Η απάντηση στο άρθρο των 4 στην Καθημερινή-Στέλιος Φενέκος

Γράφει οΣΤΕΛΙΟΣ ΦΕΝΕΚΟΣΠρόεδρος Κοινωνίας ΑξιώνΥποναύαρχος ε.αΤΕΛΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΩΝ 4 ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ1. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣΙσχυρίζονται οι συγγραφείς, ότι όσοι δεν συμφωνούν με την πρότασή τους για διαπραγμάτευση δεν έχουν να προτείνουν κάτι και ότι διέπονται μόνο από αρνητισμό.α. Ας δούμε λοιπόν τις δικές μου προτάσεις, όπως έχουν δημοσιευθεί με άρθρα και στον δημόσιο διάλογο στα ΜΜΕ πολλές φορές.1). Το ζήτημα της μεθόδευσης για κοινή προσφυγή Ελλάδος, Κύπρου, Αιγύπτου και ενδεχομένως Λιβύης (ακόμη καλύτερα εάν προκύψει από τις εκλογές μη φιλοτουρκική κυβέρνηση) στο ΔΔΧ, το ανέλυσα στην απάντηση υπ. Αριθ. 62). Για το Αιγαίο επίσης εξήγησα, γιατί κάθε σκέψη για προσφυγή στο ΔΔΧ είναι ανεδαφική (όπως δημοσίευσε σε τελευταίο άρθρο του και ο κος Ροζάκης, φαίνεται να συμφωνεί με αυτήν την θέση). Συνεπώς οι προσπάθειες επίλυσης των προβλημάτων στο Αιγαίο θα πρέπει να επικεντρωθούν σε άλλο πεδίο.3). Από όλα όσα διεκδικεί η Τουρκία, επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου που επικαλείται συνεχώς η κυβέρνηση (αλλά και οι 4 συγγραφείς), μόνο η ΑΟΖ και η Υφαλοκρηπίδα και οι αρμοδιότητες (FIR και S&R) μπορεί να είναι θέματα προς διαπραγμάτευση. Όλα τα άλλα με βάση το ΔΔΘ, την συνθήκη της Λωζάννης και τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ δεν τίθενται υπό διαπραγμάτευση.Όπως μάλιστα λένε και οι συγγραφείς του άρθρου, είμαστε χώρα που σέβεται το ΔΔ και τα επιχειρήματά μας βασίζονται σε αυτό και οπωσδήποτε η αναγνώριση από την Ελλάδα του τι προβλέπει το ΔΔ και το ΔΔΘ για να υπόκειται σε διαπραγμάτευση και τι όχι μεταξύ των χωρών, δεν μπορεί να είναι μαξιμαλιστική θέση.4) Συνεπώς είναι απολύτως αναγκαίο να προσδιορισθεί το ποιος είναι ο στόχος οιουδήποτε διαλόγου και οιασδήποτε διαπραγμάτευσης, επί τη βάσει του ΔΔ και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.5). Αλλά ας δούμε τις παραμέτρους και τις διαφορές ενός διαλόγου από μία διαπραγμάτευση:Διότι, ΑΛΛΟ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΕΠΟΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ.Ο διάλογος και η διαπραγμάτευση είναι δύο σημαντικές διαδικασίες στις διεθνείς σχέσεις μεταξύ κρατών, αλλά έχουν διαφορετικούς στόχους και χαρακτηριστικά:2. ΔΙΑΛΟΓΟΣα. Ο διάλογος αναφέρεται στην ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και πληροφοριών μεταξύ κρατών. Ο στόχος του διαλόγου είναι να προωθηθεί η κατανόηση μεταξύ των κρατών, να εξηγηθούν θέσεις και ανησυχίες, και να αναπτυχθούν κοινά σημεία συμφωνίας.β. Ο διάλογος είναι συχνά προπαρασκευαστικός στάδιο πριν από την έναρξη μίας επίσημης διαπραγμάτευσης.Οι συνομιλίες μπορεί να είναι ανοικτές, χωρίς να υπάρχει απαραίτητα στόχος για σύναψη συμφωνίας.Επίσης συνομιλίες μπορεί να γίνονται με διαρθρωμένο μηχανισμό, σε χαμηλότερο διοικητικό επίπεδο, για διοικητικές συνεννοήσεις και ανταλλαγές πληροφοριών, ενώ πιο ουσιαστικός διάλογος γίνεται σε υψηλότερα επίπεδα κυβερνητικών εκπροσώπων.γ. Οι συναντήσεις κορυφής δέον όπως γίνονται όταν έχει προϋπάρξει αποτελεσματικό επίπεδο διαλόγου κυβερνητικών στελεχών/εκπροσώπων, που να έχει προκαθορίσει και την ατζέντα και να έχει προετοιμάσει όλες τις πτυχές των θεμάτων προς συζήτηση, ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι αποτυχίας των συναντήσεων κορυφής.Και αυτό γιατί υπάρχουν πάντα επιπτώσεις όταν αποτυγχάνει ένα διάλογος κορυφής (θα τις δούμε παρακάτω), ενώ αυτές είναι πολύ λιγότερες όταν αποτυγχάνει ο διάλογος σε χαμηλότερο επίπεδο.Επίσης και οι δεσμεύσεις είναι διαφορετικές και ευθέως ανάλογες με το επίπεδο διεξαγωγής του.3. ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗα. Η διαπραγμάτευση είναι η προσπάθεια των κρατών να φτάσουν σε μια συμφωνία ή λύση σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα.Κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, τα κράτη ανταλλάσσουν προτάσεις, αντίθετες απόψεις, προβάλλουν επιχειρήματα και ανταποδοτικά ανταλλάγματα και προσπαθούν να βρουν κοινά σημεία συμφωνίας.β. Οι διαπραγματεύσεις μπορεί να είναι πολύπλοκες και απαιτητικές, απαιτούν επιλογή ικανού διαπραγματευτή (ή ικανής διεπιστημονικής ομάδας, με συγκεκριμένες αρμοδιότητες, υπό την ηγεσία ικανού διαπραγματευτή, αποτελεσματική εσωτερική συνεννόηση και οδηγίες), πλήρη πληροφόρηση και με συνεχή ανατροφοδότηση, ιδιαίτερη προετοιμασία και στρατηγική, με εναλλακτικές επιλογές και διαπραγματευτικά όπλα (ατού), πλην όμως με σαφή οριοθέτηση στόχων, για την επίλυση συγκεκριμένων ζητημάτων.γ. Η Εμπλοκή Τρίτων σε μία διαπραγμάτευση μπορεί να έχει θετικό είτε αρνητικό χαρακτήρα.Ανεξάρτητοι τρίτοι μπορεί να λειτουργούν επί τη βάσει του δικού τους συμφέροντος, όπως και εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών να είναι δέσμιοι χρονικών είτε άλλων συμβιβαστικών αναγκαιοτήτων που τίθενται από την πολιτική του Διεθνούς Οργανισμού (πάγια είτε συγκυριακά).Θα πρέπει να σταθμισθεί πολύ προσεκτικά η εμπλοκή ανεξάρτητων τρίτων, όπως κράτη / διαμεσολαβητές ή εκπροσώπων διεθνών οργανισμών, ώστε να αποβεί η διαμεσολάβησή τους ευνοϊκή για τα συμφέροντά μας ή τουλάχιστον να είναι αντικειμενική .δ. Συνεπώς η προσφυγή σε Διαπραγμάτευση προϋποθέτει προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα ώστε να υπάρξουν οι λιγότεροι δυνατόν, πλην όμως προσεκτικά επιλεγμένοι συγκεκριμένοι συμβιβασμοί. Επίσης θα πρέπει να έχουμε δημιουργήσει διαπραγματευτικά όπλα (ατού), αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα που μας δίνει η συμμετοχής μας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ (χωρίς κατάλληλα ατού δεν μπορεί να ελπίζει κανείς σε κατ' ελάχιστο σταθμισμένη και δίκαιη διαπραγμάτευση)ε. Η αποφυγή πολεμικής ορολογίας (και άρσης κάθε προβολής στρατιωτικής ισχύος ως παράγοντας εξαναγκασμού) είναι μία από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για να συμφωνήσει μία χώρα να προσφύγει σε διαπραγμάτευση.στ. Και τα ερωτήματα που προκύπτουν άμεσα είναι:- Έχει άρει η Τουρκία τις απειλές πολέμου; ΟΧΙ.- Έχει αποσύρει το δόγμα της Γαλάζιας πατρίδας που είναι άκρως επιθετικό; ΟΧΙ.- Έχει αποσύρει τις γελοίες διεκδικήσεις κυριαρχίας που είναι εξόχως επιθετικές; ΟΧΙ.ζ. Άρα μιλώντας για Διαπραγμάτευση, χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις, αίρεται κάθε σημαντικός παράγων επιτυχίας της.η. Σημαντική προϋπόθεση είναι και ο χρόνος που γίνεται μία διαπραγμάτευση.Και οι συγγραφείς το επισημαίνουν, θεωρώντας ως κατάλληλο χρόνο την περίοδο αυτή.Όμως εξηγήθηκε επαρκώς, γιατί είναι υπερβολικά αισιόδοξη η θέση αυτή και μάλλον είναι ευσεβής πόθος. Επίσης η διαπραγμάτευση μπορεί να απαιτήσει σημαντικό χρόνο. Και θα πρέπει να εξετασθεί η δυνητική αλλαγή συμπεριφοράς της Τουρκίας στο βάθος χρόνου που θα απαιτηθεί.ι. Αλλά ας δούμε, γιατί πριν μπεις σε μία διαπραγμάτευση θα πρέπει να έχεις αφενός υπολογίσει πολύ καλά τα κόστη – οφέλη, την σταθερότητα που προσδοκάς ότι θα προκύψει τώρα αλλά και στο βάθος χρόνου και αφετέρου τις επιπτώσεις και τους κινδύνους από μία αποτυχία της.ια. Μια αποτυχημένη διαπραγμάτευση μεταξύ δύο κρατών με ζωτικές διαφωνίες μπορεί να έχει σοβαρές και εκτεταμένες επιπτώσεις, καθώς η έλλειψη συμφωνίας μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις, την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε πολλούς τομείς, όπως:1) Αμέσως μετά η αποτυχία να οδηγήσει σε επιδείνωση των διμερών σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών, που μπορεί να εκδηλωθεί μέσω διπλωματικής απομόνωσης, ακύρωσης των επικοινωνιακών καναλιών και δημιουργίας αυξημένων εντάσεων στο πεδίο.2) Σε περιπτώσεις όπου οι διαφωνίες αφορούν ζητήματα κυριαρχίας, ασφάλειας και σταθερότητας, μια αποτυχημένη διαπραγμάτευση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κλιμάκωσης των αντιπαραθέσεων, ανοιχτών συγκρούσεων ή άλλων καταστάσεων αστάθειας.3) Μπορεί να επηρεασθούν οι οικονομικές σχέσεις μεταξύ των κρατών, όπως εμπορικές συμφωνίες, επενδύσεις, εμπόριο και οικονομική συνεργασία.4) Μια αποτυχημένη διαπραγμάτευση μπορεί να επηρεάσει τη διεθνή εικόνα και το κύρος των κρατών στην παγκόσμια κοινότητα.5) Και βέβαια μπορεί να επηρεάσει την πολιτική σταθερότητα, γιατί θα ενισχυθούν οι εσωτερικές αντιπαλότητες με τις αντιπολιτευτικές δυνάμεις, που μπορεί να οδηγήσουν σε πολιτική αστάθεια την χώρα.6) Επίσης μπορεί να υπάρξουν και επιπτώσεις σε τρίτες χώρες στην περιοχή (π.χ. σχέσεις μας με άλλες χώρες και οπωσδήποτε την Κύπρο)7) Εξαιρετικά σημαντικό είναι και η απώλεια ευκαιριών για μελλοντική συνεργασία, ανάπτυξη και ειρήνη, στο ορατό μέλλον.ιβ. Αυτές είναι μερικές από τις δυνητικές επιπτώσεις μιας αποτυχημένης διαπραγμάτευσης, που μπορεί να υπάρξουν από μία κακά προετοιμασμένη και βιαστική διαπραγμάτευση μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας (όπως την προτείνουν συγκυριακά και χρονικά επιτακτικά οι συγγραφείς του άρθρου).ιγ. Εάν η Ελλάδα διαλέξει αντί του διαλόγου να πάει σε μία συγκυριακή διαπραγμάτευση (όπως προτείνουν οι συγγραφείς του άρθρου), με την Τουρκία να συνεχίζει την προβολή ισχύος, με διατήρηση της απειλής πολέμου και της διπλωματίας εξαναγκασμού, οφείλει να λάβει υπόψη την πολυπλοκότητα και την ευαισθησία της κατάστασης και συγκεκριμένα:1). Να αξιολογήσει προσεκτικά τους κινδύνους και τις δυνατότητες που συνδέονται με την διαπραγμάτευση. Αυτό περιλαμβάνει την ανάλυση των στρατηγικών, των αμυντικών και των οικονομικών παραμέτρων και των δύο πλευρών, τώρα και στο ορατό μέλλον.2). Να ενδυναμώσει την Αμυντική της ισχύ πριν πάει σε διαπραγμάτευση, για να αντισταθμίσει τις απειλές και την προβολή ισχύος που μπορεί να κάνει ο αντίπαλος, πριν και κατά την διάρκεια της διαπραγμάτευσης, αλλά και αμέσως μετά (πόσο μάλλον εάν αποτύχει η διαπραγμάτευση), προσαρμόζοντας τη στρατηγική της ανάλογα.3). Να ενδυναμώσει την Διπλωματική της ισχύ και μαχητικότητα, για να μπορέσει ανταπεξέλθει σε διπλωματική πίεση και απειλές, μέσω της ανάπτυξης διπλωματικών πρωτοβουλιών και της στρατηγικής επικοινωνίας προς υποστήριξη των διαπραγματεύσεων.4). Να ενεργοποιηθούν οι Συμμαχίες και να υπάρξουν πρωτοβουλίες για Διεθνή Υποστήριξη, που μπορούν να ενασκήσουν πίεση στην αντίπαλη χώρα για εποικοδομητική συνεργασία.5). Να εξετασθούν όλα τα σενάρια και να προετοιμασθούν όλες οι εναλλακτικές επιλογές για την διαπραγμάτευση, συμπεριλαμβανομένων εναλλακτικών επιλογών, σε περίπτωση που αυτή αποτύχει.ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ1. Πριν αρχίσουμε να μιλάμε για διαπραγμάτευση, ας εξαντλήσουμε τις δυνατότητες επικοινωνίας ασφαλείας και διαχείρισης της έλλειψης εμπιστοσύνης και επιφυλακτικότητας σε διοικητικά επίπεδα, με συγκεκριμένο διαρθρωμένο μηχανισμό.2. Παράλληλα ας προωθήσουμε τον διάλογο σε κυβερνητικό επίπεδο εκπροσώπων και υπουργών, προκειμένου να δομηθεί το κατάλληλο περιβάλλον και να διασφαλισθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις ώστε να μπορεί να γίνει διάλογος μεταξύ των ηγετών με όρους επιτυχίας (όταν γίνει).3. Ταυτόχρονα θα πρέπει να βελτιώσουμε του συντελεστές αμυντικής και διπλωματικής ισχύος μας και οπωσδήποτε να έχουμε οικονομική ανάπτυξη και σταθερότητα, ώστε να πατάμε στα πόδια μας και να μπορούμε να ανταποκριθούμε και να αποδυναμώσουμε οιαδήποτε απειλή και ενέργεια εξαναγκασμού από την Τουρκία, έτσι όπως αναλύθηκαν οι προϋποθέσεις για να πάμε σε οιαδήποτε διαπραγμάτευση.4. Όταν διασφαλισθούν όλα αυτά, και άρει την απειλή πολέμου και τις ενέργειες εξαναγκασμού η Τουρκία, με αξιοπιστία, συνέχεια και συνέπεια, με στρατηγική και στόχους επί συγκεκριμένων μετρήσιμων αποτελεσμάτων (όχι αοριστίες και ευχολόγια), τότε ναι μπορούμε να συζητήσουμε για προετοιμασία διαπραγμάτευσης. με τους όρους που αναλύθηκαν πιο πάνω και πάντα επί θεμάτων που επιδέχονται διαπραγμάτευση.5. Και οπωσδήποτε ο χρόνος που θα επιλεγεί δεν μπορεί να αποφασίζεται με όρους αναγκαστικούς, εν είδη περιστρόφου στον κρόταφο (μην χάσουμε την ευκαιρία τώρα, γιατί δεν θα έχουμε άλλη μετά), αλλά με όρους πληρότητας της προετοιμασίας μας σε όλα τα προαναφερθέντα επίπεδα.ΣΗΜ: Εάν δεν υπάρξουν οι ως άνω προϋποθέσεις, η οιαδήποτε διαπραγμάτευση με εξαναγκασμούς (απειλές και χρονικούς) και το πιστόλι στον κρόταφο, θα καταλήξει σε αποτυχία (όπως έχουν καταλήξει οι διάλογοι και διαπραγματεύσεις μέχρι σήμερα, που δεν τηρήθηκαν προϋποθέσεις), με πιθανόν εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις για την συνέχεια.

The post Η απάντηση στο άρθρο των 4 στην Καθημερινή-Στέλιος Φενέκος appeared first on Militaire.gr.