Tα Τέμπη, οι διερευνήσεις ατυχημάτων και οι Αρχές Διερεύνησης στην Ελλάδα

Γράφει ο

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΟΥΚΕΡΑΣ*

       Ανήμερα της πρώτης θλιβερής επετείου του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών, που στοίχισε τις ζωές τουλάχιστον 57 νέων ανθρώπων στην πλειοψηφία τους, καθώς και πολλαπλές πληγές των συναισθημάτων μιας ολόκληρης κοινωνίας, υπάρχει κι ένας άλλος δρόμος για να τιμάται η μνήμη τους,  γιατρεύοντας το παρελθόν δια μέσου της προσπάθειάς μας  να ζούμε στο παρόν, δηλαδή κάνοντας το καλύτερο που μπορούμε ώστε αυτές οι άδικες θυσίες να πιάσουν τόπο για να μην επαναληφθούν. Είναι κι αυτός

ο νόμος του Ελληνικού κράτους που δεν έχει προηγούμενο στα Ευρωπαϊκά όρια τουλάχιστον, που μας απαγορεύει να εκφέρουμε οποιαδήποτε άποψη για την πορεία οποιασδήποτε έρευνας ή για επί μέρους συμπεράσματα ατυχημάτων που επιλαμβάνεται ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ (ο Νέος φορέας που ιδρύθηκε για την διερεύνηση αεροπορικών και σιδηροδρομικών ατυχημάτων στην Ελλάδα) με απειλή επιβολής διοικητικού προστίμου από 50.000 έως 500.000 Ευρώ(Ν.5014/2023, ΆΡΘΡΟ 39).

Άραγε έχουμε αναρωτηθεί τους λόγους για τους οποίους ο δυτικός και ο Ευρωπαϊκός κόσμος τουλάχιστον καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες να διενεργεί σε μεγάλα, συστημικά ατυχήματα όπως αποκαλούνται, στον χώρο των μεταφορών (αεροπορικών, σιδηροδρομικών, αλλά και της ναυτιλίας) ενδελεχείς διερευνήσεις ατυχημάτων; Οι λόγοι είναι οι παρακάτω:

Για να εντοπιστούν τα αίτια και οι βαθύτερες αιτίες του κάθε ατυχήματος. Για να υπολογιστεί με ακρίβεια το τελικό κόστος κάθε ατυχήματος. Για να δημοσιοποιηθούν με ακρίβεια αυτά τα αίτια και να γίνουν διορθωτικές ενέργειες ώστε αντίστοιχο ατύχημα να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Για να αποκαλυφθούν ενδεχομένως νομικά ή άλλα κενά που μια ευνομούμενη Πολιτεία οφείλει να καλύψει για να παρέχει την ασφάλεια, το υπέρτατο αγαθό, στους πολίτες της. Για να διαπιστωθούν ενδεχομένως κενά στην βιομηχανία (πχ αεροπορία) και να υπάρξει μέριμνα αυτά να καλυφθούν, δημιουργώντας σχετικές εκπαιδεύσεις οι οργανισμοί που ανήκουν σε αυτήν. Για την αποκάλυψη της αλήθειας και την υπηρέτηση της Δικαιοσύνης ώστε ενδεχομένως εφόσον υπάρχουν ευθύνες εκείνες να αποδοθούν κι αφετέρου για την προστασία της μνήμης και της υστεροφημίας των απολεσθέντων. Για την συλλογή στοιχείων, στατιστικών, συμπερασμάτων που θα χρησιμοποιούνται για να βελτιώνεται η κάθε βιομηχανία.

Από όλα τα παραπάνω αβίαστα προκύπτει ότι οι συντεταγμένες δυτικές δημοκρατίες προφανώς επιθυμούν να μεριμνούν, να δημιουργούν και να οργανώνουν την θεσμική λειτουργία των οργανισμών που διενεργούν τις συγκεκριμένες διερευνήσεις ατυχημάτων προσφέροντάς τους το σύνολο των αναγκαίων  μέσων, χρηματοδότησης και κατάλληλων και εξειδικευμένων ανθρώπινων πόρων. Κυρίαρχα όμως φροντίζουν για την ανεξαρτησία αυτών των οργανισμών, έτσι ώστε αυτοί να μπορούν να επιτελούν στο ακέραιο το καθήκον τους για να συνεισφέρουν στην λειτουργία των συγκεκριμένων βιομηχανιών υψηλού ρίσκου και πολύπλοκων κινδύνων, συνεισφέροντας χωρίς να τους αναστέλλει κανείς, να καταθέτουν αβίαστα την τεκμηριωμένη τους επιστημονικά άποψη και τις λεγόμενες συστάσεις ασφαλείας.

Στην χώρα μας με τον Ν.2912/2001 ιδρύθηκε για πρώτη φορά η ΕΔΑΑΠ για τα αεροπορικά ατυχήματα, με πρώτο Πρόεδρό της τον αείμνηστο Ακριβό Τσολάκη. Στα πρώτα βήματά του ο συγκεκριμένος οργανισμός απέκτησε ένα οργανόγραμμα που ουδέποτε υλοποιήθηκε πλήρως, ώστε εκείνος να επανδρωθεί σωστά και αποτελεσματικά. Από την αρχική πρόβλεψη της νομοθεσίας για επιλογή του Προέδρου από τα 3/5 της διάσκεψης των προέδρων της Βουλής φτάσαμε στα χρόνια που μεσολάβησαν στο τωρινό παρόν ο Πρόεδρος και η Επιτροπή, να διορίζεται από τον εκάστοτε Υπουργό Μεταφορών. Η συγκεκριμένη υπηρεσία με τον ίδιο νόμο «όφειλε» να δημοσιεύει την τελική αναφορά κάθε αεροπορικού ατυχήματος εντός ενός έτους από αυτό, αλλιώς να δημοσιεύει ενδιάμεση αναφορά την ημέρα συμπλήρωσης ενός έτους από το κάθε ατύχημα.

Τα τελευταία έτη οι συγκεκριμένες διερευνήσεις σωρεύονται και εκκρεμούν για έτη και βέβαια δυστυχώς ο συγκεκριμένος οργανισμός δεν παράγει εγκαίρως το έργο για το οποίο κανονικά έχει δημιουργηθεί. Βεβαίως οι αιτίες για αυτό που συμβαίνει δεν βρίσκονται ούτε πίσω από τους ανθρώπους που σήμερα τον υπηρετούν, ούτε και στην διάθεση, είτε την εργατικότητα της εκάστοτε ηγεσίας του. Οπωσδήποτε οι αιτίες πάνε στην διαπιστωμένη πλέον αδυναμία του πολιτικού συστήματος της χώρας, μιας και οι ευθύνες είναι διαχρονικές κοινές και δεν έχουν χρώμα να αντιληφθεί ότι το ίδιο μας εκθέτει ως χώρα, ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που ας θυμηθούμε μόλις τον περασμένο Ιούλιο του 2023 μας σήκωσε κόκκινη κάρτα αποστέλλοντας μας επίσημη επιστολή έναρξης λήψης κατασταλτικών μέτρων εναντίον μας (INFR (2023) 2078) καθώς διαπίστωσε πως δεν εφαρμόζουμε απολύτως την Ευρωπαϊκή νομοθεσία Ασφάλειας Πτήσεων, αφού δεν έχουμε την ικανότητα, όπως λένε οι Ευρωπαίοι, να διενεργούμε αποτελεσματικά τις επιθεωρήσεις ασφαλείας πτήσεων στους Ελληνικούς αερομεταφορείς.

Φαντάζουν εξαιρετικά τα ωραία λόγια τα μεγάλα για σημαντική ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας ως κύριας πηγής ανάπτυξης στην χώρα, αλλά η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι δεν μπορεί να υφίσταται προσέλκυση υψηλού επιπέδου τουρισμού, όταν δεν είναι εδραιωμένη η πεποίθηση ασφαλείας στην χώρα και δεν υφίσταται η  βεβαιότητα ότι στον τομέα των μεταφορών επιβεβαιωμένα ακολουθούνται οι βέλτιστες διεθνείς πρακτικές για την τήρησή της. Καλώς ή κακώς τα Τέμπη κι άλλα ατυχήματα ή και η αντιμετώπιση άλλων μεγάλων καταστροφών (πχ. πυρκαγιών, πλημμυρών) δυστυχώς αποτελούν τα συμπτώματα που εδραιώνουν την πεποίθηση ότι στην χώρα «πάμε και όπου βγει», κι ας μην εθελοτυφλούμε, ότι τουλάχιστον στο εξωτερικό, πλήρως δεν αντιλαμβάνονται αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα.

Δυστυχώς ο χρόνος έχει τελειώσει στην κλεψύδρα και εδώ και καιρό έχουμε βρεθεί μπροστά σε σημείο μη επιστροφής για θεωρητικά Ευρωπαϊκό κράτος, μια απόδειξη αυτού αποτελεί το τελευταίο αεροπορικό ατύχημα ελληνικού αερομεταφορέα στο εξωτερικό, την 18 Φεβ 2024.Στον σύνδεσμο που ακολουθεί η αρχική αναφορά Του Σερβικού Οργανισμού Διερεύνησης Ατυχημάτων, εντός μιας εβδομάδας:

https://www.exyuaviation.com/2024/02/preliminary-e-jet-accident-report-finds.html

Όπως φαίνεται, η ασφάλεια των μεταφορών παραφράζοντας την γνωστή ρήση του Charles De Gall είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την αφήσουμε στους πολιτικούς, αλλά επιτέλους και οι ίδιοι οφείλουν να αντιληφθούν ότι δεν είναι προς όφελός τους να ασχολούνται με αντικείμενα που δεν αντιλαμβάνονται πλήρως. Ας ελπίσουμε πως τόσο η συγκέντρωση των υπογραφών της πρωτοβουλίας Καρυστιανού και συγγενών θυμάτων των Τεμπών, η διεθνής κατακραυγή, όλο αυτό το βουβό κύμα θλίψης και πόνου που διαχέεται στην ελληνική κοινωνία, θα υποχρεώσει την σημερινή κυβέρνηση να διαθέσει τους κατάλληλους πόρους και μέσα, αλλά και κυριότερα την χρηματοδότηση που απαιτείται, για να επιστρέψει η χώρα στον δρόμο της νομιμότητας και της Ευρωπαϊκής κανονικότητας, σε άλλη περίπτωση μόνο κακά έπονται.

*Dimitrios Soukeras,MBA(ER)

Lt.Col.(Ret.)-Helicopter Pilot-Air Safety InvestigatorSJSU Faculty MemberEMCC Accredited Coach/Mentorat the Practitioner Level

The Inner Game Facilitator

The post Tα Τέμπη, οι διερευνήσεις ατυχημάτων και οι Αρχές Διερεύνησης στην Ελλάδα appeared first on Militaire.gr.