Ο ποδοσφαιρικός αγώνας που “έδειξε” τον εμφύλιο και τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Μπορεί ένας ποδοσφαιρικός αγώνας να προκαλέσει τέτοια κοινωνική και πολιτική αναταραχή και να διαλύσει μια ολόκληρη χώρα;

Έχει τόσο μεγάλη δύναμη και επιρροή στις μάζες το φουτ-μπολ (ο «βασιλιάς των σπορ»), που να τις οδηγήσει σε εμφύλιο και αδελφοκτόνο πόλεμο;

Η ιστορία απέδειξε ότι έχει…

Ο ΜΑΗΣ ΤΟΥ 1990 ΣΤΟ ΓΗΠΕΔΟ «ΜΑΞΙΜΙΡ»

Τον

Οι διάδοχοι του Κροάτη στρατάρχη ήταν κατώτεροι των περιστάσεων με τον Σέρβο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς να υπογράφει δέκα χρόνια αργότερα το τέλος της χώρας. 

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 λοιπόν άρχισαν να εμφανίζονται στη Γιουγκοσλαβία έντονες διαλυτικές τάσεις. 

Ο εθνικισμός είχε κάνει την εμφάνισή του στις έξι δημοκρατίες. 

Ο Πρόεδρος της ενωμένης ακόμα χώρας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς είχε απαγορεύσει να γίνουν εκλογές στην Κροατία.

Εκείνοι όμως τον παράκουσαν και στις 6 Μαΐου ψήφισαν για ηγέτη τους τον αρχηγό των εθνικιστών, Φράνιο Τούτζμαν.

 Η Κροατία και η Σλοβενία με νέα ηγεσία προτείνουν μια χαλαρή συνομοσπονδία κυρίαρχων κρατών με την Σερβία του Μιλόσεβιτς να αρνείται να ακούσει το σχέδιο αυτό.

Στις αρχές του 1990 τα Βαλκάνια μύριζαν πλέον μπαρούτι.

 Η πυριτιδαποθήκη της Γιουγκοσλαβίας ήταν έτοιμη να εκραγεί. Κροάτες, Βόσνιοι, Σλοβένοι, Σκοπιανοί και Σέρβοι βίωναν την εθνικιστική παλινόρθωση τους, η οποία λίγο αργότερα θα έφερνε και το ξέσπασμα του εμφυλίου. 

Σε αυτό το κλίμα λοιπόν έπρεπε στις 13 Μαΐου του 1990 να κοντραριστούν στο Ζάγκρεμπ, η Ντιναμό των Μπόμπαν, Σούκερ με τον Ερυθρό Αστέρα των Προσινέτσκι, Σαβίσεβιτς.

 Μόνο που στο «Μάξιμιρ» μαζί με την ομάδα τους ταξίδεψαν 3.000 Σέρβοι εθνικιστές, οι διαβόητοι «Delije» (σ.σ.: Ηρωες), με μπροστάρη τον διαβόητο Ζέλικο Ραζανάτοβιτς. 

Αυτόν που όχι πολύ καιρό αργότερα ο κόσμος θα μάθαινε να αποκαλεί ως… Αρκάν, καθώς θα γινόταν ο ηγέτης των παραστρατιωτικών Σέρβων στη Βοσνία.

Ο αγώνας δεν είχε κανένα βαθμολογικό ενδιαφέρον αφού ο Ερυθρός Αστέρας ήταν ήδη πρωταθλητής.

Οι Κροάτες όμως διψούσαν για ανεξαρτησία…

Φτάνοντας στο γήπεδο το σύνθημα που κυριαρχούσε στην πλευρά των φιλοξενούμενων, ήταν το «Ήρθαμε για να σκοτώσουμε τον Τούτσμαν» και το «Η Κροατία ανήκει στη Γιουγκοσλαβία».

 Εκεί τους περίμεναν όμως οι αντίστοιχα φανατισμένοι οπαδοί των γηπεδούχων και όχι μόνο. 

Μαζί με τους «Bad Blue Boys» είχαν συνασπιστεί όλοι οι Κροάτες.

 Από νωρίς η πόλη θυμίζει πολεμικό τοπίο αφού με τον ερχομό των Σέρβων ξεκινάνε επεισόδια στους δρόμους πριν μεταφερθούν στις εξέδρες του Μάξιμιρ.

Παρά το γεγονός πως το κλίμα ήταν τεταμένο ο αγώνας αποφασίστηκε να διεξαχθεί κανονικά. 

Βέβαια, οι οπαδοί είχαν άλλη άποψη.

 Ενώ οι παίκτες των δύο ομάδων είχαν βγει για ζέσταμα, στις εξέδρες ξεκινούσε μια νέα μάχη.

 Οι οπαδοί της Ντιναμό αρχίζουν πετροπόλεμο προς την πλευρά των Σέρβων οι οποίοι προσπαθούν να απαντήσουν πετώντας καρέκλες ενώ ταυτόχρονα σπάνε τα κιγκλιδώματα με στόχο να βρεθούν μπροστά στους Κροάτες.

 «Το Ζάγκρεμ είναι σέρβικο» και «Θα σκοτώσουμε τον Τούτζμαν» δονούν την ατμόσφαιρα προκαλώντας την οργή των Bad Blue Boys οι οποίοι προσπαθούν να μπουν στον αγωνιστικό χώρο και να έρθουν και οι ίδιοι σε κατά μέτωπο επαφή με τους Σέρβους.

 Παρόλα αυτά το παιχνίδι διατάχθηκε να διεξαχθεί κανονικά.

Μόνο που δεν θα ξεκινούσε ποτέ. 

Ενώ οι παίκτες των δύο ομάδων είχαν βγει για ζέσταμα, στις εξέδρες ξεκίνησε η μάχη με αντικείμενα αρχικά και εκατέρωθεν επιθέσεις στη συνέχεια. 

ΤΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΙ Η… ΚΛΩΤΣΙΑ

Η αστυνομία προσπαθεί να αντιμετωπίσει την όλη κατάσταση με δακρυγόνα αλλά μέσα σε λίγα λεπτά η κατάσταση είχε ξεφύγει.

 Οι Bad Blue Boys είχαν σπάσει τον φράκτη κι ετοιμάζονταν να επιτεθούν στους «Delije». Την ίδια ώρα την εμφάνισή τους κάνουν θωρακισμένα φορτηγά με κανόνια νερού σε μια προσπάθεια των αρχών να σταματήσουν τους χούλιγκανς. 

Το γήπεδο παίρνει φωτιά.

 Οι παίκτες του Ερυθρού Αστέρα φεύγουν άμεσα στα αποδυτήρια σε αντίθεση με αυτούς της Ντιναμό της οποίας αρκετοί παραμένουν στον αγωνιστικό χώρο. Ανάμεσά τους και ο αρχηγός της κροατικής ομάδας, Ζβόνιμιρ Μπόμπαν. Ο Μπόμπαν βλέποντας έναν αστυνομικό να έχει πιάσει έναν Κροάτη οπαδό και να τον χτυπάει άσχημα, απογειώνεται και με μια κλωτσιά χτυπάει τον αστυνομικό και να απελευθερώσει τον συμπατριώτη του. Βλέποντας το περιστατικό αυτό οι Bad Blue Boys μπήκαν μπροστά ως ασπίδα για να προστατεύσουν τον αρχηγό τους από την αστυνομία.

Η κλωτσιά αυτή θα άλλαζε για πάντα την σχέση Κροατών και Σέρβων.

Για τους Κροάτες η πράξη του Μπόμπαν θα συμβόλιζε στο μυαλό των Κροατών εθνικιστών την αρχή της κροατικής αντίστασης κόντρα στην Σερβία.

 Ο Μπόμπαν ανακηρύχθηκε εθνικός ήρωας της Κροατίας, ενώ για τους Σέρβους έγινε persona non grata αφού θεωρήθηκε ως ο απόλυτος Κροάτης εθνικιστής.

Η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Γιουγκοσλαβίας τιμωρεί τον Μπόμπαν με έξι μήνες χάνοντας το Μουντιάλ του 1990 ενώ ανοίγει φάκελο εναντίον του για εγκληματικές πράξεις.

 Ο αστυνομικός που δέχτηκε την επίθεση από τον Μπόμπαν, ο Ρέφικ Αχμέτοβιτς, ο οποίος ήταν Βόσνιος, συγχώρεσε τον πρώην συμπατριώτη του χρόνια αργότερα.

Ο ίδιος ο Μπόμπαν δεν μετάνιωσε ποτέ για εκείνο το περιστατικό. 

«Και εκεί βρέθηκα εγώ, ένα δημόσιο πρόσωπο έτοιμο να ρισκάρει τη φήμη, την καριέρα, τη ζωή του την ίδια.

 Όλα αυτά για έναν σκοπό, για ένα ιδανικό: την Κροατία», όπως τόνιζε χαρακτηριστικά.

ΤΑ ΜΜΕ ΚΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Οι συμπεριφορές των οπαδών σε εκείνο το ματς ξεπέρασαν τη συνηθισμένη παρουσία ενός οπαδού σε έναν αγώνα. 

Επειδή ήταν και επεισόδια που είχαν να κάνουν με τις διαφορές των Κροατών και των Σέρβων πήραν και άλλη έκταση.

 Όπως θα μπορούσε να είχε προβλεφθεί τα κροατικά και τα σέρβικα ΜΜΕ κράτησαν εντελώς διαφορετική στάση.

Το μόνο κοινό ήταν πως τα media των δύο χωρών ήταν κατά της βίας και των επεισοδίων στο γήπεδο.

 Οι Κροάτες καταδίκασαν τη στάση της αστυνομίας τονίζοντας πως αντέδρασε μόνο σε σχέση με τους οπαδούς της Ντιναμό.

Η πληροφορία πως η αντίδραση των οπαδών του Ερυθρού Αστέρα είχε υπόβαθρο στη σέρβικη Κυβέρνηση αμφισβητήθηκε και διαψεύστηκε. 

Και αυτό παρότι οι κροατικές πηγές ανέφεραν πως αυτό το συμβάν έγινε για την αποσταθεροποίηση του νεοσύστατου κροατικού κράτους.

Τα σέρβικα ΜΜΕ κατηγόρησαν τη Ντιναμό και όσους είχαν σχέση με την οργάνωση του αγώνα.

 Ήταν λογικό που η μία πλευρά κατηγορούσε την άλλη.

Όλα όσα έγιναν οδήγησαν στο να αποδεσμευτούν πλήρως οι Σέρβοι που ήταν στην κροατική αστυνομία, ενώ η σερβική Κυβέρνηση ήταν ξεκάθαρη πως δεν μπορούσε να προκύψει καμία συμφωνία με τους Κροάτες.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ

Τα επεισόδια σηματοδότησαν την αρχή του τέλους για το Γιουγκοσλαβικό πρωτάθλημα.

Μέχρι το τέλος της επομένης περιόδου 1990-1991, η Σλοβενία και η Κροατία είχαν δηλώσει την ανεξαρτησία από τη Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.

Οι δύο νέες αυτές χώρες δημιούργησαν το δικό τους εθνικό πρωτάθλημα αποσύροντας όλες τις ομάδες από την Ομοσπονδία της Γιουγκοσλαβίας.

 Το πρωτάθλημα της Γιουγκοσλαβίας διήρκησε άλλο ένα χρόνο και στο τέλος της σεζόν 1991-92 η διάσπαση της χώρας είχε ξεκινήσει. Βέβαια το 1990 η άλλοτε Γιουγκοσλαβία κατέγραψε μία από τις πιο μεγάλες επιτυχίες της όταν βγήκε 5η στο Μουντιάλ του 1990. 

Ωστόσο έχοντας μάθει από το μάθημα του Μάξιμιρ οι αρμόδιοι αποφάσισαν να απαγορεύσουν τη μετακίνηση φιλοξενούμενων οπαδών και ειδικά εκείνων που ήταν από άλλα κράτη μετά τη διάσπαση.

Υπήρξε βέβαια κι ένα παιχνίδι στις 25 Σεπτεμβρίου του 1990 στο Σπλιτ με την Χαϊντουκ και τη Παρτιζάν Βελιγραδίου.

Δεν είχε το παιχνίδι αυτό φιλοξενούμενους οπαδούς οπότε δεν είχε και ανάλογα επεισόδια.

 Όμως οι οπαδοί της Χαϊντουκ έκαψαν τη σημαία της Γιουγκοσλαβίας.

 Η κίνηση αυτή ήταν των Torcide.

 Ήταν σαν μία μέρα που είχε ‘πεθάνει’ η άλλοτε ενωμένη Γιουγκοσλαβία.

Πηγή

Repress

Gazzeta

The post Ο ποδοσφαιρικός αγώνας που “έδειξε” τον εμφύλιο και τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας appeared first on Militaire.gr.