιατρευτούν πλησίαζαν τα πόδια τους κοντά στη φωτιά»….

Οι γιατροί στο μέτωπο έκοβαν συνέχεια μέλη, παγωμένα από το κρύο για να προλάβουν την γάγγραινα και χειρουργούσαν τους τραυματίες στρατιώτες κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες, με τρομερές ελλείψεις φαρμάκων.

Μετά από λίγο καιρό η εντολή άλλαξε και με το πρώτο φούσκωμα ή πρήξιμο των ποδιών, έστελναν τους φαντάρους στα μετόπισθεν. Ήταν όμως αργά γιατί ένας μεγάλος αριθμός στρατιωτών είχαν χάσει τα πόδια τους…

ΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΑ

Την προέλαση του ελληνικού στρατού στο έδαφος της Β. Ηπείρου ακολουθούσαν γιατροί, νοσηλευτές και νοσοκόμες που έστηναν στα πεδία των μαχών τα λεγόμενα «ορεινά χειρουργεία».

 Με τα λιγοστά μέσα που είχαν προσπαθούσαν να επουλώσουν τα τραύματα των φαντάρων.

 Ήταν οι άγνωστοι ήρωες του πολέμου που έσωσαν πολλές ζωές και θα έσωζαν περισσότερες αν είχαν καλύτερη ιατρική υποδομή….

Πρόσκαιρα στρατιωτικά νοσοκομεία αναπτύχθηκαν στην Άρτα, στο Αγρίνιο, στη Φλώρινα, στην Κορυτσά και στους Αγίους Σαράντα, ενώ αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των νοσηλευτικών κλινών στα νοσοκομεία της χώρας μας, τα οποία επιτάχθηκαν για τις ανάγκες του πολέμου.

Στα μετόπισθεν, το Στρατιωτικό Νοσοκομείο των Ιωαννίνων, που στεγάστηκε στη Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία, αποτέλεσε το προωθημένο νοσηλευτικό κέντρο του πολέμου.

ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΩΖΟΥΝ!

Η ιταλική αεροπορία βομβάρδιζε συνεχώς υγειονομικούς σχηματισμούς, πλωτά νοσοκομεία και ορεινά χειρουργεία. Μετά την κατάληψη της Κλεισούρας τον Ιανουάριο του 1941, ο ελληνικός στρατός είχε επιτάξει στην Πρεμετή ένα κτίριο και το είχε μετατρέψει σε χειρουργείο.

 Τοποθετήθηκε στη στέγη του κτιρίου ο κόκκινος σταυρός του ερυθρού σταυρού για να μην χτυπηθεί από τον αντίπαλο σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες.

 Παρ’ όλα αυτά, οι Ιταλοί βομβάρδισαν το νοσοκομείο με αποτέλεσμα τραυματίες και νοσηλευτικό προσωπικό όπως ο Γεώργιος Σπέτσιος να καταπλακωθούν στα ερείπια….
Από την άλλη πλευρά, οι Έλληνες γιατροί περιέθαλπταν ακόμα και τους Ιταλούς τραυματίες αιχμαλώτους…

Στις 22 Δεκεμβρίου 1941 αναπτύσσεται στην Κοσίνα το Β1 ορεινό Χειρουργείο για την περίθαλψη των τραυματισμένων στρατιωτών. Δέχεται το μεγαλύτερο όγκο πληγωμένων, γιατί ήταν ο πιο προωθημένος σταθμός χειρουργικών επεμβάσεων στη διάρκεια του πολέμου. 

Οι πολύ σοβαρά τραυματίες διακομίζονταν από εκεί στο ορεινό χειρουργείο του Β΄ Σώματος Στρατού στο Λεσκοβίκι. 

Οι διακομιδές γίνονταν με μεγάλη δυσκολία λόγω των κακών καιρικών συνθηκών.

 Συχνά οι τραυματιοφορείς αποκλείονταν από τα χιόνια.

 Σύμφωνα με τις καταστάσεις της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, στο Β1 ορεινό χειρουργείο της Κοσίνας, 223 στρατιώτες υπέκυψαν.

 Απ’ αυτούς, οι 31 ήταν Κρητικοί.

 Οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό έκαναν τα πάντα για να σώσουν ζωές.

 Όσοι πέθαιναν στα χειρουργεία, δεν τους γύριζαν στα μετόπισθεν αλλά τους έθαβαν σε πρόχειρους ομαδικούς τάφους ή στα χωράφια που ήταν το νοσοκομείο, σκεπάζοντας τους με χιόνι και χώμα. 

Σύμφωνα με τον ιστορικό ερευνητή του μετώπου, Αγαθοκλή Παναγούλια:

«Τους έθαβαν ακόμα και σε ναούς αν το χωριό ήταν χριστιανικό.

Οι γιατροί ακολουθούσαν την προέλαση και σε κάθε σημείο από το οποίο έφευγαν έθαβαν πρόχειρα τους νεκρούς στρατιώτες.

Το γεγονός αυτό εξηγεί πως οι χωρικοί τους έβρισκαν διάσπαρτα θαμμένους στα χωράφια τους»….

Πηγή

Αριστείδης Γ. Διαμαντής, Πλοίαρχος (ΥΙ) ΠΝ, μέλος του ΕΛ.Ι.Ν.ΙΣ.

COGNOSCO TEAM

 Γεράσιμος Α. Ρηγάτος, ιατρός-συγγραφέας, άμ. επικ. καθηγητής Ιατρικής και επίτ. δρ Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών

Nextdeal

Η Μηχανή του Χρόνου

The post Οι μαχητές με τις άσπρες μπλούζες,πολέμησαν με το νυστέρι στο μέτωπο appeared first on Militaire.gr.